Deel dit bericht!  

Hoogleraar Ionica Smeets: 'Liever een lezing voor kinderen die nooit een wetenschapper zien'

Ionica Smeets is wiskundige, koos voor wetenschapsjournalistiek en ergerde zich gaandeweg steeds meer aan de wetenschapscommunicatie. Daar iets aan doen, kon waarschijnlijk het beste vanuit de academische wereld zelf, zo bedacht ze. “En ik miste de studenten”, zegt Smeets die tien jaar geleden hoogleraar wetenschapscommunicatie werd.

In haar kamer op het Bio Science Park, in de biologiefaculteit, timmert Smeets aan de weg met haar onderzoeksgroep wetenschapscommunicatie. Voor Smeets zelf een logische plek. De leerstoel wetenschapscommunicatie werd ingewijd door de Leidse emeritus hoogleraar Jos van den Broek, van huis uit bioloog. Toch benadrukt Smeets dat wetenschapscommunicatie niet alleen over bèta-onderzoek gaat.

Kennismakers-presentator Gerry van Bakel in gesprek met Ionica Smeets over de rol van wetenschapscommunicatie.

Wat is eigenlijk wetenschapscommunicatie? “Hoe wij het doorgaans definiëren, is dat wetenschapscommunicatie alle manieren zijn, waarop je mensen van buiten de wetenschap kunt betrekken bij onderzoek. Wetenschappelijk artikelen dus niet, want die zijn doorgaans geschreven voor andere wetenschappers. Persberichten weer wel, maar niet per se de meest interessante vorm. Maar het gaat bijvoorbeeld ook om burgerwetenschap, waar mensen meedoen aan onderzoek, meedenken over welke vragen moeten gesteld worden.”

Oudheden
Toch wordt bij wetenschapscommunicatie vaak eerder gedacht aan bètawetenschap. “Een heel praktische reden daarvoor is dat bèta’s meer geld hebben, en dus ook voor communicatie. Maar het is ook zo dat mensen vanuit de alfawetenschap iets vaak niet zien als wetenschapscommunicatie. We hebben hier in Leiden twee prachtige wetenschapsmusea, Boerhaave en Naturalis, maar ik vind dat het het Rijksmuseum van Oudheden ook heel veel aan wetenschapscommunicatie doet.”

Het vertrouwen in de wetenschap is nog steeds hoog. Dat ziet Smeets in onderzoeken die daar naar gedaan worden. Maar daar moet wel in geïnvesteerd worden. “We hebben een meerjarig plan gemaakt voor hoe wetenschapscommunicatie beter kan. En ik vind zelf dat de verantwoordelijkheid daarvoor vooral aan de kant van de universiteiten, hogescholen, wetenschapsinstituten ligt. Wat vooral belangrijk is, is dat je een breder deel van de bevolking bereikt.”

Bedrijfsuitje
En dat schort er nog wel eens aan. “Je ziet best vaak als je een lezing geeft, dat er dan alleen maar collega’s van de universiteit komen. Dat is eigenlijk geen wetenschapscommunicatie, want dat zijn mensen die al binnen de wetenschap werken. Meer een leuk bedrijfsuitje. Daarom is het zo goed om naar scholen te gaan. Ik heb ook wel lezingen gegeven voor kinderen op allerlei andere plekken, in musea, bij bibliotheken. En ook al is het gratis en zorg je dat het overal zichtbaar, dan zie je toch vooral de kinderen van ouders die al interesse hebben in wetenschap. Ik wil liever een lezing geven voor kinderen die nooit een wetenschapper zien. Dat is één ding waar we echt hard aan moeten werken.”

Kennismakers is een programma op Sleutelstad.nl over wetenschap, onderzoek en onderwijs. Elke dinsdagavond van 19.00-21.00 uur. Ideeën, tips? Mail ons op Kennismakers@sleutelstad.nl.