Romeins erfgoed zet Leiden en Alphen tussen Colosseum en Taj Mahal op Unesco-lijst

Je komt er niet zo makkelijk op te staan: de werelderfgoedlijst van de Unesco. Toch lijkt een flink gebied in onze regio er na jaren hard werken op te komen: de Noordelijk grens van het Romeinse Rijk, de Limes, staat op het punt werelderfgoed te worden. “Als het niet dit jaar is, dan wordt het volgend jaar”, denkt de Leidse archeoloog Tom Hazenberg. De Limes loopt dwars door onze regio van Katwijk via Leiden naar Alphen aan den Rijn en zo verder via de Rijn richting Nijmegen en Duitsland. Op 16 juli begint een twee weken durende conferentie waarop zeer waarschijnlijk besloten wordt dat de Limes werelderfgoed wordt.

Werelderfgoed is cultureel en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld, en waarvan het van groot belang wordt geacht om het te behouden. In Nederland staat bijvoorbeeld de Waddenzee erop, maar ook de grachtengordel van Amsterdam en de molens bij Kinderdijk. Als de Unesco groen ligt geeft om de Limes ook de werelderfgoedlijst te zetten dan komt het Leidse Park Matilo erop, maar ook de zogenaamde Zwammerdamschepen die in Archeon gerestaureerd worden.

In de bodem van Park Matilo in de wijk Meerburg liggen de resten van een belangrijk Romeins legerkamp. Het park is bekend van het Romeinse ruitermasker dat er in 1996 gevonden werd.

Ruitermasker ‘Gordon’. (Foto: RMO).

Opslaan als nieuw foto-onderschrift
De vondst werd landelijk nieuws en het masker met krulletjes kreeg de bijnaam Gordon omdat de zanger toen vaak op de radio te horen was. Het ruitermasker is nu te bewonderen in het Rijksmuseum van Oudheden. “Het was een belangrijk legerkamp”, zegt Hazenberg. “Het moest de handelsroute van de Romeinen via de Rijn naar Engeland beschermen.” De omwonenden van Park Matilo zijn erg blij met de aandacht die het park nu krijgt door de toetreding tot de werelderfgoedlijst.

Bekijk hier hoe trots de wijk is op Park Matilo:

Bij themapark Archeon in Alphen aan den Rijn zijn ze trots op de zogenaamde Zwammerdamschepen. Dat zijn een aantal Romeinse vrachtschepen die over de Rijn voeren en in Zwammerdam zijn gevonden.

Romeinse Rijnschepen. (Bron: Archeon).

“Die Zwammerdamschepen staan in Nederland echt symbool voor de Limes”, zegt Hazenberg. “Het ging de Romeinen niet om Nederland, maar om de Rijn als handelsroute. En die schepen speelden daarbij een cruciale rol.” De Romeinse forten die langs de Rijn zijn gevonden moesten die handel beschermen. “En dat hebben ze zo heel lang vol kunnen houden”, weet Hazenberg.

Bekijk hier hoe de Zwammerdamschepen worden gerestaureerd:

Wereldwijde erkenning
Als de Limes inderdaad werelderfgoed wordt, dan betekent dat wereldwijde erkenning. “De limes verbindt in Zuid-Holland ruim 2000 jaar geschiedenis met het heden. Met de Werelderfgoedstatus brengen wij de Limes en Zuid-Holland onder de aandacht van vele bezoekers, van binnen en buiten de oude Romeinse grenzen”, zei gedeputeerde Willy de Zoete van Zuid-Holland al eerder.

In 2020 heeft Nederland al samen met Duitsland het nominatiedossier ingediend bij de Unesco in Parijs. De verwachting is dus dat tijdens de jaarlijkse vergadering van het World Heritage Comité van UNESCO vanaf 16 juli, een besluit wordt genomen over de nominatie.

Leiden Leiderdorp Maatschappij Oegstgeest Regio Zoeterwoude Limes Unesco