Afgetreden SP-wethouder verantwoordelijk ondanks collegiaal stadsbestuur

“Een wethouder is geen minister. Die is namelijk zelf verantwoordelijk voor het eigen departement. Op lokaal niveau wordt er collegiaal bestuurd. Maar dat wil niet zeggen dat het hele college verantwoordelijk is als er zaken fout gaan”. Burgemeester Lenferink moest gisteravond voorzichtig laveren tussen het uit de wind houden van zijn wethoudersploeg en het niet verder beschadigen van de gistermiddag afgetreden wethouder Roos van Gelderen.

Chris de Waard sprak na het debat met burgemeester Lenferink.

Einddebat kostenoverschrijding tijdelijke woningen
Gisteravond debatteerde de raad over de kostenoverschrijding van ruim 1,2 miljoen euro op het project. Noodgedwongen met burgemeester Lenferink die wethouder Van Gelderen verving. Vrijwel de hele raad vindt dat niet alleen wethouder Van Gelderen verantwoordelijk is voor het in financiële zin mislopen van het project waarbij onder stoom en komend water circa 150 tijdelijke woningen, verdeeld over drie locaties in Leiden, zijn neergezet. Bij het project voor de tijdelijke woningen voor een aantal speciale doelgroepen waaronder vluchtelingen met een verblijfsvergunning en voormalig daklozen waren tenslotte meer wethouders betrokken. Marleen Damen van financiën bijvoorbeeld, en bouwwethouder Paul Laudy.

Collegiale verantwoordelijkheid
Volgens Lenferink is er weliswaar sprake van collegiale verantwoordelijkheid binnen het college, maar was Van Gelderen wel degelijk verantwoordelijk voor het project. “Besluiten worden door het hele college genomen, maar dat neemt niet weg dat wethouders en de burgemeester ook een eigenstandige rol hebben en richting geven. Natuurlijk bespreken we bepaalde zaken als college, maar als team alle punten bespreken kan niet. Er zijn heel erg veel projecten”.

Dat Roos van Gelderen gisteren aftrad, was misschien wel onvermijdelijk gezien de conclusies van het rapport. Maar dat ze dat ’s middags deed in plaats van aan het einde van het debat, zeiden veel partijen jammer te vinden. Liever hadden ze gezien dat Van Gelderen zelf in de raad verantwoording zou afleggen op basis van het onderzoeksrapport. “Dat was ook de lijn van het college”, zei Van Gelderen gisteren bij haar aftreden. “Maar de afgelopen dagen bleek meer en meer dat de raad niet meer op die lijn zat, ondanks het eerdere verzoek om nog wel met mij het debat aan te gaan”.

Motie van wantrouwen
Verschillende partijen hebben een klodder boter op hun hoofd als ze het nu betreuren dat de wethouder opstapte voor het debat plaatsvond. Dat Van Gelderen bedankte voor de eer om een debat in te gaan met als zekere afloop een breed gesteunde motie van wantrouwen aan haar adres is best te begrijpen. Immers, dan is blijkbaar vooraf al duidelijk dat het niet uitmaakt met welke argumenten je als bestuurder komt. En dat ze tot aftreden zou worden gedwongen werd maandagavond duidelijk. Het CDA liep al weken met een motie van wantrouwen op zak om na het debat in te dienen. Die motie leek vorige maand nog op weinig steun te kunnen rekenen, maar de afgelopen dagen werd duidelijk dat onder andere de partijen die een nieuw college gaan vormen, van mening waren veranderd.

Toch geen snelheid boven volledigheid bij informeren raad
De raad ging, net als op 12 april tijdens het eerste spoeddebat over deze kwestie, ook weer uitgebreid in op het feit dat het college al maanden wist dat er problemen waren, voordat de raad werd geïnformeerd. Een week na de verkiezingen. De burgemeester benadrukte met klem dat er absoluut geen verband was tussen het tijdstip van informeren van de raad en het niet willen brengen van slecht nieuws vlak voordat Leiden naar de stembus ging. “We wilden u de juiste en volledige informatie geven, anders kunt u er ook niet mee. En u bent hier om besluiten te nemen”.

Chris de Waard sprak na het debat met fractievoorzitter Pieter Krol van de ChristenUnie Leiden.

Een onder aanvoering van de ChristenUnie ingediende motie om de raad voortaan liever sneller te informeren dan zo volledig mogelijk, haalde het met 18 stemmen voor en 19 tegen net niet. Volgens Lenferink kan dat ook niet: “We krijgen wekelijks signalen dat er ergens misschien iets speelt. Daar kunt u niets mee. Het zijn bovendien zoveel zaken dat u dan nergens anders meer aan toekomt.”

De raad bleef niet helemaal met lege handen achter. Een door Pieter Krol van de ChristenUnie gevraagd gemeend excuus namens het hele college kwam er onomwonden. “Dat excuus dat krijgt u”, zei Lenferink. “Hier schaamt het hele college zich voor.”

Ontluisterend rapport over oorzaken
De oorzaken van de overschrijding zijn eind april onderzocht en de conclusies in het begin deze maand verschenen rapport liegen eer niet om. Onder grote tijdsdruk is afgeweken van de normale procedures. Het niet volgen van dat Leids Planproces had desastreuze gevolgen. “In plaats van het maken van een grondige feitelijke analyse en een degelijke financiële prognose, denderde de trein in volle vaart door op basis van een onvolledig beeld van de risico’s”, zo noteerden de onderzoekers die verder constateerden dat van sturing op het project nauwelijks sprake was, er binnen de projectorganisatie onvoldoende financieel inzicht was, gemaakte uren van ambtenaren (plankosten) vaak pas weken later aan het project werden toegeschreven en er bovendien een groot verloop was van medewerkers op verschillende cruciale posities. Het enige positieve dat aan het licht kwam is dat het de ramingen waren die niet klopten. De circa vier miljoen die Leiden uiteindelijk kwijt is voor de 150 units klopt met de normbedragen die ervoor staan. Als dat klopt is er dus geen geld over de balk gesmeten.

Leiden Politiek kosten_tijdelijkehuisvesting