LUMC ontwikkelt robot voor opsporen tumoren

Het onderzoeksteam van prof. dr. Fijs van Leeuwen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft een subsidie van ruim 1,3 miljoen euro ontvangen voor de ontwikkeling van een chirurgische robot die tumorweefsel kan laten ‘voelen’. De subsidie is toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO.

Tijdens een prostaatkankeroperatie worden chirurgen vaak geconfronteerd met de uitdagende taak om ziek van gezond weefsel te onderscheiden. “Tijdens robotchirurgie is zicht nu het enige zintuig waar een chirurg op kan vertrouwen. Maar alleen grote en oppervlakkige tumoren zijn goed zichtbaar”, vertelt Van Leeuwen.

Met het subsidiebedrag gaat het team robotinstrumenten ontwikkelen die de moleculaire samenstelling van prostaatkanker kan detecteren. Ingrepen worden op deze manier in de toekomst nauwkeuriger omdat de robot tijdens een operatie ‘voelt’ of weefsel gezond of ziek is. De robotische- en laparoscopische instrumenten die de uroloog gebruikt worden zo aangepast dat ze direct een specifiek alarmsignaal geven wanneer ze tumorweefsel vastpakken. “Dat levert voordelen op”, zegt Van Leeuwen.

“Zo krijgt de uroloog tijdens de operatie een beter inzicht in de weefselsamenstelling. Als mens gebruiken we meerdere zintuigen tegelijk om onze omgeving accuraat in te schatten. We willen de robot en daarmee de chirurgen naast het zien daarom ook laten ‘voelen. Hierdoor zullen ook dieperliggende en kleinere tumoren herkenbaar worden voor de chirurg. Daarmee zal de kans op terugkeer van de ziekte en bijwerkingen na chirurgie afnemen”, legt Van Leeuwen uit.

Formule 1
Het technische ontwikkelwerk van de robotinstrumenten wordt uitgevoerd in samenwerking met Design & Prototyping, een onderdeel van de afdeling Medische Technologie in het LUMC. “De manier waarop we prototypen gaan evalueren lijkt erg op de manier waarop verbeteringen in topsport zoals de Formule-1 worden doorgevoerd”, aldus Van Leeuwen. “We gaan precies in kaart brengen wat het ontwerp voor invloed heeft op het handelen van de chirurg. Aan de hand hiervan zullen we de ontwerpen verder verfijnen, zodat de technologische vooruitgang direct vertaald wordt naar prestatieverbetering bij de chirurg. Deze manier van werken noemen we ook wel intelligent design.”

Naast het LUMC werken ook de volgende partners mee binnen het project: Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, Technische Universiteit Delft, Amsterdam UMC, Leidse Instrumentmakers School (LiS), Prostaatkankernetwerk Nederland, de Technische Universität München, European association of urology, Orsi Academy, DEAM, Demcon, SurgicEye Gmbh, Crystal Photonics, en Intuitive Inc.

Leiden Maatschappij