Vervalste e-mails en geen onderzoeksresultaten: waarom Europa het LUMC in de nek hijgt

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) moet stoppen met zeven internationale onderzoeken die worden gefinancierd door Brussel. De Europese Commissie heeft dit besloten nadat fraude is geconstateerd bij enkele projecten waar het Leidse ziekenhuis aan meedeed. Het lijkt erop dat het LUMC slachtoffer is geworden van malversaties door het bedrijf Percuros B.V. uit Den Haag, maar interne documenten die in bezit zijn van Omroep West laten ook zien dat controlesystemen in het ziekenhuis faalden.

De problemen zitten bij personeel dat volgens de boeken gedetacheerd is geweest bij het LUMC. Met de nadruk op: volgens de boeken. De betrokken personen komen namelijk niet voor in de systemen van het Leidse ziekenhuis en er is niet te achterhalen wat ze er gedaan hebben. Dat staat in een brief van het LUMC aan Europa. De correspondentie is in het bezit van mediapartner Omroep West.

Uit gesprekken tijdens een intern onderzoek eerder dit jaar blijkt volgens het LUMC dat sommige personeelsleden in Leiden deze gedetacheerde mensen wel eens hebben gezien, maar niemand kan precies aangeven wanneer en hoelang ze er rondgelopen hebben. Wel is zeker dat ze geen toegangspasjes hadden en ook geen computeraccount bij het ziekenhuis. Toch is er fors gedeclareerd in Brussel voor deze ‘onderzoekers’. Dat gebeurde door het bedrijf Percuros.

Niet in systemen van LUMC
Het woord onderzoekers staat tussen aanhalingstekens, omdat volgens Europese speurders ook nooit is aangetoond dat de mensen die naar het LUMC gezonden zouden zijn, überhaupt geschikt en gekwalificeerd waren om onderzoek te doen. Bovendien hebben ze nooit verslag gedaan van hun werkzaamheden. Het LUMC heeft dit zelf niet, of in ieder geval onvoldoende gecheckt.

Toen de fraude aan het licht kwam, is in Leiden gekeken hoe dit kon gebeuren. Er werd ook onderzoek gedaan binnen het mailsysteem van het ziekenhuis. En daar kwam nog een interessant punt naar voren: een mailwisseling die door het bedrijf Percuros B.V. was aangeleverd aan Europese speurders, bleek bij het LUMC niet te bestaan. Wel vonden ze dezelfde mailwisseling, maar dan met andere geadresseerden. Ergo: de aangeleverde mailwisseling was vervalst.

Aangeleverde documenten niet gecheckt
Nu wordt het echt spannend, want die vreemde urendeclaraties van gedetacheerden waren dus door datzelfde bedrijf Percuros B.V. aangeleverd. Het LUMC heeft die zonder controle naar Brussel gestuurd en krijgt nu de deksel op de neus. In Europa constateren ze dat het LUMC fraudeert, en niet alleen dat: “De fraude is structureel en de kans op herhaling is groot”, schrijft de European Research Executive Agency (REA). Het gaat overigens om een voorlopig oordeel uit Brussel. De onderzoeken zijn nog niet afgerond.

In Leiden zijn ze flink geschrokken na de brieven uit Brussel. Er is een intern onderzoek gestart en er werd een externe commissie ingesteld die moet kijken hoe dit soort ‘onregelmatigheden’ in de toekomst voorkomen kunnen worden. Tegen drie medewerkers zijn disciplinaire maatregelen genomen.

Onduidelijkheid over geld
Het LUMC geeft in Brussel aan volledig mee te werken aan het onderzoek naar de vermeende fraude, dat ze geen zaken meer doen met Percuros en ook dat zijn onderzoeksgeld terugbetalen als Brussel dat vraagt. Om hoeveel geld dat gaat is nog niet bekend, maar het kan in de miljoenen lopen. En geld staat dan nog los van de imagoschade die het ziekenhuis oploopt. Een woordvoerder benadrukt dat het LUMC nog veel meer onderzoek doet met Europees geld dan enkel de zeven projecten waar het nu moet uitstappen.

Dinsdag doet de rechter uitspraak in een kort geding dat is aangespannen door het LUMC tegen Percuros B.V. Het ziekenhuis wil harde schijven en documenten terug die volgens hen van het ziekenhuis zijn, maar bij de bedrijfsbeëindiging niet overgedragen zijn door Percuros.

Leiden Maatschappij