Angst is groot bij Afghaanse Nederlanders: 'Hoop is het enige wat we nog hebben'

Met afschuw kijkt Toba Dehpoor van de Leidse stichting KEIHAN naar het nieuws over haar vaderland Afghanistan. “Het ergste wat we ooit hadden kunnen bedenken, gebeurt daar nu.” De stichting vreest dat al het werk in Afghanistan voor niets is geweest en dat de Afghanen die hielpen bij de projecten nu gevaar lopen.

De gedachten van de 24-jarige Dehpoor gaan onmiddellijk terug naar twintig jaar geleden, toen het land in de handen van de Taliban viel. “Het is heel moeilijk om voor te stellen wat er daar allemaal gebeurt. Ik zit echt met een brok in mijn keel te kijken.” De ouders van Dehpoor verlieten Afghanistan toen ze twee jaar oud was om zich in Nederland te vestigen. “Ik ben in Nederland opgegroeid en voor mij is dit ook mijn thuis”, vertelt ze tegen mediapartner Omroep West. “Maar natuurlijk blijf je wel altijd verbonden met Afghanistan. Daar liggen toch mijn roots.”

Projecten in Afghanistan
Dehpoor is inmiddels studente en is voormalig secretaris van de Leidse stichting KEIHAN. De organisatie wil Afghanen in Nederland verbinden en nieuwkomers helpen in te burgeren in ons land. Daarnaast voert de stichting regelmatig projecten uit in Afghanistan om de Afghanen ter plekke te helpen. “De vraag is nu wat er van die projecten overblijft”, vertelt Dehpoor. “De vrees is dat alles nu voor niets is geweest.”

De geboren Afghaanse maakt zich op dit moment vooral zorgen om de mensen met wie KEIHAN in het Aziatische land heeft samengewerkt. “We proberen hen op de voet te volgen. Want er zijn veel mensen die onze leden hebben geholpen en die hierbij ook op de foto staan. We vrezen dan ook echt voor hun veiligheid.”

Andere generatie
De Leidse stichting probeert contact te houden met de mensen in Afghanistan, maar dit is lastig op het moment. “Het ergste wat je had kunnen bedenken is er nu gebeurt. Gelukkig is het nog steeds mogelijk om mensen te spreken, alleen in veel mindere mate. Iedereen is er druk bezig met zijn persoonlijke veiligheid en van de mensen om hen heen. Dat maakt het moeilijk om van een afstand toe te moeten kijken.”

De vrees in het westen is dat Afghanistan door de val van het land aan de Taliban twintig jaar terug wordt geworpen in de tijd en dat de oorlog helemaal voor niets is geweest. Dehpoor deelt die mening niet. “De generatie van nu is niet de generatie van twintig jaar geleden”, legt ze uit. “Het onderwijs heeft zich enorm ontwikkeld. Hierdoor kijken jongeren in Afghanistan nu heel anders tegen de situatie dan de jongeren van twintig jaar geleden.”

Oordeel
“Het voelt nu even heel zwaar en ik snap dat iedereen heel gedemotiveerd is door de gebeurtenissen, maar het is echt niet voor niets geweest”, vervolgt ze. “Social media hebben hierbij ook een belangrijke rol gespeeld. Er is veel meer kennis dan twintig jaar geleden, dus de Afghaanse maatschappij is in de afgelopen twintig jaar enorm gegroeid.’

Dat het land zo snel in handen van de Taliban zou vallen had niemand verwacht. Toch wil Dehpoor niemand de schuld geven van de ontstane situatie. “De geschiedenis van Afghanistan is heel complex. Veel landen en veel verschillende leiders zijn hier in de loop van de jaren bij betrokken geweest. Daarom is het voor mij heel lastig om een oordeel te vellen. Ik denk niet dat je een persoon de schuld kan geven van wat er nu is gebeurd.”

Mensenrechten
Wel verwijt het bestuurslid van de Leidse stichting de Verenigde Naties nog niet te hebben ingegrepen. “Wat moet er nog gebeuren voor deze schending van de mensenrechten wordt aangepakt”, vraagt ze zich vertwijfeld af. “Je kunt het land niet redden door iedereen uit Afghanistan weg te halen. Wat we nodig hebben is niet de vis, maar de hengel om te kunnen vissen.”

Om de urgentie van de situatie duidelijk te maken komt er op zaterdag 28 augustus een demonstratie in Amsterdam. “Het initiatief hiervoor komt vanuit de diaspora”, zo verwijst ze naar de volledige Afghaanse gemeenschap in Nederland. “Maar met KEIHAN ondersteunen we dit initiatief natuurlijk en zullen wij er ook bij zijn.”

Tot die tijd kan Dehpoor niet meer dan het nieuws over haar geboorteland zo goed mogelijk volgen. En hopen dat het goedkomt. “Verder is er ook niets meer in Afghanistan. Hoop is letterlijk het enige wat we nog hebben.’

Leiden