Leidse hoogleraar: 'We houden ons alleen aan regels die we zelf zinvol vinden'

De kleine versoepelingen van de coronamaatregelen geven mensen weer wat lucht. Dat zegt de Leidse hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers. Het is volgens haar wel cruciaal dat deze beleidskeuzes goed uitgelegd worden.

Ze vergelijkt het naleven van de coronaregels met het stoppen voor een rood stoplicht. “Als er verkeer aankomt dan stoppen we allemaal, maar als we niemand meer zien, lopen we wel door het rode licht. Dat is een cultureel iets. We houden ons alleen aan een regel als we die zelf zinvol vinden. Dat is met COVID net zo. Maar niet iedereen begrijpt elke regel. En dan zie je dat mensen moeite hebben om zich aan de regels te houden.”

Evers vindt dat het kabinet daarom nog beter op de maatschappelijke gevolgen van regels kan wijzen. “Als voorbeeld geef ik de aankondiging van het extra geld voor het onderwijs. Het is natuurlijk hartstikke goed dat er extra geld voor de scholen komt, maar op dat moment wordt er benadrukt dat dit geld er is om leerachterstanden weg te werken. Maar de problemen bij de jongeren zitten hier vooral op het mentale vlak. En die zorgen ervoor dat de schoolprestaties minder zijn. Dus gebruik dit moment om de wortel van het probleem te benoemen om zo meer draagvlak te creëren.”

Het kabinet zit met de keuzes tussen de verschillende versoepelingen in een bijna onmogelijke spagaat, vertelt Evers aan mediapartner Omroep West. “Elke maatregel raakt weer andere mensen. Dus hoe moet je dit afwegen? Een scholier die weer naar school kan is moeilijk te vergelijken met een kapper die geen inkomen heeft. De consequentie van de ene versoepeling kan zijn dat je een bepaalde last ergens anders neerlegt. Dat is niet erg, maar je moet het versoepelen dan wel consistent doen en goed communiceren waarom je iets doet.”

Typisch Nederlands
En de communicatie is niet altijd goed geweest, vindt ze. “Het is natuurlijk niet één minister die de beslissingen neemt, maar er zijn vijf of zes ministers die bij het beleid zijn betrokken. En die hebben allemaal hun eigen adviseurs. Dit maakt het natuurlijk een lastig proces. Maar dat neemt niet weg dat het kabinet veel eenduidiger in het beleid had kunnen zijn. Nu worden beslissingen als de avondklok of het proces rond de vaccinaties constant ter discussie gesteld. Dat is iets typisch Nederlands. In andere landen zie je dat een advies meer wordt vertrouwd. Hier staat elke beslissing continu ter discussie.”

Leiden Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude Coronacrisis