Steun voor steviger lockdown groeit

“Kies voor een krachtige lockdown, dan duurt de pijn korter”. Die uitspraak van de Leiderdorpse oud-inspecteur Wim Schellekens en zijn Red Team begint meer steun te krijgen. Van epidemioloog tot econoom en van oppositieleider tot burgemeester: het besef groeit dat de huidige halve lockdown tekort schiet en tot de Kerst voor ellende zal zorgen. Gaat het kabinet dinsdag toch overstag?

Sinds een ruime week zit Nederland in een ‘gedeeltelijke lockdown’. Horeca dicht, sport vrijwel stilgelegd, mondkapjes in publieke ruimtes en een rem op alle sociale contacten. Het doet allemaal flink pijn, maar de vraag is toch of het genoeg is om het coronavirus onder de duim te krijgen.

‘Dat moeten we afwachten’, is tot nu toe het officiële standpunt van het kabinet en het OMT. Als de besmettingscijfers dit weekend niet al te hard stijgen, lijkt verlenging van de huidige maatregelen de meest logische keuze. Wel wordt duidelijk dat die maatregelen nog lang kunnen duren: tot ver in december, zei Jaap van Dissel van het RIVM begin deze week te vrezen.

Tsunami
Intussen kreunen de ziekenhuizen onder de druk van Covid-19. Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, sprak donderdag van een ‘tsunami’ van coronapatiënten. Begin vorige week waren dat er 1500, gisteren al meer dan 2000 en volgende week kan de teller al op 2500 komen. En het aandeel dat op de intensive care belandt, groeit nog sterker.

Dat aantal van 2500 patiënten is wat de Leidse hoogleraar epidemiologie Frits Rosendaal vorige week al voorspelde. En net als hij verwacht Kuipers dat de stijging nog tot half november doorgaat, zelfs als het aantal nieuwe gevallen vanaf nu daalt. Want de patiënten die nu het ziekenhuis bevolken, zijn de ‘nieuwe’ besmettingen van weken geleden. En het duurt ook weken voordat zij het ziekenhuis weer kunnen verlaten.

File van ambulances
Achter die kille cijfers tekent zich in de ziekenhuizen een drama in slow motion af. De druk op artsen en verpleging groeit, zeker nu een deel zelf thuis in quarantaine zit. De reguliere zorg schaalt steeds meer af. Na de knie- en heupoperaties gaan ook urgentere consulten en ingrepen bij hart- en kankerpatiënten wijken.

Intussen piept en kraakt de spoedeisende hulp (SEH) onder de druk van corona. In het tv-programma Jinek vertelde de Leidse SEH-arts David Baden donderdagavond dat er bij het LUMC regelmatig een file van ambulances voor de deur staat. Wie een hartinfarct heeft gehad wordt nog steeds direct geholpen, maar met een gebroken arm loop je kans om uren te moeten wachten of na een lange rit in een verder gelegen ziekenhuis te belanden.

Burgemeesters
Voor artsen en verpleegkundigen is het idee dat dit nog twee maanden kan duren een nachtmerrie. De meesten bemoeien zich niet met de politiek, maar de noodsignalen uit de ziekenhuizen spreken wel boekdelen. Is er geen snellere uitweg te vinden?

Het kabinet vindt tot nu toe van niet. Nóg steviger ingrijpen zou de schade voor de economie vergroten. En men lijkt ook te vrezen dat de maatschappelijke steun voor het beleid dan kleiner wordt. Maar die visie krijgt steeds meer kritiek.

“Stel een nieuwe lockdown in”, zei de Almelose burgemeester Arjen Gerritsen donderdag bijvoorbeeld op een persconferentie. Hij is voorzitter van de veiligheidsregio Twente en gaat dit standpunt maandag verdedigen in het landelijke veiligheidsberaad, waar namens onze regio de Leidse burgemeester Henri Lenferink in zit. Volgens Gerritsen is krachtiger ingrijpen “de enige mogelijkheid om het virus in te dammen.”

Verlammend
En de Twentse burgemeester is niet de enige die in Den Haag voor ingrijpen pleit. Ook PvdA-leider Lodewijk Asscher was daar donderdag bij Jinek duidelijk over. Hij ziet “liever dat we kort en stevig ingrijpen om onze vrijheid terug te krijgen dan blijven doormodderen tot in januari”. Want het beeld van langdurige beperkingen, terwijl de zorg toch nog overbelast raakt, wordt ook voor politici steeds meer een doemscenario.

Daarmee groeit de steun voor het tegengeluid van het Red Team, een onafhankelijke groep experts rond de Leiderdorpse epidemioloog Wim Schellekens. Hij is voormalig huisarts en was ook jarenlang hoofdinspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

“Met het huidige beleid zitten we nog heel lang aan alle beperkingen vast”, legde Schellekens donderdag uit aan Omroep West en Sleutelstad. Hij denkt dat na dit weekend de besmettingen (nu 9000 per dag) wel wat gaan dalen, maar ze moeten terug naar 200 of hooguit 500 per dag voordat serieuze versoepeling verantwoord is. Dat wordt lang wachten en werkt verlammend. Ook de horeca en de economie lijden dan nog lang schade – hij denkt tot diep in december.

Krachtig en kort
“Krachtig ingrijpen duurt veel korter”, zegt Schellekens. Want met een stevige lockdown kunnen de besmettingscijfers elke zeven dagen halveren. “En dan heb je al vóór het eind van november minder dan vijfhonderd besmettingen per week. Dan kunnen we het normale leven weer redelijk hervatten.”

Volgens het Red Team zal zo ook de schade voor de economie veel kleiner zijn dan met het huidige beleid. En hetzelfde vindt de Amsterdamse econoom Arno Boot, die eerder deze week ook al voor ‘krachtig en kort’ ingrijpen pleitte.

Café’s, sport en theaters weer open. Geen overvolle ziekenhuizen meer, geen volle teststraten. Het zou heel mooi zijn als dat over zes weken weer kan. Een aardiger perspectief dan de hele winter doormodderen met halve maatregelen die ook al flink pijn doen.

Quarantainepakket
Ook de GGD kan zo straks weer ademhalen en met actief testen en contactonderzoek doen wat steeds de bedoeling was, zegt Schellekens: “We kunnen dan zien waar het virus oplaait en dat snel indammen.”

Of de strengere lockdown en daarna het indammen van brandhaarden echt lukt, hangt wel af van de medewerking van het publiek. En die is niet zo vanzelfsprekend, hoe hard premier Rutte ook steeds zegt dat we het samen doen en ‘allemaal volwassen zijn.’ Want een flinke groep mensen laat zich bij klachten niet testen of houdt zich niet aan de quarantaineregels.

Maar volgens PvdA-leider Asscher is dit op te lossen, als de overheid en de GGD veel meer een helpende hand bieden. Want zo lang mensen na een positieve test hun inkomen kunnen verliezen, zal er ontduiking blijven. Asscher pleitte daarom donderdag voor een quarantainepakket. Dat betekent dat mensen een vergoeding krijgen of uitstel van examens en desnoods een hotelkamer.

Derde golf
Samen met Arnold Bosman, een andere epidemioloog van het Red Team, pleitte hij gisteren voor zo’n aanpak, waarbij ook de drempel voor testen zo laag mogelijk wordt gemaakt – desnoods door met de testapparatuur naar mensen toe te komen. Bosman: “Als het straks om kleinere aantallen gaat, kan dit allemaal.” En Asscher voegde nog toe: “Met zulke plannen kunnen we ook voorkomen dat we in een derde golf belanden. En dat bespaart enorm veel geld”

Dit bericht past binnen het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds

Leiden Leiderdorp Maatschappij Regio Coronacrisis De virus-estafette