Hakketak, Francine sprak... Marco de Ridder van Voskuil’s Kluizenhuis

In 1967 zijn Koos en Lona Voskuil in de Morsstraat op nummer 11 een moderne hakkenbar, ‘de SHOEBAR’ genaamd, begonnen. Ze beloofden dat schoenen ter reparatie gebracht in één dag klaar zouden zijn. Dat was me nogal een belofte in die tijd! Maar ze kwamen die na en dus werd het bedrijfspand daar al na enkele jaren al te klein.

 

In 1974 kreeg het bedrijf de kans te verhuizen naar Haarlemmerstraat 283. Ja, dat is dat tweede stuk Haarlemmerstraat na de oversteek richting de Haven. In dat pand hielden ze het twintig jaar uit voordat dit hakkenbarretje ook te klein en vooral, te ouderwets werd. De familie is nogal ondernemend en heeft de bereidheid om geld te investeren in dat waar zij in geloven. En zo kregen we in Leiden de modernste hakkenbar in een gefacelifte winkel met de nieuwste schoenherstellersapparatuur. Vul dat eens aan met al die jaren ervaring! Dan heb je het over ouderwets vakmanschap in een modern jasje! Dus vanaf die tijd wist niet alleen Leiden maar de hele regio om Leiden het fameuze schoenherstellersbedrijf te vinden.

Sleutels erbij
Begin jaren 90 werd het voor Koos elke dag meer van hetzelfde en hij ging eens nadenken over waar zijn klanten met steeds grotere regelmaat om vroegen. Sleutels! Zou het zinvol voor het bedrijf zijn als ze zich meer zouden gaan richten op het maken van sleutels en sloten in plaats van schoenen en hakken?

Men wilde met regelmaat extra sleutels omdat ‘tegenwoordig alles op slot moet verdorie!’ Daarom startte de familie Voskuil ’t Kluizenhuis in 1994 in het buurpand. Een logisch gevolg en een handige zakelijke zet in een wereld die transformeerde naar een waarin de keukendeur in de achtertuin en fietsen altijd op slot moesten en goedkoper schoeisel waardoor mensen niets meer lieten verzolen.

In dat ‘Kluizenhuis’ werd gestart met het verkopen van, uiteraard kluizen en brandkasten. De hakkenbar verdween definitief door de op crocs en gympen lopende jongere generaties uit beeld. Dat bedrijf, in die opzet, bestaat nog steeds. Maar nu met enkel kluizen, sleutels en vakmanschap die bij elkaar worden aangeboden als er ergens iets niet meer opengaat of juist goed dichtmoet! Voskuil bestaat dit jaar 50 jaar en dat was voor mij de reden om eens een praatje te gaan maken met de volgende generatie van deze familie die het nu bestieren: Marco en Relinde.

Marco de Ridder
In Relinde Voskuil vond Marco de sleutel tot zijn grote geluk en zou haar het liefst in een kluisje stoppen. Het stel trouwde en woonde tot nu toe in- of dichtbij Leiden. Beider oogappeltje is een lieve, mooie, nu studerende dochter van 18 jaar.

Marco woonde als kind in de Bachstraat en zat op de Zuiderparkschool. Hij wist werkelijk niet wat hij wilde worden en ging daarom naar de land- en tuinbouwschool. Enerzijds omdat hij een natuurman is, anderzijds omdat hij vanuit een of andere ‘drive’ met zijn handen wilde werken. Na school werd het de luchtmacht en daarna lekker prutsen aan fietsenkettingen en andere onderdelen bij de fietsenstalling van Leiden CS. “Terug naar je kennis,” dicteerde zijn achterhoofd en hij nam een baan bij een chrysantenkweker aan waar hij merkte dat hij juist met metaal wilde prutsen! IJzersoorten, vermengd met de geur van kruipolie maakte hem gelukkig.

Ik neem een slokje koffie uit het kopje dat hij voor me klaarzette. Marco is een gentlemen, ik kreeg de beste stoel en hij ging pas zitten toen ik al zat. Van die kleine dingen maken iemand wel tot wie hij is. Ik kon me ook direct voorstellen dat zijn antwoord op de vraag of er weleens gekke dingen in, nu zijn, bedrijf gebeuren uitbleef. Deze man is het fatsoen zelf en daarom gebeurt er niets uitzonderlijks vermoed ik. Twee dingen vroeg ik me af tijdens ons gesprek: 1) zou hij weleens boos kunnen worden? 2) de lucht van olie? –bah- hoe kan je dat lekker vinden?

Schoenmakersschool
Terug naar zijn verkeringsjaren met Relinde. Schoonvader Voskuil had Marco in de smiezen en raadde hem na zijn zoveelste hink-stap-sprong carriéremove aan om naar de schoenmakersschool te gaan. “Lekker werken met je handen en leer is ook wat vettig.” Marco vond dat beroep zo geweldig dat hij een eigen ‘Hakky’ runde, ver genoeg verwijderd van schoonpa vanwege de concurrentiepositie, dus in Alphen.

Het ging even een poosje niet goed met zijn raadgever en maatje schoonvader Koos. Resoluut deed Marco zijn eigen bedrijf toen van de hand en kwam naar Leiden om het bedrijf in de Haarlemmerstraat op poten te kunnen houden voor de familie. Maar met twee gezinnen leven plus bedrijfsonkosten betalen van een paar sleutels maken ging niet. Marco sleepte er kluizen bij en ging zich specialiseren in sluitplannen.

De lol weer in zijn leven
Werken in Leiden en dan nog wel in dit stuk specialisatie wat hem zó op het lijf geschreven is! Marco voelde de energie in zichzelf terugstromen. Hij leerde en leert nog elke dag bij. Juist vanwege die enorm opgebouwde kennis is Marco op dit moment een van de meest gevraagde vaklieden als het gaat om het schadevrij openen van sloten en kluizen. Hij geeft ook eerlijk advies als het gaat om het op slot zetten van je bezit, wat het ook is.

Test
Domotica, daar ben je van op de hoogte? Ik smijt maar eens even een term tegen Marco aan om stiekem te testen of hij weet waar ik het over heb. “Maar als jij niet wenst te laten gebeuren met jouw bezit waar die tv-reclame over gaat als die man zijn mobiele grapjes demonstreert op een podium en die twee inbrekers bij hem thuis hun lol niet meer opkunnen, zou ik het nog niet willen als ik jou was, want die kans is redelijk aanwezig,” waarschuwt hij me. Jammer weer. Ik zag het al voor me, tegen m’n voordeur zeggen: “Ga open.” “Het bestaat, beaamt Marco maar er is nog veel teveel storing op, het is allemaal nog te link, hou jij nu maar gewoon die sleutels die je nu hebt.”

Vreemde voorvallen
Ik ga er even helemaal klaar voor zitten en vuur mijn volgende vraag op Marco af. “Heb je weleens iets geks meegemaakt als je bij mensen thuis was?” Marco glijdt een beetje onderuit op zijn stoel, vouwt zijn armen over elkaar en kijkt me aan. “Nou?” moedig ik hem aan. “Ja” is het antwoord. “Ja..en?” Hij denkt na en zegt: “Ik heb eens een kluis moeten openen die was nog een stuk hoger dan ik” (Marco is bijna 2 meter vermoed ik) “Ja…en…wat zat erin?” “Weet ik niet, antwoordt hij. Het was wel prutsen want het was een stevig stuk ijzer maar toen ik voelde dat de deur openging heb ik het handvat in de klant zijn handen gegeven en ben vertrokken”

Ik probeer wat anders. “Marco, vorig jaar heb ik burgemeester Lenferink gesproken voor Sleutelstad en in ons gesprek vroeg ik hem ook wat hij leuk vindt aan Leiden. Dat waren veel dingen maar ook zaken, hij noemde ook Voskuil vanwege het feit dat de zaak al zolang bestaat. Komt hij hier dan ook weleens? “Ja” klinkt het weer van boven de opgevouwen armen. “Ja dus, voor sleutels?” “Ja, net zoals jij en veel anderen en (ik spring bijna verheugd van mijn stoel, Marco gaat wat verklappen) hij houdt van oude sleutels!” Ppffff…ik zit weer, wie weet dat nu niet zeg. Lenferink adoreert alles wat ouder is dan hij. Ik hou nu op met vissen, deze man is zélf als een potdichte kluis vol geheimen.

Leiden leuk & Lastig
Marco is erbij op 3 oktober, als een van de eersten zelfs om 7.00 uur bij de Reveille. Harinkje, koraalmuziek het hoort erbij. Net zoals zijn etalage die hij elk jaar weer helemaal in rood-wit met een mini-kermisje inricht. Marco houdt van etalages en vind het jammer dat hier en daar in het Leidse, vooral door grotere bedrijven, ruiten dichtgeplakt worden met reclame-uitingen in plaats van het ouderwetse etaleren. “Vroeger,” vertelt hij, “gingen we op zondagmiddag met het gezin de stad in, etalages kijken. En dan ging je sparen als je iets gezien had wat je graag wilde hebben. Heitje-karweitje, ken je dat nog? Met als topper de Sint- en Kerstetalages van V&D, man, man wat was dat mooi!” Hij straalt bij de herinnering als hij dit vertelt. “Weer thuis je kinderknuistjes om een warme kop chocolade, wat waren ze tevreden. Sja…dat was de tijd van de touwtjes uit de brievenbus voor de melkman, kun je je niet meer voorstellen!” Maar hij maakt nog wel zelf elk jaar een Kerstetalage, al was het alleen nog maar om die tijden een heel klein beetje levend te houden. En het wordt gewaardeerd, dat weet hij, men komt hem bedanken.

Leiden weg?
Als Leiden morgen ineens verdwenen zou zijn, begint hij gewoon eerder aan het avontuur wat hij zichzelf ooit nog eens ziet doen. Een camper huren en Europa helemaal rondrijden. Zo’n acht-meter ding met goede sloten erop, haha! Marco wil nog wat zien, de wereld hoeft het niet te zijn, maar Europa wel helemaal als het kan. Met name het Romeins park Puy de Fou in Frankrijk, daar was hij ooit en dat was lekker basic, maar heel mooi, die mag in de herhaling.

Motto en hakken
Marco heeft geen motto, hij pakt de dag en als er een dame op hakken voorbijloopt, wat hij daar dan van vindt? “Dat ze daar vooral flink op moet door blijven stappen, is zijn antwoord, dat is namelijk écht handel voor schoenmakers die slijtende hakkenpuntjes!”

Voorraad
Als ik de ruimte waar we elkaar spraken tussen de stapels kluizen door verlaat en door de winkel naar de deur loop, kom ik langs tientallen bakken met onderdelen, schroefjes, rondjes, staafjes, alles van ijzer. Rekken vol met nog onbewerkte sleutels, in alle maten en zelfs in kleuren. Accessoires zoals sleutelkoorden en kurken zodat je sleutels niet zinken als je ze in een Leidse gracht zou laten vallen, alles is aanwezig.

Terwijl ik met Marco sprak, snierpte van die sleutelslijpmachines op de achtergrond omdat zijn medewerkers daar constant mee bezig waren. Ter completering van de service heeft Voskuil zelfs een mobiele servicebus, daardoor kunnen zij mechanische beveiligingen aanbrengen en noodgevallen en storingen snel en vakkundig verhelpen. Wat een ongelooflijke investeringen! Die bedragen aangevuld met enkele personeelsleden, en dat al tientallen jarenlang volhouden, dan kun je meer dan kluizen openen en sloten inzetten. Ben je dat met me eens?

Leiden–sleutelstad-slot-sloten-Voskuil
Een klein beetje drama hou ik wel van. Toch had ik niet verwacht dat, toen ik de winkeldeur van Voskuil zachtjes achter me in het slot hoorde vallen, ik een slikmomentje zou hebben. Ik sluit vier jaar schrijven over mijn stadsgenoten uit deze mooie Leidse Sleutelstad voor Sleutelstad af met een slotenspecialist!

Dit was mijn laatste Hakketak, ja echt!

Voskuil Kluizenhuis: www.hetkluizenhuis.nl

Hakketak Leiden Hakketak