Deel dit bericht!  

Vanavond nóg een keer Stukafest

Leiden heeft het goed voor elkaar. Stukafest – het theater- en muziekfestival in studentenkamers – bestaat niet alleen tien jaar, is niet alleen het grootste Stukafest van het land, maar is ook als enige twéé dagen te bezoeken. Donderdagavond was de opening, dus vanavond, vrijdagavond, is de unieke kans alsnog langs te gaan. Op veertien locaties zijn per avond drie voorstellingen van een half uur te zien. En voor de kosten hoeft u het niet te laten.

Kwaliteit
Sommige festivals zijn al uitverkocht minúten nadat de voorverkoop startte; soms zelfs zonder dat de namen van optredende artiesten bekend zijn. Stukafest Leiden zou best in die categorie kunnen passen, want alle afgelopen jaren was de kwaliteit van het festival onveranderlijk goed; ook dit jaar, zo bleek donderdagavond.

Kamerkijken
Stukafest biedt niet alleen doorkijkjes en delen van voorstellingen, maar ook een beeld van de bonte verzameling studentenkamers die Leiden rijk is. Dat je gemiddeld zo’n vijfentwintig bezoekers in zo’n kamer kwijt kan, is al een wonder op zich. Goed, er wordt dan ook gezeten op alles waarop je maar kunt zitten en het wordt soms best warm na dat half uur. En op een of andere manier is het gros van die kamers te bereiken via smalle, steile trappen. Rommelig, OK, maar Spartaans niet echt: een espresso-apparaat tref je er net zo goed aan als de inmiddels noodzakelijke magnetron.

Dans
De bezoekers die donderdag de opening in het Museum van Volkenkunde bijwoonden, kregen niet drie maar vier voorstellingen te zien. Shailesh Bahoran liet een staaltje lichaamsbeheersing zien in een dansvoorstelling gebaseerd op Hindoestaanse tradities. Misschien niet de verfijnde bewegingen van traditioneel ballet of dans, maar wel imponerend. De schokkende beweging, de absolute stilstand na beweging, de balans; allemaal alleen mogelijk dankzij lichaams- en spierbeweging. En, zo liet Bahoran, zien, ook ademhaling kan als instrument worden gebruikt.

Angst
Bij Jaap op de Herengracht kon de bezoeker een hele avond doorbrengen, als-i dat wilde. Dat waren drie voorstellingen – halvefinalisten – te zien van het Amsterdams Kleinkunst Festival. Sanneke van der Meulen – op piano begeleid door Rolf – maakt goede kans met Angstzweet, een beeld van soms existentiële angst. Je bent snel geneigd te denken dat Van der Meulen bang is voor alles. Dat is niet zo. Eerder benoemt zij die twijfel die iedereen wel herkend: wast te doen met de vriend die ver weg woont, die andere voorkeuren heeft dan jij? Wat te doen met een kinderwens, denkend aan je eigen ervaringen als kind? Wat te doen met groepsdruk “Ik ben een nerd-artiest, die net heeft geleerd bier te drinken. Eentje”? Zingen kán ze. Een stukje Whitney Houston, maar dan wel dé uithaal, Janis Joplin, en dan wel het grofgruizige, en ook zichzelf “het suist oomdat de wind weer is gedraaid, en ik verzuip in al mijn angst”.

Ongemakkelijkheid
De koude avond is ineens handig als tegenhanger voor een studentenkamer vol mensen. Zeker bij Luke aan de Zoeterwoudsesingel is het effect van veel mensen te merken: beslagen ruiten, die vanaf de straat het beeld scheppen van een gezellig feest. Daar heeft de voorstelling van het duo-trio Steinmann&vanderPas – muzikant Woody mogen we niet vergeten – wel iets van weg, terwijl tegelijk ongemakkelijkheden aan de orde worden gesteld. Zij zijn ook de enigen die óp een ietwat gammele eettafel voor een raam optreden. Een voorstelling over de vagina – of is het de vulva? – kan toch haast niets meer toevoegen na bijvoorbeeld de Vaginamonologen? Wel. Want de dames brengen alledaagse ongemakkelijkheid op het netvlies. De eerste menstruatie en de oma die daaropvolgend uitgebreid vertelt over háár seksleven (ooit). Iets wat je nu net níet wilde horen. Het moet gezegd: de mededeling dat vagina zwaardhouder betekende (gevolgd door de onthutsing bij de dames), ontlokt Woody een prijswaardig lachje. Toch eindigt de voorstelling met een meezingende en -klappende kamer die “een toast uitbrengt op de vagina. V for vagina”.

Tweekoppig
Een heel ander soort ongemakkelijkheid brengt Marcel Harteveld onder woorden. Dat vreemde effect van liefde en haat die nooit eenduidig zijn, maar vaker een mengsel van emoties. Emoties die hij effectief onder woorden brengt, mogelijk ook omdat hij zichzelf niet spaart. Of het nu een Hagenees in Amsterdam is – die uiteindelijk als Amsterdammer naar Den Haag gaat – de liefde die ook destructief en uiteenvallend is – “koud hart, heet hoofd” – of het vermeend verlies van zelfstandigheid – “ik wil alles zijn, maar niet van jou”. Het sterke aan Harteveld lijkt zijn herkenbaarheid te zijn. Althans, in de kamer leken geregeld mensen blikken van herkenning naar elkaar te werpen.

Media-aandacht
Stukafest mag zich gelukkig prijzen dat ieder jaar weer nieuwe bezoekers het festival ontdekken. Roy(23) en Dick(57) zijn twee toevallige ontmoetingen. Voor de eerste en voor de tweede keer aanwezig, en positief “er is altijd wel iets leuks te zien”. Gelukkig zijn er meer verslaggevers aanwezig. Voor wie wil weten hoe ‘de muziek in het programma’ was, is dé aangewezen plek Muziek Gezien. En voor de vroeg opstaanders: maandag tussen 04.00 en 06.00 uur op Radio Een is een (sfeer)verslag te horen bij Fris! van KRO/NCRV Radioschool.