Expeditie biodiversiteit: vergeet het tropisch regenwoud, ga op spinnenjacht in de achtertuin

Groen en biodiversiteit in de stad is voor veel mensen een park, maar de eigen achtertuin is minstens zo belangrijk. Volgens insectenkenner Aglaia Bouma zijn al die stadstuinen ondanks hun geringe omvang echte natuurreservaten. “Je hoeft niet naar het tropisch regenwoud, kijk naar wat er onder je neus gebeurt.”

In elke tuin zijn beestjes te vinden. Juist deze insecten laten een waaier aan vormen en kleuren zien. Een lust voor het oog voor degene die de moeite neemt door de knieën te zakken, wat bladeren opzij te vegen en een deksel op te lichten. En dan moet je natuurlijk ook niet bang zijn voor spinnen, kevers, pissebedden en andere kruipers. Want al die diertjes zijn onderdeel van de biodiversiteit. Taxon Foundation doet onderzoek naar wat er in die tuinen allemaal voorkomt aan leven. Afgelopen zaterdag werden de eerste vallen geplaatst.

Lokaas
De groep biologen met een voorliefde voor de kleine insecten, spinnen en ander kruip- en vliegspul van Taxon Foundation hebben in acht stadstuintjes in het Morsdistrict vallen geplaatst. gemaakt van simpele plastic bekers of glazen potjes. Sommige met wat lokaas erin. Ingegraven in de aarde zodat de bezoekers er vanzelf in vallen. Een laagje water met zout en zeepsop voorkomt dat ze kunnen ontsnappen. Het kost dus wel wat levens, maar het levert een schat aan kennis op.

Bioloog Menno Schilthuizen van Naturalis Centrum voor Biodiversiteit is de onderzoeksleider van Taxon Foundation. Aan hem de vraag wanneer we de persconferentie met de resultaten kunnen verwachten. “Aan een persconferentie had ik niet gedacht, maar vrijdag gaan we met elkaar alle vangsten en ontdekkingen bespreken en daar komt vast en zeker iets leuks uit.”

Spinnenliefhebber
Op zaterdagmorgen heeft D66-raadslid Antje Jordan de primeur. Ze is zelf een spinnenliefhebber, maar heeft een exemplaar in de tuin gezien die ze zelf niet kan thuisbrengen. “Ik hoop dat de onderzoekers hem ook tegenkomen en kunnen determineren voor mij.” In haar tuin besteedt Antje ook aandacht aan een goede leefomgeving voor insecten en dergelijke. “Ik ruim niet teveel op, ik zorg dat er inheemse planten staan en in de winter laat ik ook wat stengels staan omdat daar ook veel insecten in huizen.” Antje raadt iedereen aan een beetje ruimte te maken. “Gewoon twee tegels eruit en een plant erin en je maakt al een verschil.”

Aglaia Bouma is ondertussen druk in de weer om vier insectenvallen te plaatsen. Een gat graven zodat de beestjes er vanzelf invallen en niet een heuveltje hoeven te beklimmen. “Dan draaien ze om en nemen een andere route. Het aas stop ik in een panty, dan blijft het op zijn plek en komt de geur toch goed vrij.” Ze waarschuwt Antje nog even voor de stank. Bovenop de val komt een stukje gaas. Zo moet de val veilig zijn voor aanvallen van katten en de kraaien.

Verse vangsten
Aan de andere kant van de wijk woont Bart Albers in een benedenwoning met tuin. Bij hem heeft onderzoeker Jeremy Miller vier vallen gezet. Vervolgens speurt Miller de tuin af naar spinnen, want die beesten hebben zijn bijzondere belangstelling. De microscoop staat al klaar om straks samen met de bewoners naar de verse vangsten te kijken. Op de tafel ernaast ligt een indrukwekkende stapel naslagwerken over spinnen, pissebedden en nachtvlinders.

Bart Albers heeft in zijn bescheiden achtertuin wat bijenhotels geplaatst en bloemen gezaaid waar hopelijk veel bijen en hommels op af gaan komen. “Ik ben ecoloog en vrijwilliger bij de Taxon Foundation. Toen ik hoorde over dit onderzoek heb ik me gelijk aangemeld. Ik hoop dat ze veel soorten gaan vinden, maar of er echt iets zeldzaams bij zal zitten, zal moeten blijken.”

Afgrijzen
Jeremy Miller is enthousiast over de aangetroffen soorten. Hij bekijkt ze even snel onder de microscoop die in de tuin van Albers staat opgesteld. Daarna mogen Bart en zijn vriendin een kijkje nemen. “O ja, je kunt de ogen van deze spin goed zien”, zeggen ze allebei enthousiast en zonder een zweem van afgrijzen. Miller verwacht meer bijzonderheden te kunnen vertellen als hij de spinnen op zijn gemak heeft kunnen bestuderen. Daarvoor is het wachten op de persconferentie.

Voor meer informatie over onderzoek naar biodiversiteit en andere activiteiten kun je terecht op de website van de Taxon Foundation.

 

Leiden Maatschappij Science