Naturalis-tentoonstelling toont spirituele en natuurlijke rijkdom van Surinaamse bos

De nieuwe tentoonstelling ‘Het bos van Suriname’ laat bezoekers ervaren hoe mens, natuur en geestenwereld in Suriname met elkaar verweven zijn. De expositie toont de bezielde natuur van het regenwoud en biedt een nieuwe blik op biodiversiteit, spiritualiteit en de koloniale geschiedenis.

Gastcurator Tolin Alexander, die van oorsprong theatermaker is, reisde mee naar Suriname om verhalen te verzamelen voor de tentoonstelling. “Het was een bijzondere eer om hiervoor gevraagd te worden”, vertelt hij. “Naturalis is een wetenschappelijk museum, maar deze tentoonstelling gaat juist over wat niet meetbaar is, de bezieling van het bos.” Tijdens zijn reis sprak Alexander met marrons, de nakomelingen van tot slaaf gemaakten, en met inheemse bewoners. “Zij leerden ons dat het bos een spirituele wereld is, vol verbinding tussen mens, dier en natuur. Die verhalen wilden we een podium geven.”

In een van de installaties staat de mythe van de Bigi Kayman centraal. De kaaiman die gevluchte tot slaaf gemaakten hielp tijdens hun ontsnapping. “Er werd verteld dat ze over de ruggen van kaaimannen liepen”, zegt Alexander. “In werkelijkheid waren het boomstammen onder water, maar het verhaal laat zien hoe geloof, natuur en overleving samenkomen.”

Kankantrie
Marijke Besselink van Naturalis benadrukt dat het museum met deze tentoonstelling een nieuw perspectief wil laten zien. “In musea draait het vaak om ordening en taxonomie, maar hier willen we juist laten voelen dat alles met elkaar verbonden is”, zegt ze. “Het bos van Suriname is niet alleen natuur, maar ook cultuur en spiritualiteit. Het laat zien dat we onderdeel zijn van een groter geheel.”

Centraal in de zaal staat een imposante kankantrie, een heilige boom die een belangrijke rol speelt in de Surinaamse beleving van de natuur. “Die boom hebben we één op één nagebouwd”, vertelt Besselink. “Onze zaal is maar zes meter hoog, dus je ziet vooral de enorme wortels. Toch voelt het alsof je in het echte bos staat.”

Houtkap
Naast de spirituele kant heeft de tentoonstelling ook een duidelijke boodschap over duurzaamheid. Suriname is een van de weinige landen waar nog meer dan negentig procent van het grondgebied uit bos bestaat, maar dat staat onder druk door goudwinning en houtkap. Volgens Alexander gaat het daarom niet alleen over Suriname zelf: “Wat daar gebeurt, raakt de hele wereld. We hebben allemaal een verantwoordelijkheid om het bos te beschermen.”

Daarnaast is er in Naturalis de fototentoonstelling LiveScience van Michelle Piergoelam te zien, waarin de medicinale planten van Suriname worden gedocumenteerd. “Het is belangrijk dat deze kennis toegankelijk wordt voor een breder publiek”, zegt Piergoelam. De fotograaf, die zelf een Hindoestaans-Surinaamse achtergrond heeft, vertelt dat ze dit fotografieproject gebruikt om haar eigen culturele achtergrond te onderzoeken en zo andere mee te nemen in verhalen van de Surinaamse natuur.

Het bos van Suriname is vanaf zaterdag 11 oktober 2025 te bezoeken in Naturalis in Leiden. De tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met Surinaamse gemeenschappen en laat zien hoe natuur, geloof en geschiedenis met elkaar verweven zijn.

Cultuur Leiden