Te weinig politieke steun voor uitstel sluiting Leidse vluchtelingenopvang

De verplaatsing van enkele tientallen vluchtelingen zonder verblijfsvergunning uit de Leidse bed-bad-broodopvang (BBB) naar de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) in Rotterdam, wordt niet uitgesteld. Een voorstel met die strekking dat SP Leiden en Partij Sleutelstad komende donderdag indienen in de gemeenteraad krijgt maar weinig steun, bleek dinsdagavond toen de raadscommissie Onderwijs & Samenleving zich erover boog.

“Het is toch wel een vreemd contrast. Leiden biedt aan om 25 kindvluchtelingen van de Griekse eilanden op te vangen en ondertussen worden ongedocumenteerde vluchtelingen uit Leiden naar Rotterdam gestuurd”, zegt SP-raadslid Ries van Walraven. Ze is samen met Famke Güler van de Partij Sleutelstad de indiener van de motie waarin om uitstel wordt gevraagd. “Een van hen heeft al twintig keer een gesprek gehad met de Dienst Terugkeer en Vertrek. Wat heeft dat voor zin. Dit is waanzin! Zelfs zieke mensen moeten naar Rotterdam. Mensen met een Leids netwerk. En na een half jaar staan ze weer op straat. Deze mensen zitten in een vreselijke situatie.”

Vertrouwen
Wethouder Marleen Damen is verantwoordelijk voor het beleid en maakte vorig jaar via de VNG afspraken met de Rijksoverheid. Die hielden in dat Leiden instemt met de sluiting van de lokale opvang aan het Maansteenpad, nu er verspreid over het land een vijftal LVV’s komt. “Het rijk betaalt ook niet meer mee aan de lokale opvang en we hebben vertrouwen in dit proces”, aldus de wethouder die eerder aangaf dat Leiden dat vertrouwen in het verleden niet had en daarom bestuurlijk ongehoorzaam was en overging tot de opening van de BBB. “Maar we stoppen nu wel echt met de opvang in Leiden. Dat hebben we afgesproken en daar houden we ons aan. Bovendien staat een meerderheid van de raad in Leiden daar achter.”

GroenLinks-raadslid Rembrandt Rowaan is het met de wethouder eens: “We moeten niet net doen of de opvang in Rotterdam een vreselijke plek is om heen gestuurd te worden. Dat is gewoon niet zo. In Leiden zijn de mensen van STUV (Stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen) erg begaan met de vluchtelingen en in Rotterdam zijn ook zulke organisaties. Bovendien hebben ze daar burgemeester Aboutaleb en die laat de vluchtelingen ook echt niet aan hun lot over. Ik ben het niet eens met dit beleid van de Rijksoverheid, maar we moeten dit nu een kans geven.” Het stuit Rowaan tegen de borst dat vluchtelingen in Leiden nu een beeld van de LVV krijgen als van een plek waar ze slecht worden opgevangen en bij ziekte niet zouden worden verzorgd.

Psychische problemen
Famke Güler, namens de Partij Sleutelstad mede-indiener van de motie ‘Laat ongedocumenteerden niet in de kou staan’ hamerde gisteravond vooral op de situatie waarin ongedocumenteerde vluchtelingen zitten die veel problemen hebben. Ze gaf daarbij een voorbeeld van iemand met meervoudige psychische problemen die hier onder behandeling is bij de GGZ. “Die band gaat verloren”, geeft wethouder Damen toe. “Het zal zo zijn dat een behandeling in Rotterdam wordt voortgezet met nieuwe behandelaars.” Wel belooft Damen dat alle vluchtelingen die vanuit Leiden de komende maanden richting LVV in Rotterdam worden overgeplaatst een persoonlijk traject krijgen waarbij op de voet wordt gevolgd hoe het hen vergaat.

Fractievoorzitter Pieter Krol van de ChristenUnie, de partij die aan de wieg stond van de komst van de Leidse opvang, vindt de overgang van BBB naar LVV ook best spannend. “Ik maak me wel zorgen over mensen die mogelijk niet terecht kunnen bij de Rotterdamse opvang. We moeten het echt heel goed monitoren. Ze moeten in de LVV binnen een half jaar vaststellen wat iemand’s situatie is. Dat is totaal niet reëel. Sommige mensen zijn al tien tot vijftien jaar in Leiden en weten dat nog steeds niet.” Krol is bang dat mensen in Rotterdam na zes maanden weer op straat komen te staan en vervolgens ook weer naar Leiden terugkeren. Als dat in grote getale gebeurt, vindt Krol dat Leiden opnieuw opvang moet gaan bieden. “Daarin moeten we opnieuw het goede voorbeeld geven. Net zoals we dat afgelopen weekeinde hebben gedaan door als eerste stad onze vinger op te steken om vluchtelingenkinderen op te vangen.”

Verleden van oorlog
Ook Rowaan van GroenLinks maakt zich wel zorgen. Vooral over de groep die niet meewerkt aan terugkeer naar het land van herkomst. Dat meewerken is voorwaardelijk voor toelating tot de LVV in Rotterdam. Vluchtelingen die dat niet doen worden ‘losgelaten’ en komen weer op straat terecht waar ze in de illegaliteit verdwijnen.

“Maar er zijn allerlei redenen waarom mensen niet meewerken”, stelt Rowaan. “Psychische redenen, een verleden van oorlog en trauma’s. Of je vertrouwt de staat niet omdat je in je eigen land geen rechtstaat had. Het college moet echt naast deze mensen gaan staan en ze een hulptraject aanbieden.” Net als de ChristenUnie vindt ook GroenLinks dat Leiden wel moet zorgen voor opvang als mensen terugkomen naar Leiden. “Die zes maanden zijn niet heilig. Die termijn kan verlengd worden als mensen midden in een traject zitten. Maar als mensen uiteindelijk toch terugkomen in Leiden moet je vanuit je zorgplicht als gemeente toch iets van hulp aanbieden. Ook al kan dat niet meer in de vorm van een bed-bad-broodopvang.”

Landelijke Vreemdelingen Voorziening
In Rotterdam komt een LVV met 117 plekken voor nachtopvang van ongedocumenteerde vluchtelingen. Voorwaarde om er toegelaten te worden is actief meewerken aan een traject dat is gericht op terugkeer naar het land van herkomst. Vluchtelingen die wel meewerken, maar niet terug kunnen, omdat ze geen papieren krijgen van hun land van oorsprong, kunnen uiteindelijk in Nederland alsnog een status krijgen in verband met het ‘buiten schuld criterium’.

Leiden Maatschappij Politiek