Deel dit bericht!  

Leiden: 'afscheid wijkambassadeurs en meer regie op energietransitie'

De gemeente Leiden neemt afscheid van de energie-ambassadeurs voor de wijken en wil zelf meer regie voeren op de energietransitie. “Energietransitie is een thema met grote maatschappelijke belangen waar participatie en draagvlak van groot belang zijn. Er is bij de gemeente daarom behoefte aan heldere, meer zakelijke relaties met een bundeling van uitvoerende initiatieven en instanties in de stad”, zegt de gemeente Leiden in antwoord op vragen van Omroep Sleutelstad.

De gemeente wil voor 2050 overgestapt zijn op schonere energie. Dat betekent dat huizen en gebouwen niet meer verwarmd worden met aardgas en dat er ook niet meer op aardgas wordt gekookt. De woordvoerder van energiewethouder Yvonne van Delft spreekt van een grote opgave. “Vanuit het rijk heeft de gemeente de regierol gekregen om te sturen op de resultaten. Geld en wetgeving komen daar ook steeds meer bij. Door wijkplannen te ontwikkelen, buurtinitiatieven te ondersteunen, lokale energieoplossingen te stimuleren, bewoners te informeren en te ontzorgen wil de gemeente de doelstellingen bereiken. Binnen deze transitiefase past de rol van wijkambassadeurs minder goed.”

Die ambassadeurs zijn volgens de gemeente de laatste jaren bij ontelbaar veel Leidse huishoudens over de vloer geweest met onder meer informatie over tochtstrippen, radiatorfolie, spouwmuurisolatie en zonnepanelen. Die aanjaagfunctie van de wijkambassadeurs, zo zegt de woordvoerder, is heel waardevol gebleken in de eerste fase van energie besparen en de duurzame opwekking van energie. Er wordt nu echter gewerkt aan een nieuwe samenwerkingsvorm binnen de stad. Daarbij is veel aandacht voor de samenwerking met lokale wijkinitiatieven. Binnenkort worden daarover nadere mededelingen verwacht.

Als gemeente meer de regie neemt, in hoeverre gaat zij dan dwingender te werk en meer verplichtingen opleggen aan de inwoners? Antwoord: “De gemeente gaat nu niet dwingend te werk en legt geen verplichtingen op aan bewoners. Wel is er landelijke wetgeving in voorbereiding die gemeenten meer mogelijkheden biedt om collectief om te schakelen naar een aardgasvrij alternatief.”

Energiewethouder Yvonne van Delft bij een informatieavond in de Merenwijk. (Foto: Louis Smit)

Teleurstelling
In de kring van de twaalf wijkambassadeurs zijn teleurstelling en een gevoel van miskenning te horen. “Het lijkt alsof we acht jaar lang alleen een huis-aan-huisservice hebben gerund, terwijl we zoveel meer hebben gedaan. Op het terrein van de bestrijding van energiearmoede, kleine maatregelen voor mensen met een kleine beurs, bewustwording en inwoners de weg wijzen in subsidieland”, zo luidt een van de commentaren.

Marius Ballieux, een architect en bouwkundige die eerder dit jaar al stopte als wijkambassadeur, zet vraagtekens bij de grotere regierol van de gemeente Leiden en de nieuwe samenwerkingsvorm waarover de gemeente het heeft: “Ik ben zeer benieuwd met welke partij of partijen de gemeente in zee gaat. Onlangs bleek uit onderzoek dat gemeenten vaak gedreven worden door de commercie en door adviesbureaus. De onafhankelijkheid is in het geding”, zo vreest hij.

Onafhankelijkheid
Ballieux is initiatiefnemer van het Energieloket, gevestigd bij mboRijnland aan de Lammenschansweg. “Dat draait als een tierelier en het wordt vertrouwd, omdat het een instelling is die zonder banden met de commercie onafhankelijk advies geeft. Het is de enige club waar een inwoner het hele verhaal hoort. De bouwkundige kant, bouwfysica, isolatiewaarde, ventilatie, installatietechniek, kosten en planning én controle op de uitvoering. In ongeveer een half jaar hebben we al vijftig geslaagde projecten gedraaid waarbij huizen van het gas gingen. Als de regie van de gemeente zich uit in een dergelijke onafhankelijkheid dan zou dat prima zijn.”

Monopolist
Hoe de regierol van de gemeente en de nieuwe bundeling van krachten eruit gaan zien, is nu dus nog niet duidelijk. Oscar Gennissen, voorzitter van burgerinitiatief Tegengas in de Merenwijk, zegt daarover: “De regie van de gemeente zou zich allereerst moeten richten op de vraag aan de inwoners wat zij eigenlijk willen en welke energieambities zij hebben. Daarnaast moet de gemeente eindelijk eens afkomen met inzicht in de kosten voor de burger. Neem de industriële restwarmte uit Rotterdam waarvoor momenteel de pijpleiding WarmtelinQ wordt aangelegd voor stadsverwarming in Leiden. Daarbij worden wij overgeleverd aan een monopolist, namelijk het stadswarmtenet van Vattenfall, en dat kan tot onbeheersbaar hoge kosten leiden.”