Leiden ruilt welzijnssubsidies in voor opdrachten via aanbesteding

De gemeente Leiden voert volgend jaar een grote wijziging door in de bekostiging binnen het Leidse zorg- en welzijnswerk. De professionele organisaties zoals bijvoorbeeld Libertas Leiden en Radius Welzijn krijgen geen subsidie meer, maar moeten inschrijven op een Europese aanbesteding. Doel is volgens PvdA-wethouder Marleen Damen geen bezuiniging, maar een efficiëntere werkwijze.

“Het budget blijft hetzelfde, maar we willen beter kunnen sturen,” zegt Damen die haar plannen heeft opgeschreven in de nota ‘Op weg naar de toekomstige Sterke Sociale Basis’ die afgelopen week door het college is vastgesteld. Die weg heeft nog wel de nodige hobbels. Om te beginnen wordt 1 januari 2020 niet gehaald als startdatum en trekt Damen noodgedwongen drie maanden extra uit voor het proces.

Chris de Waard in gesprek met wethouder Marleen Damen over de andere werkwijze, waarbij de gemeente geen subsidie meer geeft, maar een opdracht vertrekt op basis van de uitkomst van een Europese aanbesteding.

Onzekere toekomst
Voor de zorg- en welzijnsinstellingen in Leiden en hun personeel is 2019 geen fijn jaar. Er is grote onzekerheid over de toekomst, omdat er komend najaar door de bestaande organisaties moet worden ingeschreven op het werk dat ze nu nog doen en die klus dus ook naar een ander kan gaan. Als dat gebeurt zijn onder meer personele gevolgen onvermijdelijk.

In de nieuwe werkwijze zijn drie kernopdrachten benoemd: Opgroeien, Samen Meedoen en Basiskracht. Met de nieuwe ’themagerichte benadering’ aanpak wil het stadsbestuur de versnippering die in de loop der tijd is ontstaan in de toekomst voorkomen. Ook kan er bij het verstrekken van een opdracht meer gestuurd worden dan bij een uitvoeringsovereenkomst (UVOK) binnen een subsidierelatie. De exercitie moet volgens Damen een samenhangend geheel aan activiteiten en voorzieningen opleveren dat bovendien overzichtelijk en toegankelijk is en bijdraagt aan het welzijn van de inwoners.

Mogelijk enorme verschuivingen in welzijnswerk
“We zijn door de gemeente in een vroeg stadium bij deze operatie betrokken,” zegt directeur Frank van Rooij van Radius Welzijn. “De wethouder had een probleem. Ze kwam niet meer uit met het budget. Daar hebben we begrip voor getoond en alle organisaties hebben constructief meegedacht. Maar niemand wist dat de vorm die wethouder Damen zou gaan kiezen een aanbesteding zou worden. Toen die aap onlangs uit de mouw kwam, konden we allemaal aan de beademing.”

Of Radius nog kan blijven bestaan als de organisatie die zich met name richt op ouderen in Leiden en Oegstgeest de aanbesteding verliest, is zeer de vraag. De Rooij: “We bestaan vijftig jaar en hebben allerlei diensten. Sommige eigen diensten zijn kostendekkend, maar wat er gebeurt als de 1,2 miljoen euro subsidie van onze grootste klant Leiden wegvalt, durft ik nog niet met zekerheid te zeggen. Misschien bestaan we volgend jaar wel niet meer. Dan word ik een vereveningsbestuurder die het licht hier uit mag doen.”

De Rooij weet zeker dat Radius mee gaat doen aan de aanbesteding, maar zegt ook dat zijn organisatie daarbij zal aanhaken bij een of meer andere organisaties om een gezamenlijk voorstel te maken. “Alleen zijn wij daarvoor te klein,” denkt de directeur die op zich best overtuigd is van de goede bedoelingen van de gemeente. “Maar de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.”

De zorgen die leven bij Radius en andere Leidse organisaties zijn begrijpelijk. Er zijn bij een Europese aanbesteding veel kapers op de kust. Niet alleen worden sommige lokale organisaties in dat proces elkaars concurrenten, ook zijn er talloze organisaties van buiten die waarschijnlijk een gooi zullen doen naar de Leidse opdrachten. Incluzio bijvoorbeeld die dit jaar in Leiderdorp de activiteiten van Pluspunt overnam (linkje) of Kwadraat uit Gouda, waar de Leidse oud-wethouder Roos van Gelderen onlangs in dienst trad.

Vrijwilligersorganisaties houden subsidies
De nieuwe manier van het verstrekken van de opdrachten is alleen van toepassing op professionele organisaties. Taken die worden uitgevoerd door vrijwilligersorganisaties houden hun subsidie.

Leiden Maatschappij Politiek Sterke Sociale Basis