Leiden rondt project historische kleuren bruggen en leuningen af

Leiden, 19 december 2025 om 17:14 uur door Jan Frensen

De afgelopen jaren hebben heel wat historische bruggen in de Leidse binnenstad een nieuwe kleur gekregen. Of eigenlijk een oude, want de bruggen zijn teruggebracht in hun oorspronkelijke kleuren. Het project werd dinsdag symbolisch afgerond door een laatste poppenleuning, het hekje bij een brug, te verven.

Om de bruggen terug te kunnen brengen in de oorspronkelijke kleuren, moest natuurlijk eerst vastgesteld worden wat die oorspronkelijke kleuren waren. Maar met bruggen die vaak honderden jaren oud zijn is dat soms moeilijk te achterhalen. Daarvoor is uitgebreid kleuronderzoek gedaan. Voor de bruggen kreeg de gemeente hulp van externe partijen, maar het kleuronderzoek naar de poppenleuningen werd door Erfgoed Leiden en omstreken uitgevoerd.

Inger Groeneveld (Erfgoed Leiden e.o.) en Wouter Wuite (gemeente Leiden) over het project.

Schilderwerk
Inger Groeneveld van Erfgoed Leiden vertelt hoe zo’n onderzoek gaat. “Bij al dat ijzerwerk is het best lastig om nog oude verflagen aan te treffen.” Dus moet op andere manieren uitgevonden worden wat de kleur was. “Het zijn natuurlijk stedelijke bruggen. En dat maakt het dan alweer iets makkelijker. Want de stad heeft in het verleden ook bestekken gemaakt voor het uitbesteden van het schilderwerk.”

Een bestek is een technische bouwbeschrijving. Daar staat vaak ook al veel informatie in. “Er zijn in de stad natuurlijk heel veel foto’s en tekeningen en schilderijen en prenten gemaakt in de loop der tijd, en dat is ook kleurinformatie. Dus allerlei bronnen zijn erbij gehaald.”

Lijnolie
Uit dat onderzoek bleek dat de poppenleuningen oorspronkelijk zwart waren. “Dat ijzerwerk van die poppenleuningen werd in extra vette verf gezet van roet en dubbelgekookte lijnolie.” Dat was oorspronkelijk om het ijzerwerk te beschermen tegen roest. Later hebben de poppenleuningen andere kleuren gekregen, in de loop van de twintigste eeuw was dat vaak wit.

Volgens Groeneveld is het belangrijk dat de bruggen hun oude kleur terug hebben. “De kleur hangt altijd samen met het ontwerp van zo’n brug. Bijvoorbeeld de Blauwpoortsbrug. Die is echt ontworpen in een periode dat er heel erg over kleur werd nagedacht.”

Broodwit
Wouter Wuite van de gemeente Leiden is tevreden met het resultaat. “Ik vind de bruggen echt heel mooi geworden. Ze waren allemaal broodwit of groen. En nu zie je al die verschillende kleuren erin. De bruggen komen nu echt veel mooier tot uiting.”

Het project is nu officieel afgerond, maar nog niet alle historische bruggen in het centrum hebben hun oorspronkelijke kleur terug. De Blauwpoortsbrug bijvoorbeeld, komt later nog aan de beurt, wanneer daar in de buurt werkzaamheden plaatsvinden.