Reacties politici op falende ambtenaren

De reacties van politici en gemeente op het artikel over falende ambtenaren lopen sterk uiteen. College en PvdA zijn van mening dat er wel fouten gemaakt zijn, maar dat er eigenlijk weinig aan de hand is. Oppositiepartijen VVD en CDA vinden juist dat het hoognodig is dat er iets gebeurt. Iedereen verwacht in ieder geval veel opheldering van het interpellatiedebat aanstaande dinsdag tijdens de raadsvergadering. Deze raadsvergadering wordt zoals gebruikelijk uitgezonden via deze site.

‘Triest’
Frederik Zevenbergen (VVD) vindt het artikel een trieste opsomming van missers waar hij de 2,3 miljoen euro van de nieuwbouw van het ROC en het afblazen van het archeologisch park in Roomburg nog in mist. ‘Duidelijk is dat er dingen niet goed gaan als de gemeente projecten ontwikkelt. Het college schuift in haar laatste brief weer een fors deel van de schuld af op de organisatie. Wat de VVD Leiden betreft werkt het zo niet, de wethouder is aan het eind van de dag verantwoordelijk voor hetgeen er onder zijn of haar hoede wordt gedaan (of juist gelaten).’
Ook het CDA is van mening dat er nog meer schrijnende voorbeelden te noemen zijn. ‘Het zijn incidenten, maar wel samen te vatten onder het motto ’te weinig oog voor prestatie’. Kennelijk is er bij de gemeente geen consequentie verbonden aan te laat of te duur werken. De fouten komen niet boven tafel en kennelijk is zijn organisatie én personen onvoldoende ingesteld om dit soort zaken te voorkomen, te signaleren en hard aan te pakken.’

Nuancering
De kop ‘falende ambtenaren’ gaat het college veel te ver, laat een woordvoerder van de gemeente weten. ‘De gemeente is verantwoordelijk voor honderden grote en kleine projecten, waarvan het merendeel gewoon goed loopt. De gemeente erkent dat bij een aantal projecten fouten zijn gemaakt. De oorzaak van deze fouten ligt mogelijk ook in een verkeerde bestuurlijke inschatting van risico’s. Vooral bij grote en ingewikkelde projecten kan dit het geval zijn. Daarnaast verdient het artikel sterke nuancering. Zo beslaat de opsomming van Sleutelstad ruim drie jaar. De aangehaalde voorbeelden zijn bekend en waar nodig zijn reeds of worden nog passende maatregelen genomen.’
Henny Keereweer (PvdA) is het eveneens oneens met het artikel. ‘De titel van het artikel suggereert dat de gemeente Leiden door slecht functionerende ambtenaren, met name van de Dienst Bouwen en Wonen, miljoenen euro’s schade heeft geleden en nog steeds zou (gaan) lijden. Die suggestie lijkt me in z’n algemeenheid onjuist. Niet elke fout, vergissing of overschrijding van het budget leidt tot schade. Het project wordt meestal wel duurder, maar niet zelden ook mooier en beter zodat het zeker niet altijd weggegooid geld is.’

Verantwoordelijkheid
De PvdA meent dat dit niet allemaal op het bordje van de ambtenaren geveegd mag worden. ‘Wij ervaren het als positief dat dit college in ieder geval een (werk)klimaat lijkt te scheppen waardoor dit soort zaken nu boven water kan komen. Dat is winst!’
GroenLinks vindt dat ambtenaren wel een verantwoordelijkheid hebben, maar dat de raad slechts de politieke verantwoordelijkheid van wethouders kan beoordelen. Wel noemt Jos Posthuma (GL) ’te weinig integrale verantwoordelijkheid en falend toezicht in ambtelijk apparaat en onvoldoende politiek bewustzijn’ als belangrijke oorzaken van de missers. ‘Er zijn nog meer oorzaken aan te wijzen en ook andere projecten te noemen waarbij kennelijk sprake is van geen tot onvoldoende verantwoordelijkheidsbesef bij de ambtenaren en leidinggevende verantwoordelijke ambtenaren. Dit verantwoordelijkheidsbesef heeft betrekking op de inhoud van de projecten, de financiële grenzen waarbinnen mag en kan worden geopereerd en het politieke bewustzijn dat afwijkingen/overtredingen behoren te worden gemeld. Ook is kennelijk de interne controle onvoldoende, waardoor dit gedrag kan ontstaan.’
De ChristenUnie vindt dat niet alle beschreven onderwerpen het resultaat zijn van ambtelijk falen. ‘Meer dan eens was ook het wensdenken van dames en heren politici met bijbehorende gebrek aan realisme en goed uitgewerkte plannen debet aan het onstaan van gesignaleerde problemen.’

Anders Werken
Het CDA is van mening dat Anders Werken één van de oorzaken is van de missers. Jan-Jaap de Haan: ‘Het CDA maakt zich al langer grote zorgen over de kwaliteit van het budgetbeheer van grote bouwprojecten, met name wanneer het om maatschappelijke voorzieningen gaat zoals de Stadsgehoorzaal, ROC en Scheltema. Kennelijk is de samenwerking tussen de diensten Cultuur en Educatie enerzijds en Bouwen en Wonen anderzijds slecht. Deze diensten zullen op korte termijn verdwijnen, door ‘Anders Werken’. Dat is gelijk de tweede oorzaak van de overschrijdingen: dit verandertraject duurt veel te lang. Goede ambtenaren vertrekken, er is te veel onrust, te lang onzekerheid en dat gaat allemaal ten koste van kwaliteit.’ Het CDA was zeer kritisch over Anders Werken en die twijfels zijn alleen maar groter geworden. ‘Het wordt tijd dat het college verantwoording gaat afleggen over het uitblijven van succes van dit voortslepende proces.’
Ook GroenLinks ziet hier problemen: “Anders werken, het project om naast reorganisatie ook tot een cultuurverandering te komen, werkt kennelijk nog niet of anders!”
Janine Clement (ChristenUnie) vindt dat de voorbeelden aangeven waarom de huidige reorganisatie Anders Werken nu juist zo belangrijk is. ‘Verbetering van zowel cultuur als organisatie is broodnodig en had al jaren geleden plaats moeten vinden. Met niets doen, zoals de inleiding van het artikel kennelijk reorganisatiemoe lijkt te suggeren, wijzigt er ook niets aan de cultuur en werkwijze van de gemeente Leiden.’

Interpellatie
De belangrijkste vraag voor de PvdA is of het college er nu zicht op heeft wat de oorzaken van deze fouten zijn en wat het college daar op de korte en lange termijn aan denkt te gaan doen. Dat een andere rol van de gemeente (de zogenaamde regierol) en het deze week aantreden van de nieuwe concerndirectie daarin een rol van betekenis kunnen spelen, is voor de PvdA duidelijk. Om dat van het college van B&W te horen heeft de PvdA naar aanleiding van het bekend worden van de zoveelste overschrijding op de verbouwingskosten van de Stadsgehoorzaal voor aanstaande dinsdag een interpellatiedebat aangevraagd. ‘Alvorens met verdere reacties te komen wachten wij eerst de uitkomsten van dat debat af.’
Ook het college laat via een woordvoerder weten niet verder inhoudelijk te reageren. ‘Het college wil wel op de diverse projecten ingaan, maar gaat eerst met de gemeenteraad op dinsdag 15 mei in debat over de voortgang en ontwikkelingen van een aantal van de genoemde projecten. Dat doet het college op dit moment dus niet via de pers.’ VVD: ‘Wij verwachten dat de PvdA als aanvrager van het interpellatiedebat de juiste vragen zal stellen aan de eindverantwoordelijke in dit proces over de laatste overschrijdingen. De VVD zal niet schromen om indien nodig die fakkel over te nemen. Dit in het belang van onze mooie stad waar teveel projecten te lang stilstaan en zeker ook in het belang van de Leidenaren op wiens (belasting)bordje de extra kosten natuurlijk weer terecht komen.’

Coalitiepartijen
Toch is coalitiepartij GroenLinks van mening dat ‘we tevreden zijn op hoofdlijnen, trots moeten zijn op de ambities, maar “er een tandje bij moet als het gaat om het financieel beleid”. Er zijn teveel risico’s en er is een te geringe controle.’
De ChristenUnie ziet bij het huidige college tekenen van verbetering ten opzichte van voorgaande colleges en hoopt dat deze trend zich voortzet.
Keereweer (PvdA) ziet het als winst dat onder dit college dit soort zaken nu boven water komen. ‘Maar laat ik duidelijk zijn: Dit soort zaken blijven natuurlijk wel onwenselijk. En dan druk ik me nog zachtjes uit. Laat daar geen misverstand over bestaan. Wij balen er als PvdA gigantisch van!’

Leiden