Epidemioloog LUMC: 'Geef mensen AstraZeneca als ze dat willen'

“Gebruik elk vaccin wat we hebben. Ook AstraZeneca.” Die oproep doet epidemioloog Frits Rosendaal van het LUMC. “Gebruik dit vaccin voor de mensen die dit graag willen hebben. Niet de overheid zou moeten bepalen wie welk vaccin krijgt, maar de huisarts in overleg met de te vaccineren persoon. Alleen dan krijgen we de epidemie zo snel mogelijk onder controle”, zegt hij.

Volgens de epidemioloog is vaccinatie de enige weg uit de coronacrisis. Vandaar dat hij het onbegrijpelijk vindt dat het vaccin van AstraZeneca niet volledig wordt gebruikt. “Er zijn mensen die in risicogroepen zitten die dit vaccin heel graag willen hebben. Zo ken ik een vrouw met diabetes type 1 die al een jaar niet buitenkomt en het vaccin heel graag wil hebben.”

Lees het laatste nieuws in het coronadossier van Sleutelstad

Rosendaal pleit daarom voor overleg en maatwerk. “In de geneeskunde hebben we de gewoonte dat we met patiënten bespreken wat we gaan doen. Dit noemen we shared decision making en is heel redelijk”, zo legt hij uit aan mediapartner Radio West. “Niet de dokter beslist, maar gezamenlijk. Ik denk dan ook dat niet de overheid zou moeten beslissen welk vaccin wordt gebruikt, maar de dokter en de te vaccineren persoon gezamenlijk. Dan gebruik je het vaccin voor wie wil en dan help je met de bestrijding van de epidemie.”

Ferme maatregelen
Het snel vaccineren van de bevolking is door de aangekondigde versoepelingen van volgende week extra belangrijk. “De minister-president noemt het scherp aan de wind varen. Dat is dit wel heel erg”, zo is Rosendaal van mening. “De ziekenhuizen liggen vol, op de intensive care is het net zo druk als vorig jaar in april. En toen waren we heel bezorgd over de situatie in de ziekenhuizen. Dus eigenlijk kan het versoepelen nu niet. De overheid gokt dat het vaccinatiebeleid heel hard gaat en dat het daardoor wel blijkt te kunnen.”

Murphy’s Law geldt hier dan ook volledig. Alles wat fout kan gaan, gaat ook fout. De hele tijd door – Epidemioloog Frits Rosendaal

Ook is er de hoop dat het virus komende maand door het goede weer zich minder snel zal verspreiden. Rosendaal tempert dit optimisme. “We hebben pas één maand met deze ziekte meegemaakt vorig jaar en toen gebeurde dat inderdaad. Maar toen hadden we ook wel ferme maatregelen. Het r-getal (de snelheid waarmee het virus zich verspreidt, red.) was toen op zijn laagst, maar dat kwam ook omdat we ons toen nog massaal aan alle maatregelen hielden.”

Niet bepaald ijzig koud
Volgens de epidemioloog is er nog te weinig bewijs dat het goede weer invloed heeft op de verspreiding van het virus. “Bij sommige virussen zoals het griepvirus is dit inderdaad het geval”, legt Rosendaal uit. “Maar corona heeft ook in warme landen aardig huisgehouden. Kijk bijvoorbeeld maar naar wat er in Brazilië is gebeurd de laatste tijd. En daar is het niet bepaald ijzig koud. Dus ik heb aarzelingen dat het zoveel helpt dat het mooi weer wordt.”

De beslissing om te versoepelen lijkt te zijn genomen om de geestelijke gezondheid van de bevolking te verbeteren. Rosendaal heeft echter zijn twijfels. “De druk op de zorg kun je zien. Het is niet de druk op ons waar het om gaat, maar het gaat erom dat we mensen opnemen die overlijden, of ernstig ziek worden, en hier jarenlang de gevolgen van gaan merken”, zo benadrukt de Leidse arts.

Inspirerend leider
“De geestelijke gevolgen van de coronapandemie zijn minder makkelijk te meten”, vervolgt Rosendaal. “Ik weet niet hoeveel dat is. Het is ook moeilijk te vergelijken. Maar het punt van geestelijk welzijn is dat er makkelijker wat aan te doen is. Een inspirerend leider die perspectief biedt zou ons goed kunnen uitleggen waarom we de ene of de andere kant op gaan. Dat gebeurt nu misschien te weinig.”

Met als gevolg een steeds wisselend beleid. “We zeggen regelmatig we gaan dit en dat doen, want er komen zoveel vaccins aan. Terwijl de ervaring heeft geleerd dat we daar niet zo zeker van moeten zijn. Dus gebruik alle vaccins die we hebben, ook AstraZeneca. We moeten niet blijven denken dat het wel goed komt, want dat gebeurt steeds niet. Murphy’s Law geldt hier dan ook volledig. Alles wat fout kan gaan, gaat ook fout. De hele tijd door.”

Maatschappij Regio Coronacrisis