Nieuwe virusvariant dwingt tot stille kerstweek

De hoop op uitbundige feestdagen is deze week vervlogen door de laatste ontwikkeling in de pandemie. De besmettings- en opnamecijfers waren net een beetje aan het dalen, maar de snel oprukkende omikronvariant gooit nu roet in het eten.

Vandaag is er een spoedberaad van de betrokken ministers en vanavond volgt waarschijnlijk een persconferentie. Het lijkt erop dat het kabinet de roep van het OMT om nieuwe strenge maatregelen serieus neemt. Want zonder harde lockdown is Nederland volgens de experts niet in staat om de opkomende virusgolf op te vangen. Het risico is dan te groot dat ziekenhuizen de situatie niet meer aankunnen.

Lees het laatste nieuws in het coronadossier van Sleutelstad

Korte adempauze
Deze week begon het aantal nieuw gevonden besmettingen net wat meer te dalen: het cijfer zakte dinsdag even onder de 13.000, veertig procent lager dan tijdens de piek van eind november. Maar de laatste dagen namen de besmettingen alweer toe, tot gemiddeld ruim 15.000 per dag.

Ook in Hollands Midden en in de Leidse regio is de dalende trend sinds enkele dagen voorbij. In Leiden steeg het driedaagse alweer van 76 naar 97 besmettingen per dag en iets dergelijks geldt ook voor de regio. De adempauze tussen de vierde en de vijfde coronagolf is dus heel kort geweest.

In de ziekenhuizen is van zo’n adempauze tot nu toe al helemaal weinig te merken geweest. Pas deze week stopte de toename van het aantal coronapatiënten op de intensive care – het bleef schommelen rond de 630 bezette bedden – maar alles wijst erop dat de ic’s binnen twee à drie weken een nieuwe golf patiënten moeten vrezen.

Hoge sterfte
Intussen blijven de sterftecijfers al weken hoog. Vooral in verpleeghuizen speelt zich opnieuw een drama af. Lang niet alle overleden bewoners zijn vooraf getest, dus de RIVM-cijfers van zo’n 350 doden per week geven niet het volledige beeld. Volgens het CBS, dat steeds iets later met cijfers komt, sterven wekelijks meer dan duizend mensen extra vergeleken met andere jaren. En het CBS wijst erop dat vrijwel al deze sterfte door corona komt.

De Leidse regio kende de laatste twaalf dagen geen geregistreerde sterfgevallen door corona. Wel waren er twintig nieuwe ziekenhuisopnames. Daarvan kwamen er 13 uit Leiden, 4 uit Oegstgeest, 2 uit Voorschoten. Leiderdorp en Zoeterwoude telden beide één nieuwe ziekenhuisopname. In de wijdere omgeving viel Gouda weer op met 25 ziekenhuisopnames. Per inwoner waren er de meeste opnames in Waddinxveen en Lisse.

Omikron
Dat het kabinet vandaag alweer lijkt in te grijpen, komt vooral door de opkomst van de nieuwe omikronvariant. Nog geen week geleden was die opkomst vooral iets dat in Engeland en Denemarken speelde, maar de laatste dagen gaat het ook in Nederland hard. In Amsterdam verdubbelde het aandeel van Omikron in de teststraten in twee dagen van 12 naar 25 procent.

Dit weekend lijkt die variant in de hoofdstad dus al dominant te worden. De rest van het land zal onvermijdelijk binnen enkele dagen volgen. En omdat Omikron een stuk besmettelijker is dan Delta, zouden de coronacijfers zonder nieuwe maatregelen heel snel gaan oplopen. Dat is nu al in veel omringende landen te zien.

Tegen de klok
De vaccins bieden de meeste mensen nog wel bescherming tegen zeer ernstige ziekte, maar de kans om door de nieuwe virusvariant besmet te raken is wel groot. Zonder nieuwe maatregelen zou het virus dus weer op grote schaal rondgaan en heel snel de kwetsbaren en ongevaccineerden bereiken – met het risico van zeer veel ziekenhuisopnames en sterfgevallen.

De derde prik, de ‘booster’ blijkt volgens de eerste onderzoeken wél een veel betere bescherming te bieden, maar in Nederland hebben nog te weinig mensen die prik gekregen om daar op te kunnen vertrouwen. De GGD’s kunnen de race tegen de klok – of tegen de oprukkende omikronvariant – niet meer zonder lockdown winnen.

Nieuwe maatregelen lijken vanaf dit weekend in Nederland onvermijdelijk. En pas over enkele weken zal duidelijk zijn of de boostercampagne intussen ver genoeg is om de teugels weer wat te vieren. Maar terugkeer naar volledige vrijheid lijkt pas veel verder in de lente in het verschiet te liggen.

Leiden Leiderdorp Maatschappij Oegstgeest Regio Voorschoten Zoeterwoude Coronacrisis