Naturalis na kritiek op aandacht voor klimaatcrisis: 'We delen zorgen, maar op een andere manier'

Verschillende klimaat-actiegroepen hebben onder leiding van Extinction Rebellion een brief gestuurd naar de directeur van museum Naturalis. In de brief, die ook ondertekend is door verschillende hoogleraren, uiten ze kritiek op het gebrek aan aandacht voor de invloed van het menselijk handelen op het ‘afsterven van de biodiversiteit’. Naturalis laat weten de zorgen te begrijpen, maar stelt dat zij het verhaal op een andere manier brengen dan de actiegroepen dat doen. “We hebben een brief terug gestuurd en we hebben ze uitgenodigd voor een gesprek mochten ze nog vragen hebben”, laat een woordvoerder van Naturalis weten aan mediapartner Omroep West.

De oproep van de briefschrijvers is: in het museum uitgebreid en prominent aandacht besteden aan de schaal, oorzaken, en gevolgen van de huidige massa-uitsterving. “Voor velen van ons is een bezoek aan Naturalis vormend geweest voor onze inzichten over de planeet en de kwetsbaarheid van het leven op aarde”, zo begint de brief waarin wordt geschreven dat Naturalis één van de vijf beste natuurhistorische collecties ter wereld heeft. “Het is niet meer te ontkennen dat we ons in een massa-uitsterving bevinden”, vervolgen de schrijvers.

“We schrijven deze brief omdat we zien dat de doelen die Naturalis zichzelf heeft gesteld niet bereikt worden. Wie het museum bezoekt, wordt slechts terloops verteld over de invloed van menselijk handelen op de huidige uitstervingsgolf.” Volgens de klimaatactivisten durft Naturalis het probleem niet te benoemen. “We roepen op uitgebreid en prominent aandacht te besteden aan de catastrofale schaal en snelheid waarmee we momenteel soorten verliezen en wat de gevolgen hiervan zijn voor de mens en het voortbestaan van de aardse natuur.” Een gehele zaal wijden aan de ‘huidige massa-uitsterving’ zou een oplossing kunnen zijn, stellen de actiegroepen.

Andere manier van aanpak
“Er zijn veel manieren om aandacht te vragen voor de huidige klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis. Jullie doen dat op een manier die bij jullie past. Wij doen dat op een andere manier: eentje die past bij de rol en positie die wij als nationaal museum en nationaal onderzoeksinstituut hebben”, reageert de directeur van Naturalis, Edwin van Huis. ‘Wij denken dat een harde, confronterende aanpak niet past bij onze bezoekers, en we weten ook uit onderzoek dat je daarmee het grootste deel van de museumbezoekers niet bereikt en niet overtuigt. Die draaien zich om, op de drempel van zo’n zaal.”

Naturalis wil daarom via ‘bewondering en verwondering’ laten zien hoe kwetsbaar de natuur is. “Want wat je achtergrond of politieke overtuiging ook is, liefde voor natuur, de schoonheid van de natuur is een emotie waarmee wij iedereen weten te bereiken”, aldus Van Huis.

‘Harde boodschap’ 
Naast het verschil van aanpak, vindt de museumdirecteur dat Naturalis wel degelijk de ‘harde boodschap’ over de biodiversiteitscrisis vertelt. “Vaak en op luide toon”, aldus Van Huis. “In ons onderzoek, in onze outreach naar publiek en media, in documentaires en in onze publieke uitingen. Keer op keer benadrukken wij: de biodiversiteit staat onder druk, en kennis daarover is dus belangrijker dan ooit.”

Dat doet het museum met iedereen, stelt Van Huis. Tot ergernis van de klimaatgroepen, want zij vinden dat je met bepaalde partijen niet moet samenwerken. “Naturalis werkt samen met bedrijven die juist verantwoordelijk zijn voor het verlies van biodiversiteit”, schrijven de klimaatactivisten. “Zo is er in de video’s in de zaal over de ijstijd sluikreclame van KLM te zien en werkt Naturalis samen met Shell aan biodiversiteitsonderzoek. Dergelijk onderzoek is uiteraard lovenswaardig, maar wie samenwerkt met Shell, laat zich gebruiken om het imago van één van de meest vervuilende bedrijven op de planeet te greenwashen.” In de brief wordt dan ook opgeroepen alle financiële banden met de fossiele en andere vervuilende industrie te verbreken.

Niemand uitsluiten
“Wij sluiten niemand uit”, pareert Van Huis die kritiek. “Als nationaal biodiversiteitscentrum zijn we er namelijk om iedereen te helpen die vragen over biodiversiteit heeft.” Volgens de museumdirecteur is iedere stap in de goede richting er één. “Samen kom je verder dan alleen. Dat is ook de reden dat er met Shell gesproken wordt over hoe hun zonneparken biodiverser gemaakt kunnen worden. Uiteraard zijn we daarbij kritisch en alert op greenwashen, maar het bestaan van die term betekent niet dat Naturalis en het bedrijfsleven nooit samen zouden kunnen werken.”

Ook van sluikreclame van KLM is volgens Van Huis geen sprake. “Het beeld van Schiphol zit er juist in om het contrast aan te geven tussen dominante menselijke aanwezigheid nu, in vergelijking met de situatie van toen.”

Extincion Rebellion
Bovendien werkt Naturalis aan jongerenprojecten die gaan over een leefbare toekomst. Dat doen ze zelfs samen met Extinction Rebellion en daarom is Van Huis ook verrast door de brief. “We zitten daarvoor al bij elkaar aan tafel”, reageert de museumdirecteur. “De volgende afspraak staat al in de agenda van enkele van jullie leden.”

Aangezien dat niet genoeg blijkt om de zorgen bij de actiegroepen weg te nemen, nodigt de directeur de klimaatactivisten uit voor een gesprek voor het geval er nog vragen zouden leven na de reactie op de brief. “Onze biologisch geteelde koffie staat klaar.”

Cultuur Leiden Maatschappij