Vaccinatie tegen corona begint klein: vijf prikkers op één locatie

Het is deze week duidelijker geworden wie er in januari als eersten een prik tegen corona krijgen, en hoe dan precies. Personeel van verpleeg- en verzorgingstehuizen mag de spits afbijten. In onze regio gaat het om zo’n 11.000 mensen. Dat zijn 500 prikken per dag, op één centrale locatie. Daar draaien de GGD en bedrijfsartsen hun hand niet voor om. Nu het zorgpersoneel zelf nog.

Een ruime week geleden leek het er nog op dat de eerste coronaprikken gezet zouden worden door huisartsen en verpleeghuisartsen. Maar dat bleek niet erg praktisch, want het eerste vaccin dat voor 99% zeker goedgekeurd wordt en beschikbaar komt (van Pfizer/BioNTech) moet bij min 75 graden bewaard worden én komt in verpakkingen van 975 doses. Dat laat zich niet makkelijk verspreiden naar honderden huisartsen die elk maar een klein aantal prikken moeten geven.

Daarom worden de eerste vaccinaties straks gegeven op zo’n 30 centrale locaties. De meeste regio’s, waaronder Hollands Midden, krijgen waarschijnlijk één locatie. “Maar waar wij het gaan doen, dat weten we nog niet precies”, aldus een woordvoerder. Gedacht wordt aan een sporthal, maar het zou ook kunnen beginnen met een paar prikstraten op een van de testlocaties. Dat is bijvoorbeeld hoe het in Maastricht wordt gedaan.

Vijf prikkers
De GGD’s gaan deze vaccinatieronde samen met de zorgorganisaties organiseren. Vorige week werd nog gedacht dat de GGD’s misschien pas in augustus aan de bak moesten, voor de massale vaccinatie van de gezonde bevolking. Nu wordt dat dus veel eerder, maar een probleem is dat niet.

In onze regio kunnen in januari zo’n 11.000 zorgmedewerkers voor het eerst gevaccineerd worden. Drie weken later krijgen ze de tweede prik. En als de campagne over zes weken wordt uitgesmeerd, moeten er elke dag 520 mensen gevaccineerd worden. Bij de NOS legde GGD-directeur Sjaak de Gouw donderdag uit dat één arts of verpleegkundige 120 prikken per dag kan zetten. Dus vijf prikkers kunnen die klus straks klaren.

Genoeg prikkers
Kamerleden die zich donderdag in het coronadebat afvroegen of de GGD dit wel aankan, hoeven zich daarover dus geen zorgen te maken. Volgens de woordvoerder staan artsen en verpleegkundigen al te trappelen om met de vaccinatie te beginnen. Bij deze aantallen kan dat geen probleem zijn. In de teststraten van onze regio worden dagelijks vijf keer zo veel mensen ontvangen – terwijl testen moeilijker is dan prikken.

Er is de afgelopen dagen flink overlegd om af te spreken wie wat doet. De zorginstellingen gaan hun personeel over de vaccinatie voorlichten, uitnodigen en stimuleren om eraan mee te doen. En de GGD zorgt voor de locatie, de aanvoer van het vaccin en de beschermingsmiddelen. Ook het prikken wordt vooral door GGD-personeel gedaan, al mogen ook bedrijfsartsen van zorginstellingen hierbij komen helpen.

Wie eerst?
De enige vraag is nog wie nou precies als eersten voor de coronaprik gaan komen – en hoe dit allemaal in goede banen wordt geleid zodat zij ook netjes drie weken later hun tweede prik kunnen komen. In totaal werken er zo’n 600.000 medewerkers in tehuizen voor ouderen en gehandicapten. Terwijl er in januari maar vaccins voor 250.000 mensen beschikbaar komen.

Minister Hugo de Jonge komt over enkele dagen met de officiële opdracht aan de GGD’s. Daarin moet hij aangeven welke zorgmedewerkers de hoogste prioriteit krijgen. Tegelijk moet hij er rekening mee houden dat misschien wel de helft van het personeel nog voor de coronaprik zal bedanken. En dat een deel van deze twijfelaars een paar weken later alsnog overstag kan gaan.

Dat alles vraagt om een slimme, flexibele planning van de vaccinatie – én om een goede registratie van wie wanneer met welk vaccin is ingeënt. Daar werkt het RIVM nu hard aan, net zoals er landelijk en internationaal aandacht is voor eventuele bijwerkingen.

Veiligheid
De Britten, Amerikanen en Canadezen hebben het vaccin van BioNTech/Pfizervaccin inmiddels goedgekeurd. Europa verwacht nog deze maand groen licht te geven. Belangrijk is dat het vaccin na tests met 30.000 proefpersonen zeer effectief is gebleken en dat het voldoende veilig is. In de testfase zijn geen ernstige bijwerkingen gevonden. Wel kan je er, zoals met elk vaccin, wat koorts van krijgen.

In Engeland is intussen toch een zeldzamere maar vervelende bijwerking aan het licht gekomen. Mensen die vaker allergische reacties vertonen op voeding of medicijnen, kunnen ook allergisch reageren op de hulpstoffen in dit vaccin. Personen met een allergie-voorgeschiedenis kunnen dus in overleg met hun arts afzien van dit vaccin en wachten op een van de andere middelen die in aantocht zijn.

Een nauwkeurige registratie is geen overbodige luxe, want in het voorjaar komen er stapsgewijs meer vaccins beschikbaar. Nog 850 duizend mensen kunnen dan de prik van Pfizer krijgen. Voor bijna 200 duizend is er het vaccin van Moderna. En als alles meezit, komen er ook een paar miljoen doses van Janssen Vaccines in Leiden. Als iemand straks toch een bijwerking meldt, moet wel precies bekend zijn welk vaccin hij gekregen heeft.

Dit bericht maakt deel uit van het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds

Leiden Maatschappij Regio Coronacrisis De virus-estafette