Vrede nog niet getekend bij 3 October Vereeniging

Terwijl heel Leiden vorig weekend Leidens Ontzet vierde, slaagde de 3 October Vereening er voor de tweede keer binnen enkele maanden tijd niet in om de goede vrede te bewaren. Stapten afgelopen zomer ongeveer 1/3 van de bestuursleden en commissarissen uit onvrede op, dit keer is het de redactie van de website www.3october.nl die er de brui aan geeft. Oorzaak: “Pure censuur,” aldus Cees Mentink, die samen met Wim van der Greft de site bijhield. Bestuurslid Ron Bavelaar verordonneerde dat een artikel over het uitdelen van haring en corenwijn op de Nederlandse Ambassade in Kaboel niet op de site mocht. Een toelichting kreeg Mentink niet, die daarop de handdoek in de ring gooide. Mentink: “Onbegrijpelijk, het is een heel leuk stukje met allemaal vriendelijke woorden van de ambassadeur.” Het gewraakte artikel volgt hieronder.

Haring happen en Hutspot eten in den vreemde (door: Cees Mentink)

In Kaboel, de stoffige, rommelige en nog altijd onrustige hoofdstad van Afghanistan, heeft men Leidens Ontzet herdacht en gevierd. Met haring. Adrian Young, partner van Ariela Netiv (voorzitter van de Commissie Herdenking), sinds mei van dit jaar lid van de Commissie Haring & Wittebrood en Hutspot, in het dagelijkse leven Hoofd Kwaliteit bij Denim Air, vloog mee met de piloten Jan van Groenestein en Peter Hoogers, om persoonlijk deze verrukkelijke spijs in Afghanistan af te leveren. Met deze exercitie lijkt een oude traditie in ere hersteld te worden.

De korte geschiedenis: begin jaren tachtig stuurde toenmalig burgemeester Cees Goekoop een bericht naar alle Nederlandse ambassades in het buitenland. De populaire eerste burger van de stad vroeg aandacht voor Leidens Ontzet. Hij legde het historische verhaal uit, verklaarde de aloude feestelijke programma-onderdelen van Inschrijving en Uitreiking van Haring & Wittebrood en bood aan dit voedsel, dat indertijd de levens van duizenden Leidenaars had gered, bij interesse in te laten vliegen.

Cees Goekoop, die in 1998 afscheid nam van de stad, ontving hartverwarmende reacties. Ook telexen (faxapparatuur bestond toen nog nauwelijks), waarin werd gezegd dat ‘etenswaren zonder vergunningen’ niet ingevoerd mochten worden. Een teleurstelling?
In het geheel niet. De suggestie werd gedaan om op de ambassade het personeel te verrassen met Haring & Wittebrood van eigen bodem. En zo werden en worden er Haring & Wittebrood-party’s all over the world gehouden. Leiden stond volop in the picture en daar was Goekoops initiatief ook voor bedoeld.

Om redenen die niet meer te achterhalen zijn, raakte het uit- en invliegen van Haring (eventueel met Wittebrood) in ongerede. Een groot zwijgen volgde. Totdat Adrian Young ervan hoorde. Hij zei:: “Deze traditie gaan we weer oppakken. Denim Air vliegt de haring naar Kaboel en ik vlieg mee.” Adrian liet het niet bij woorden. Ook werden er afspraken gemaakt met de ambassade in de Verenigde Staten van Noord-Amerika. Oscar Langezaal, collega-commissaris van Haring & Wittebrood en Hutspot, arts in het dagelijkse leven, stond op het punt met teams chirurgen naar Dar es Salaam in Tanzania af te reizen; hij bood aan de lekkernij meenemen. Vanuit De VS en Tanzania zijn nog geen berichten ontvangen, vanuit Kaboel des te meer.

Adrian Young: “De haring was door Ouwehand in Katwijk ingevroren en in dry ice verpakt en via via door Denim Air naar Kaboel gebracht. Daar is het via de Noorse en Nederlandse krijgsmachten bij de ambassade afgeleverd, na een reis van twee dagen.” Adrian vervolgt: “Ik moest weer verder, maar zou enkele dagen later weer in Kaboel zijn en tijdens een feestje op de ambassade de haring uitserveren (met en zonder ui), met Corenwijn. Natuurlijk zou ik een grote vlag van Leiden meenemen, 3 Oktoberkranten en enkele prenten – met dank aan het Regionaal Archief Leiden, waar ik goede connecties mee heb – van Leiden tijdens het Beleg en het Ontzet.”

Het is allemaal gelopen zoals Adrian schilderde. Vorige deze week was het zover: Op de ambassade had Ambassadeur Radinck J. van Vollenhoven een party georganiseerd, tijdens welke Adrian Young his finest hour zou beleven. De Ambassadeur had Generaal David Petraeus als eregast uitgenodigd, omdat diens vader een Nederlander was (Friesland) die vlak na de oorlog in New York neerstreek. Petraeus is de ISAF Commanding General. Verder waren er enkele tientallen Nederlandse militairen aanwezig, ambassadepersoneel, Nederlanders die in Afghanistan wonen en werken, en vertegenwoordigers van hulporganisaties.

De Ambassadeur hield een toespraak en introduceerde Adrian, die in zijn speech ook een ‘ambassadeur’ bleek, maar dan voor Leiden. Adrian legde een verbinding tussen het Ontzet van Leiden en het Ontzet van Afghanistan, met VREDE als uiteindelijke doel. Adrian reikte T-shirts uit en schonk de Corenwijn, die door de Generaal op vriendelijke wijze werd geweigerd, hij drinkt namelijk geen alcohol.
Wel verklaarde de Generaal dat hij had genoten van de Hutspot, gemaakt door de koks van de ambassade. En de haring? Adrian: “Die was smakelijk, er werd van genoten. Het zilte zeebanket had de reis meer dan uitstekend overleefd.”

Terugvliegend naar Nederland ontving Adrian de volgende boodschap van de Ambassadeur:

Beste Adrian,
Namens allen op de post en de Nederlandse gemeenschap in Kaboel,
heel veel dank voor je goede zorgen en haring en nog veel meer!
Zeer gewaardeerd door allen, en niet in de laatste plaats door onze
eregast generaal Petreaus.
Overal ter wereld, maar zeker in een plaats als Kaboel, zijn contacten
en het in stand houden van goede, oude tradities zoals gisteravond
dankzij jou en de 3 October Vereeniging, van groot belang.
Wij zullen je dankbaar zijn als je onze dank wilt overbrengen op het
bestuur van de 3 October Vereeniging en je vrienden, die aan ons feest
hebben bijgedragen.
Met dank en hartelijke groet, en wij hopen je te zien als je weer in
Kaboel bent.
Radinck J. van Vollenhoven
Hr Ms Ambassadeur te Kaboel
27/9/10

Tot slot de reactie van Charles Schulpen, voorzitter van de Commissie Haring & Wittebrood en Hutspot: “Adrian heeft een oude traditie op een wel zeer ‘3 october waardige wijze’ nieuw leven ingeblazen.”

Cultuur Leiden 3 Oktober 2010