Bestuurskracht Zuid-Holland voor verbetering vatbaar

Nadat eerst een hele reeks gemeenten, waaronder Leiden, in opdracht van de provincie werden onderworpen aan een ‘bestuurskrachtmonitor’ was nu de Provincie Zuid-Holland zelf aan de beurt. Zuid-Holland heeft als eerste provincie in Nederland haar bestuurskracht laten meten. Afgelopen donderdag nam de Commissaris van de Koningin Jan Franssen als voorzitter van Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten het eerste exemplaar van het rapport in ontvangst uit handen van de heer Van der Zwan. De conclusie van het onderzoek luidt dat de provincie op de meeste velden over voldoende bestuurskracht beschikt. Wel zijn er enige verbeterpunten naar voren gekomen.

Provincies vragen regelmatig aan gemeenten om zichzelf aan een bestuurskrachtmeting te onderwerpen. De provincie Zuid-Holland vond het nu dan ook hoog tijd voor een eigen bestuurskrachtmeting. Centrale vraag bij de meting is of Zuid-Holland nu en in de toekomst voldoende bestuurskracht heeft om haar opgaven adequaat in te kunnen vullen. Het antwoord op bovenstaande vraag is ‘ja’. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat Zuid-Holland voor vrijwel alle opgaven voldoende bestuurskrachtig functioneert.

Wel zijn er enige verbeterpunten, maar deze doen volgens de provincie geen afbreuk aan de bestuurskracht. Het onderzoeksbureau concludeert dat ondanks de ingewikkelde en veranderende bestuurlijke en maatschappelijke context waarin de provincie opereert, Zuid-Holland op grond van de huidige bestuurskracht voldoende in staat is om met deze veranderingen om te gaan. Wel moet de provincie blijven inspelen op ontwikkelingen en invulling geven aan de gesignaleerde versterkingspunten voor de bestuurskracht.

De afgelopen jaren oefent de provincie steeds meer controle uit. Dat resulteert in een te grote nadruk op nauwkeurigheid vooraf en verantwoording achteraf. Het maakt de subsidiesystematiek erg ingewikkeld. Ook heeft Zuid-Holland bij (grote) projecten op het gebied van infrastructuur en ruimtelijke ordening te maken met de beperking van haar slagvaardigheid. Dit komt door de afhankelijkheid van de daadkracht van haar samenwerkingspartners. Deze lange overleg- en onderhandelingsrondes, zorgen voor vertraging in het komen tot resultaten.

Een drietal onderwerpen vraagt volgens de onderzoekers op meerdere vlakken versterking. Ten eerste kan de provincie aan bestuurskracht winnen bij het gebiedgericht werken. Er moet meer duidelijkheid komen over de provinciale rol bij het optreden in de gebieden en ook de integraliteit van het werken vraagt om versterking.

Ten tweede worden enkele aandachtspunten voor de economische opgaven geconstateerd. De interactie met externe partijen moet verbeterd worden. De bestuurskracht neemt toe wanneer meer relevante partijen worden betrokken bij de beleidsvorming en –uitwerking. Daarnaast zou de provincie haar regie op de uitvoering van intermediaire organisaties moeten vergroten.

Ten derde moet er iets gebeuren aan de organisatieontwikkeling. De huidige grootschalige veranderingen in de organisatie (o.a. op het gebied van ICT, projectmatig werken en financiën) vergen veel inspanningen van de provincie. Door onvoldoende beschikbaarheid van personele capaciteit, verloopt de voortgang van deze veranderingstrajecten niet altijd volgens planning.

Om tot een bestuurskrachtmeting te komen, is eerst een opgavenprofiel opgesteld door het bureau Van Naem & Partners dat de bestuurskrachtmeting heeft uitgevoerd. Daarnaast zijn analyses gemaakt van provinciale documenten, gesprekken met leidinggevenden binnen de organisatie gevoerd en interviews met vertegenwoordigers van maatschappelijke partners, bedrijven en andere overheden gehouden. De wijze waarop de provincie haar opgaven invult, zijn met behulp van de verkregen informatie per opgave getoetst aan de normen en criteria voor bestuurskracht die Provinciale Staten hebben vastgelegd. Aan de hand van deze toetsing is een oordeel gegeven op de vraag of de provincie in staat is deze opgaven adequaat te vervullen en welke verbeterpunten en problemen worden gesignaleerd.

In de Statenvergadering van 23 maart wordt het rapport besproken. De uitkomsten van het debat nemen Gedeputeerde Staten mee in hun vergadering op 5 april, waarin zij hun standpunt zullen bepalen. Het slotdebat van Provinciale Staten volgt op 27 april.

Leiden