Vernieuwd Kooiplein kampt met zwerfvuil en leegstand

Twee jaar na de feestelijke opening van het volledig opgeknapte Kooiplein ligt het er wat verlaten bij. Eén van de grootste winkelpanden staat sinds een half jaar te huur, van regulier onderhoud door de gemeente is nog geen sprake en ondanks een bijna dagelijkse schoonmaak ligt het plein regelmatig vol met zwerfvuil. Maar er is ook hoop: binnenkort opent een nieuwe versmarkt haar deuren en achter de schermen wordt in stilte onderhandeld over een plan voor nieuwe horeca.

Dat bezoekers het plein nog niet goed weten te vinden komt voor een belangrijk deel door verhuizing van publiekstrekker Albert Heijn naar de overkant van de Kooilaan, waarmee het plein al snel minder werd bezocht. Afgelopen zomer sloot daarnaast ook Etos haar deuren, waardoor ook dat pand leeg kwam te staan en het aantal bezoekers aan het plein verder afnam. “Dat is zeker te merken in het aantal mensen dat hier dagelijks over het plein loopt”, verzucht een van de ondernemers die nog wel aan het plein is gevestigd.

Nog niet overgedragen aan gemeente
Maar het vergroende plein nodigt ook niet erg uit om te bezoeken. Er is veel zwerfvuil te vinden en er blijven regelmatig resten achter van voedsel dat aan dieren wordt gevoerd. “Eenden en ganzen krijgen zoveel brood aangeboden dat het slecht voor hen is”, schrijft de gemeente deze maand in een nieuwsbrief aan bewoners, waarin ook de aantrekkingskracht op ratten en meeuwen wordt benadrukt. Voor duiven gold daarom al langer een voerverbod op en rond het plein en daar is deze maand het voeren van andere (water)vogels bijgekomen. Binnenkort worden er rond het plein borden geplaatst die het verbod onder de aandacht moeten brengen.

Dat is echter maar één van de maatregelen die nodig zijn om het plein aantrekkelijker te maken, zegt de voorzitter van de winkeliersvereniging Mark Feitz (van de Primera op het plein). “De gemeente doet op dit moment alleen het hoogstnoodzakelijke omdat het plein nog niet officieel is opgeleverd.” Hoewel ontwikkelaar Heijmans de meeste werkzaamheden aan het plein al in 2017 afrondde, is het project officieel nog niet opgeleverd. Dat gebeurt volgens de ontwikkelaar ‘in de komende maanden’, nadat alle werkzaamheden aan de openbare ruimte zijn afgerond. “Als het goed is gaat de gemeente dan meer doen aan het onderhoud van het plein”, hoopt Feitz, doelend op lang niet gemaaid gras en zwerfvuil in en rond de nieuw aangelegde gracht.

Plein tot leven brengen
De gemeente Leiden bevestigt desgevraagd dat het plein nog niet wordt beheerd door de gemeentelijke dienst Beheer en dat er nu alleen de hoogstnodige schoongemaak wordt gedaan. Pas na de officiële overdracht van de buitenruimte aan de gemeente zal ook het groen worden aangepakt. De schoonmaak die nu al wel wordt gedaan, levert voor winkeliers en bezoekers van het plein overigens ook nog niet het gewenste resultaat, getuige het zwerfvuil waar het gebied mee kampt.

Naast de erkenning dat er wellicht meer schoonmaak nodig is rond het plein, laat de gemeente ook weten dat er wordt gezocht naar een meer structurele oplossing voor het gebied. “Het is belangrijk dat het plein tot leven komt”, zegt een woordvoerster, die benadrukt dat de gemeente daarvoor wel afhankelijk is van ondernemers die zich rond het plein willen vestigen.

Daaraan wordt druk gewerkt, blijkt uit een rondgang onder de ondernemers. De eigenaar van een kleine versmarkt op het plein vertelt trots dat hij binnenkort verhuist naar het voormalige pand van de Etos, tegenover zijn winkel. In eerste instantie werd daar een tijdelijke matrassenverkoop geopend, maar die maakt begin volgend jaar plaats voor de nieuwe Versmarkt Kooiplein, waarmee een divers publiek uit de wijk naar het Kooiplein moet worden gelokt.

Grootste pand staat leeg
Dat probeerde een vestiging van Tangermarkt overigens ook, maar die winkel bleek afgelopen juni te groot en ‘bewoners uit de Kooi wisten ons niet te vinden”, zei een medewerker tijdens de sluiting van de halal-supermarkt afgelopen voorjaar. Sinds juni zoekt verhuurder Van der Plas uit Katwijk daarom naar een nieuwe uitbater voor het grootste pand aan het plein. Veel wil hij daar niet over zeggen, ook niet op de vraag of het pand wellicht te groot is voor één uitbater, zoals verschillende ondernemers rondom het plein zich afvragen. “Alles is nog mogelijk”, zegt de verhuurder aan de telefoon. “We proberen nu eerst alle vierkante meters in één keer aan iemand te verhuren. Daarna gaan we pas kijken naar een eventuele splitsing.”

Impressie van de nieuw te bouwen horeca op het Kooiplein

Nieuwe horeca
Ondertussen wordt er door onder meer de gemeente en bedrijfsmakelaar Barnhoorn uit Leiden in stilte nagedacht over het bouwen van een nieuwe horecagelegenheid. In de originele plannen voor het nieuwe Kooiplein (Het Plein van Leiden) werd een aantal jaar geleden ruimte gemaakt voor een horecagelegenheid aan de zijkant van de moskee. “Uitgangspunt is een ‘kiosk-achtig’ gebouw dat qua architectuur past binnen het Kooiplein”, werd toen geschreven over het stukje grond.

“De toevoeging van horeca zou het plein voor mensen aantrekkelijker kunnen maken”, zegt een woordvoerder namens de gemeente. Die zit daarom om tafel met de eigenaar van de grond en een vooralsnog onbekende ondernemer die zich er mogelijk wil vestigen. Veel meer willen de betrokkenen er niet over zeggen. Ook de voorzitter van de winkeliersvereniging houdt zich op de vlakte, naar eigen zeggen omdat hij niet op de hoogte is van de plannen. “Maar als het iemand is die er bloeiende horeca van kan maken, dan is dat natuurlijk prima”, aldus Feitz.

Vijf jaar de tijd
Om het plein aantrekkelijker te maken voor winkelend publiek organiseerde de winkeliers afgelopen tijd al meerdere braderien. In de komende decembermaand wordt elk weekend een ander koor uitgenodigd om het plein in kerstsferen te brengen; van het Viswijvenkoor tot Collegium Musicum. “Op die manier proberen we het plein wat gezelliger te maken”, zegt Feitz. De komende tijd komt er ook wat meer publiciteit voor het plein, zodat mensen het plein ‘met twee ruime parkeergarages’ hopelijk steeds beter weten te vinden. Maar dat kan best nog even duren, weet ook Feitz, die met vertrouwen naar de toekomst kijkt. “Bij een nieuw winkelcentrum als het Kooiplein duurt het gerust vijf jaar voordat een winkel gaat renderen, dat heeft tijd nodig.”

Economie Leiden