Veel enthousiasme over doorvaarbaar water op Kort Rapenburg en verplaatsen Gijselaarsbank

Tijdens een drukbezochte participatiebijeenkomst in de foyer van het Leidse stadhuis is woensdagavond uitgebreid van gedachten gewisseld over het al dan niet terugbrengen van het water op het Kort Rapenburg. Of eigenlijk het weer zichtbaar maken, want de oude watergang ligt nog onder het bestaande wegdek.

Er zijn drie opties waarover belangstellenden mee kunnen praten via doemee.leiden.nl en tijdens fysieke bijeenkomsten zoals deze. Nu is besloten dat in de toekomst de bussen niet meer door de Stationsweg en de Steenstraat naar de Breestraat rijden, ontstaat er op het Kort Rapenburg ruimte om de gracht terug te brengen. De gemeente onderzoekt die wens die alweer jaren geleden voor het eerst op tafel werd gelegd door het Waterambacht Leiden. Er worden nu drie opties onderzocht.

Opties
De eerste optie is het vergroenen van de bestaande straat. De tweede en de derde gaan allebei over het weer openmaken van de gracht. Het verschil tussen deze twee opties is dat in het ene geval het water alleen weer zichtbaar wordt gemaakt, terwijl in de meest vergaande variant het ook weer doorvaarbaar gemaakt wordt. Die laatste optie is wat de meeste mensen graag willen, maar het is ook de duurste.

Gijselaarsbank
Om het water ook weer echt te kunnen gebruiken, moeten er forse aanpassingen worden gedaan rond de monumentale Gijselaarsbank. Die bank is door de Leidse bevolking geschonken aan Nicolaas Charles de Gijselaar die van 1910 tot 1927 burgemeester van Leiden was. Het cadeau dankte hij aan het feit dat hij tijdens de Eerste Wereldoorlog tekorten aan voedsel, kleding en brandstoffen probeerde te verminderen en de goederen die er wel waren eerlijk te verdelen.

Inmiddels is de brug niet alleen meer een monument, maar ook een obstakel. De onderdoorgang is nu slechts zestig centimeter hoog en dat betekent dat onder het Kort rapenburg doorvaren zonder maatregelen, net als nu overigens, alleen liggend op een surfplank of in een lage kano kan.

Rapenburg
Dat is niet de bedoeling en dus moet de bank opgetild worden om een normale doorvaart mogelijk te maken. Daardoor wordt er nog meer zicht op het Rapenburg weggenomen en daar zijn veel mensen geen voorstander van. Voorzitter Henk Hegeman van het Waterambacht Leiden noemt het ronduit zonde dat het doorkijkje op de mooiste gracht van Nederland wordt belemmerd door de groteske bank. “We hebben al wat suggesties gedaan aan de gemeente. Breek hem voorzichtig af en zet hem in het Van der Werfpark, bij die andere burgemeester.” Bij dat laatste sluit ook Kort Rapenburg-bewoonster Helma Goossens zich van harte aan. “Van mij mag de bank weg. Ik vind het een oerlelijk ding en het is net een vuilnisbelt. Iedereen gooit er afval in.”

Duurste
De gemeente Leiden had ook voor deze bijeenkomst weer veel deskundigen opgetrommeld. Van Erfgoed Leiden bijvoorbeeld om het Kort Rapenburg in historisch perspectief te plaatsen. Dat leverde mooie verhalen en plaatjes op en versterkte de hang naar vroeger blijkbaar, want aan het einde van de avond waren er maar weinig mensen die niet voluit voor de meest vergaande optie gingen. “Als het het doet, moet je het goed doen en dan is ook nu wel het moment”, was de breed gedeelde conclusie van de avond.

Dat dat ook de duurste optie is, leek voor vrijwel niemand van doorslaggevend belang. Of daarbij ook de Gijselaarsbank verdwijnt is nog maar de vraag. “Uitgangspunt is dat de bank blijft staan”, vertelt projectleider Rob Jansen van de gemeente Leiden. “Maar andere signalen horen we graag en kunnen we dan alsnog bekijken.”

Duurzaamheid Leiden Maatschappij Kort Rapenburg ontgraven