Kan jouw papegaai zingen? Meld je dan nu aan!

Papegaai Semmie zit in zijn kooi en ’s morgens vroeg begint ‘ie meteen uit volle borst ‘Koffie, koffie ,lekker bakkie koffie’ te zingen. En hij is niet de enige papegaai die zingt. Er zijn er veel meer. “Is onze muzikaliteit uniek?” Dat wil het Bird Singalong-project van de Universiteit Leiden uitzoeken. En daar hebben ze gevleugelde hulp bij nodig van over de hele wereld.

“Door onderzoek naar hoe papegaaien liedjes leren, leren we ook meer over de oorsprong van onze eigen muzikaliteit”, vertellen biologen Michelle Spierings, Nick Dam en Henkjan Honing. “Heb jij een papegaai die kan meezingen of -fluiten met liedjes en wil je helpen? Meld je dan nu aan!”

De onderzoekers hebben inmiddels twintig papegaaien die hun zangkunsten vertonen. Nu willen ze ook internationaal gaan en papegaaien van over de hele wereld betrekken bij hun project. Een van de populaire nummers onder papegaaien is de tune van de Addams Family maar ook ‘September’ van Earth Wind & Fire scoort goed.

Relatief gehoor
Gebruiken papegaaien dezelfde vaardigheden als mensen om liedjes te leren? Die vraag willen de drie biologen, Spierings en Dam van het Instituut Biologie Leiden en Henkjan Honing van de Universiteit van Amsterdam, beantwoorden. Ze onderzoeken daarom of papegaaien beschikken over een zogenaamd relatief gehoor. Dam: “Als wij een liedje leren, luisteren we naar het verschil tussen de opeenvolgende noten. Dit heet relatief gehoor. Dieren gebruiken juist absoluut gehoor en herkennen een losse noot aan de toonhoogte.”

Hoger of lager
“We willen erachter komen hoe goed papegaaien melodieën herkennen en imiteren”, aldus Dam. “Maar vooral hoe flexibel en creatief ze daarmee zijn.” De opdracht is simpel: heb je een papegaai die een liedje kan fluiten of zingen, stuur dan een filmpje van zijn of haar ‘optreden’ naar de onderzoekers. Zij analyseren het filmpje en sturen een nieuwe versie terug die een beetje hoger of lager is. Het is de bedoeling om die nieuwe versie af te spelen voor je papegaai.

“Wij zijn benieuwd wat de vogels vervolgens met deze nieuwe versie doen”, zegt Dam. “We vermoeden dat de papegaai de toonverandering zal overnemen door ook een toontje hoger of lager te zingen. Dat zou betekenen dat jouw papegaai ook een relatief gehoor heeft!”

Spectaculair
“Tot dusver vinden we relatief gehoor alleen maar bij mensen”, vertelt Spierings. “Daarom dachten we dat deze vaardigheid uniek was voor de menselijke evolutie. Want hoewel veel dieren muziek maken door te zingen of fluiten, kunnen ze dat niet met de complexiteit waarmee mensen dat doen. Het zou dus heel spectaculair zijn als we deze vaardigheid ook in een dier zouden vinden.”

Leiden Maatschappij