Nieuwe coalitie Oegstgeest verhoogt gemeentelijke lasten fors

Inwoners van Oegstgeest gaan de komende jaren meer betalen aan gemeentelijke lasten. Dat blijkt uit het concept-coalitieakkoord dat de fracties van Progressief Oegstgeest, D66 en Hart voor Oegstgeest woensdag aan het dorp en de raad voorleggen. De partijen noemen de lastenverzwaring onontkoombaar gezien de precaire financiële situatie waarin de gemeente verkeert.

Volgens de nieuwe coalitie is het in de huidige financiële context onmogelijk de schuldquote van de gemeente onder de 130 procent te houden. Dat percentage overschrijden wordt gezien als onwenselijk, maar de meningen daarover zijn sterk verdeeld. Zo is de schuldquote van de gemeente Leiden als jaren fors hoger en gaat die de komende jaren de 200 procent overschrijden. Leiden ziet geen probleem zolang alle verplichtingen nagekomen kunnen worden en dat is het geval. Ook de provincie, als toezichthouder, geeft tot nu toe steeds groen licht op de Leidse cijfers. De situatie in Oegstgeest is in die zin anders dat Leiden al jaren rekent met veel hogere rentepercentages dan de werkelijke rente. Elk jaar dat de rente lager is, wordt een grotere reserve opgebouwd op toekomstige stijgingen op te vangen. Zo’n reserve heeft Oegstgeest niet.

Ondanks alle uitdagingen op het gebied van financiën en de gemeentelijke organisatie gaat ook de nieuwe coalitie voor een zelfstandig Oegstgeest. Wel moet de samenwerking binnen de regio verder worden geïntensiveerd. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, economie, bereikbaarheid en de uitvoering van de jeugdzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Gemeentefonds
De drie partijen hebben in hun akkoord vier grote uitdagingen benoemd. Het omgaan met de lastige financiële situatie, het wegwerken van het achterstallig onderhoud aan bruggen en wegen, de aanpak van het woningtekort en de verdere vormgeving van de energietransitie. Voor al deze zaken zijn extra middelen nodig. Daar komt nog bij dat de gemeente de komende jaren meer geld uittrekt voor de eigen organisatie. “Een sterke ambtelijke organisatie en een betere betrokkenheid van de inwoners bij het bestuur zijn essentieel voor het zelfstandig voortbestaan van de gemeente”, zo hebben PrO, D66 en HvO opgeschreven. Tegenover die hogere personeelslasten staan meer en betere ambtenaren die ook meer subsidies voor de gemeente in de wacht moeten gaan slepen.

Als oorzaak voor de slechte financiën kijken de drie partijen vooral naar Den Haag. Extra taken zonder voldoende middelen, het verbod op het heffen van belasting op ondergrondse kabels en leidingen en de herverdeling van de middelen uit het Gemeentefonds, waardoor Oegstgeest de komen jaren minder gaat ontvangen, zijn belangrijke oorzaken van de penibele situatie.

OZB-verhoging
De moeilijke financiële situatie waarin de gemeente verkeert, wordt volgens de nieuwe coalitie veroorzaakt door de stijgende rente in combinatie met het opgebouwde achterstallig onderhoud, noodzakelijke investeringen in schoolgebouwen en tegenvallende inkomsten vanuit het Rijk. “Forse ingrepen zijn daarom nodig waaronder een verhoging van de onroerende zaakbelasting.” Die zou in 2023 al met tien procent omhoog gaan, daar komt nu vijftien procent bij. Ook de toeristenbelasting gaat fors omhoog en wel met 23 procent. De afvalstoffenheffing, rioolheffing en leges wil de coalitie kostendekkend maken.

Bezuinigingen
Naast lastenverzwaring snijden de nieuwe coalitiepartijen ook in het eigen vlees. Binnen de gemeentelijke organisatie valt echter niet veel zo halen, zo blijkt uit het concept-akkoord. De partijen komen niet verder dan drie ton aan besparingen binnen de eigen organisatie.

Onacceptabel
Om inzicht te krijgen in de verplichtingen die de gemeente de komende jaren moet aangaan voor het (wegwerken van) het onderhoud aan de openbare ruimte is vorig jaar een  meerjarenonderhoudsplan (MJOP) gemaakt. Uit deze inventarisatie van het achterstallig onderhoud van de gemeentelijke infrastructuur, zoals bruggen en wegen kwam een  zorgwekkend beeld naar voren. Die enorme achterstanden brengen hoge investeringen met zich mee, waarvoor Oegstgeest niet heeft gespaard. Dat geldt feitelijk ook voor onderwijshuisvesting. Het nieuwe college moet op zoek naar alternatieve financieringsvormen om dat programma te realiseren.

De nieuwe coalitie wel desondanks zoveel mogelijk voorstellen waartoe de gemeenteraad al heeft besloten wel gaan uitvoeren. Wel worden projecten vooruitgeschoven en pas uitgevoerd als er weer ruimte is ontstaan voor deze investeringen. “Daar bovenop is geen enkele financiële ruimte voor extra investeringen”, zo waarschuwen de coalitiepartijen. Meer uitgeven zou een onacceptabele financiële situatie met zich mee brengen. Afgesproken is in het akkoord dat er nu wel een reserve wordt gecreëerd waaruit zo veel mogelijk projecten zo snel mogelijk worden uitgevoerd.

Wooncrisis
Om een slag te maken bij het oplossen van de wooncrisis willen PrO, D66 en HvO de reeds vastgestelde bouwplannen zo snel mogelijk realiseren. Uitgangspunt blijft het behoud van het groene karakter van het dorp. Dat betekent ‘rood voor rood’. Met rood wordt bebouwing bedoeld en dus kunnen nieuwbouwprojecten alleen ter vervanging van bestaande gebouwen. Speciale aandacht schenkt de coalitie bij woningbouw aan minima, starters en ouderen die een eengezinswoning willen achterlaten en willen doorstromen.

Woningbouwlocaties
Concrete locaties waar extra woningen gebouwd kunnen worden, zijn ook benoemd in het akkoord. De KPN-centrale in de admiraal de Ruyterlaan kan bijvoorbeeld door eigenaar Portaal worden getransformeerd naar woningen. In het Hofbrouckerpark is ruimte voor kleinschalige zorgcomplexen, maar de mag niet ten koste gaan van parkgrond.  Op de La France-locatie kunnen starters- en zorgwoningen komen van maximaal achttien meter hoog. Ook de Almondehoeve staat in de lijst van te transformeren locaties. Op de plek waar nu nog kassen staan, mag wat de coalitie betreft ook worden gebouwd.

De plek van de Leo Kannerschool aan de Hazenboslaan is ook in beeld als woningbouwlocatie, maar dat kan pas nadat de verbouwing van de Gevers-Deutz Terweeschool is afgerond. Tijdens die verbouwing is het verouderde schoolgebouw nog nodig als tijdelijke onderwijsplek. Een laatste woningbouwlocatie die in de plannen wordt genoemd, is Overgeest. Dat is het gebied achter het gemeentehuis.

Een laatste, beperkte, mogelijkheid voor woningbouw is het hoogspanningstracé dat onder meer langs de wijk Poelgeest loopt. Als de hoogspanningsmasten kunnen worden vervangen door ondergrondse kabels, ontstaat extra ruimte, maar de groenstrook zou wel zoveel mogelijk onbebouwd moeten blijven.

Verduurzaming
Voor de verduurzaming van Oegstgeest en de energietransitie gaat de coalitie in gesprek met maatschappelijke organisaties, inwoners en ondernemers oppakken. “Participatie bij planvorming voor projecten die direct raken aan de leefomgeving vinden wij zeer belangrijk”, zo staat in het akkoord. Concrete zaken zijn naast het klimaatadaptiever maken van het dorp bijvoorbeeld het in stand houden van een kringloopfunctie en het plaatsen van meer containers voor het inleveren van glas, papier en kleding. Ook worden die vaker geleegd.

Afval
Volgend jaar mag vanwege afspraken die zijn gemaakt in het klimaatakkoord in Parijs nog honderd kilo restafval per inwoner worden veroorzaakt. In 2030 moet dat zijn gedaald tot dertig kilo. Oegstgeest dreigt dat niet te gaan halen. De coalitiepartijen willen daarom hun licht opdoen bij gemeenten die nu al onder de honderd kilo zitten en het afvalsysteem daarop aanpassen. Huishoudens die aantoonbaar minder afval produceren gaan minder betalen.

Verkeer(sveiligheid)
In het hele dorp wordt dertig kilometer per uur de norm. Vrachtwagens worden zoveel mogelijk geweerd uit woongebieden. Bevoorrading kan dan plaatsvinden met behulp van ophaalplaatsen. Lukt dat echt niet, dan kan het alleen binnen vast te stellen venstertijden.

Geluidsoverlast van de A44 is de afgelopen tien jaar aantoonbaar toegenomen. Dat wil Oegstgeest keren met een maximumsnelheid van tachtig kilometer per uur op de snelweg, in combinatie met betere geluidsschermen. Het liefst met zonnepanelen. De onderbrekingen in de schermen moeten worden gedicht. De aanpak van geluidsoverlast door vliegverkeer staat ook op de lijst met actiepunten. Samen met de regio wil Oegstgeest pleiten voor een krimp van Schiphol.

Economie
Om de winkelgebieden aantrekkelijker te maken wordt tijdelijke verhuur toegestaan op de Lange Voort en de De Kempenaerstraat. Zo wil de coalitie (kunstzinnige) pop-ups een kans geven. Ook mogen winkeliers zelf gaan beslissen of ze op zondagochtend open willen. De winkeltijdenverordening wordt daarop aangepast. Ook komt er vanuit het college een maandelijks spreekuur voor ondernemers.

Vluchtelingen
Tot en met 2026 blijft het Hoefijzergebouw beschikbaar voor de opvang van vluchtelingen. Voor de langere termijn wil Oegstgeest kijken of er in het dorp een regionale opvanglocatie kan komen.

Cultuur
Culturele instellingen wil de nieuwe coalitie zoveel mogelijk clusteren rond de Lange Voort. Daarbij hoort onder andere een moderne multifunctionele bibliotheek. Oegstgeest wordt nog nadrukkelijker op de kaart gezet als schrijversdorp.

Zware jaren
Door de financiële situatie zullen de komende jaren volgens de drie partijen zwaar worden. De nieuwe coalitie denkt desondanks alle uitdagingen wel de baas te kunnen. “Met een solide team van wethouders en betrokken fracties zullen wij bovenstaande uitdagingen tegemoet treden en verder bouwen aan een duurzaam Oegstgeest.”

 

Oegstgeest Politiek Gemeenteraadsverkiezingen 2022 Oegstgeest