Leiden terug naar haar oorsprong: het graafschap Holland (900-1200)

Leiden, 5 juli 2022 om 10:22 uur door Roeland van Wely

Om mensen te vertellen over het ontstaan van het graafschap Holland, werd zaterdag de Holland Dag georganiseerd. In het Lipsiusgebouw van de Universiteit Leiden werden lezingen gegeven over recent onderzoek naar bijvoorbeeld de Leidse Burcht en kastelen in Noord-Holland. In het Van der Werfpark presenteerde mensen in middeleeuwse kleren het leven van vroeger. Te zien waren ridders, een smid en muzikanten.

Gedeputeerde Willy de Zoete (ChristenUnie-SGP) van Zuid-Holland hield de openingstoespraak van Holland Dag. Ze noemde in de collegezaal het jaartal 1068 als het begin van het graafschap Holland. Vanuit de zaal kwam weinig verzet. Daarmee illustreerde het publiek onbewust een punt: de Hollander kent zijn eigen geschiedenis niet heel erg goed. De Zoete corrigeerde haar fout later. De Slag bij Vlaardingen in 1018 geldt als een belangrijke keerpunt in de geschiedenis van Holland.

Middeleeuwse figuranten in het Van der Werfpark vertellen over hun ambachten

Organisator Kees Nieuwenhuizen over Holland Dag

Holland Dag heeft er bewust voor gekozen om de dag te beperken tot de periode tussen 900 en 1300: het tijdvak dat het graafschap gevormd werd. De graven en hun regeerperioden vormen een belangrijk referentiepunt. Het was graaf Dirk III van West-Frisia, die het leger van de Duitse keizer Hendrik II in 1018 versloeg, waardoor het graafschap Holland meer zelfstandigheid verkreeg. Andere graven van naam en faam zijn Willem II (1227-1254) en Floris V (1254-1296).

Riddertijd
Tijdens het symposium werden verschillende voordrachten gehouden. Zo vertelde Nancy de Jong-Lambregts over haar onderzoek naar de kastelen in Noord-Holland. Ze betoogde dat deze ouder zijn dan tot nu werd aangenomen. De kastelen zouden niet dateren uit de regeerperiode van Floris V (1256-1296), maar al deels zijn gebouwd door zijn vader Willem II. Vierkante kastelen bestonden in Holland langer dan gedacht. Floris V zou de door De Jong-Lambregts onderzochte kastelen ‘slechts’ hebben uitgebreid.

Edwin Orsel gaf een korte lezing over de Leidse Burcht van Leiden. Scheuren in de muren maakte een restauratie van de Leidse Burcht noodzakelijk en gaf tegelijkertijd de mogelijkheid om onderzoek te verrichten naar de oudheid van het metselwerk. Orsel stelde op basis van de datering van de leeftijd van de originele mortel, dat de Burcht van een jongere datum is dan tot nu toe werd aangenomen. Hij wees Floris V aan als de bouwer en speculeerde fantasievol over de achtergrond van de bouw.

In het Van der Werfpark was een historisch tentenkamp opgezet. Daar waren ridders te vinden, die uitleg gaven over hun wapentuig. Vrouwen bakten er vol enthousiasme brood uit de periode 900-1200 op basis van wetenschappelijke inzichten. Er was een heuse smid en een handelaar in oude spelletjes gemaakt van glas en leer. Het hele event werd omlijst met middeleeuwse live-muziek.

Volgend jaar wordt Holland Dag in Den Haag gehouden.