Jongeren niet altijd naar de stembus: 'Dat komt later wel'

Bij de vorige Kamerverkiezingen bracht een derde van de stemgerechtigde jongeren hun stem niet uit. Dat is meer dan bij de verkiezingen daarvoor in 2012. Wat betekent dit voor de komende verkiezingen? Een rondgang op straat in Leiden en een gesprek met de Plaatselijke Kamer van Verenigingen geven een beeld.

Met de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur wordt er flink gestreden om de aandacht van de kiezer. Eén groep lijkt hierbij moeilijk te overwinnen: de jongeren. Bij de vorige verkiezingen liet een derde van de jongeren die eigenlijk al mochten stemmen, het rode kleurpotlood toch liggen. Een klein rondje door Leiden levert een beeld op met verschillen: sommige jongeren zijn wel van plan om te gaan stemmen, anderen twijfelen, en anderen stellen het liever nog een paar jaar uit.

‘Het boeit me allemaal niet zo heel veel’
“Nee, ik ga niet stemmen”, zegt een 18-jarige jongere. “Omdat ik daar geen behoefte aan heb.” Of er iets is dat hem zou kunnen overhalen om wel zijn stem uit te brengen? “Helemaal niets”, zegt hij. “Het boeit me allemaal niet zo heel veel eigenlijk. Ik ben achttien, dat komt later wel, als ik een krantje ga lezen ofzo.”

Een 19-jarige jongere twijfelt nog of ze dit jaar voor het eerst gaat stemmen. “Ik ben nog niet heel erg bezig met politiek, maar ik wil me er wel in gaan verdiepen”, zegt ze. “Uiteindelijk is het wel je toekomst.”

Politiek presentator IJsbrand Terpstra in gesprek met Steven Stroet van de PKvV in Leiden. 

Heel jammer
Iemand die een goed beeld heeft op het studerende deel van de Leidse jongeren is Steven Stroet. Hij is de assessor intern van de Plaatselijke Kamer van Verenigingen, de overkoepelende organisatie van de Leidse studentenverenigingen. Hij geeft aan dat hij het ‘persoonlijk heel jammer’ vindt dat een derde van de jongeren niet ging stemmen in 2017.

Stroet hoort in zijn omgeving ook jongeren die niet gaan stemmen en probeert het te verklaren. “Jongeren zeggen dan: ‘Het heeft toch geen zin, mijn stem doet er niet toe’ of ‘Het interesseer me totaal niet wat daar gebeurt, ik heb mijn eigen leven’. Ik denk dat je jongeren het belang van stemmen moet laten inzien en zeggen: ‘jouw stem telt ook’”, zegt hij.

Elke stem telt
Dat weten twee Leidse 18-jarigen ook: zij gaan dit jaar voor het eerst naar de stembus. “Elke stem telt, als je niet stemt kan er iets heel anders uitkomen dan je had gewild.” Ze weten zelfs al waarop ze gaan stemmen: VVD en GroenLinks. “VVD is goed voor ondernemers en mijn ouders zijn ondernemers”, zegt de jonge kiezer. Toch is ook deze kersverse VVD-stemmer pessimistisch over zijn invloed op de politiek: “Je stem telt, maar het is niet dat het een grote impact heeft ofzo.”

Het meisje dat GroenLinks gaat stemmen vindt het jammer dat zoveel jongeren niet gaan stemmen. “Je ziet wel vaker dat jongeren niet echt in gedachte worden genomen, dus ik vind het wel belangrijk dat je, als je de kans hebt, ook je stem laat horen en stemt waar je voor staat.” Om de situatie te verbeteren stelt zij voor dat er meer aandacht zou moeten zijn voor politiek in het onderwijs.

Hete hangijzers
Stroet hoopt dat het aantal jongeren dat bij de Tweede Kamerverkiezingen op 15, 16 en 17 maart gaat stemmen hoger ligt dan vier jaar geleden. Maar hij weet ook dat dat een lastige opgave is. “Ik denk dat er ook wel verschil is in interesse, ook door wat je opleiding is, dat maakt of je gaat stemmen of niet.”

Ook de keuze van politieke partijen om aandacht te besteden aan bepaalde onderwerpen kan ervoor zorgen dat jongeren zich meer gehoord voelen, weet Stroet. Huisvesting en de basisbeurs zijn volgens hem de hete hangijzers voor studerende kiezers. “Maar ook de onderzoeken die nu uitkomen over studenten die zich minder goed voelen door de coronapandemie zijn daarin erg belangrijk.”

Leiden Politiek