Leidse musea blijven ondanks coronacrisis overeind

De Leidse musea gaan vooralsnog niet ten onder aan de verplichte sluiting in verband met de uitbraak van het coronavirus. De Museumvereniging, dat is de landelijke brancheorganisatie voor musea, luidde vandaag de noodklok en wil dat landelijke en lokale overheden een half jaar huur en gemeentebelastingen kwijt schelden. Volgens de organisatie kan in Nederland één op de vijf musea na deze maand geen salarissen meer doorbetalen. De Leidse musea die bij de Museumvereniging zijn aangesloten, laten aan Sleutelstad weten dat deze situatie op dit moment niet voor hen geldt.

Spannend voor Sieboldhuis
Het spannendste is het in Leiden misschien wel voor Japanmuseum Sieboldhuis. Directeur Kris Schiermeier laat desgevraagd weten dat de verplichte sluiting ‘niet langer dan een jaar moet duren’. De maatregelen zijn een hard gelag voor het museum, juist nu zij een groot succes hadden met de tentoonstelling ‘Neko’, over de kat in de Japanse kunst en cultuur, moeten de deuren dicht. Het museum is er door bezuinigingen 150.000 euro op achteruit gegaan.

Schiermeier: “Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft erop gewezen dat we meer ‘ondernemerschap’ moeten tonen als musea. Dat lukte nu juist goed met deze tentoonstelling over katten in Japanse kunst. Het is vervelend dat juist nu we dat gat in de subsidie begonnen te vullen, er zoiets gebeurt als deze pandemie. Maar uiteraard is gezondheid het belangrijkste in deze periode.”

Gemeentelijke musea
Voor Museum De Lakenhal en Molenmuseum De Valk lijkt de noodkreet van de Museumvereniging niet van toepassing. De twee musea zijn in beheer van de gemeente Leiden. Cultuur wethouder Yvonne van Delft laat weten dat de salarissen van medewerkers voorlopig ‘geen issue zijn’.

Buffer bij rijksmusea
Veel Leidse musea zijn rijksmusea, te weten Naturalis Biodiversity Center, Rijksmuseum Oudheden, Rijksmuseum Volkenkunde en Rijksmuseum Boerhaave. Volgens Wim Weijland, directeur van het Rijksmuseum Oudheden, hebben deze musea een sterke financiële buffer om de crisis door te komen. Wel stelt hij dat het een soberder jaar wordt en dat het museum hoe dan ook verlies draait. “Wij hebben het geluk dat onze drukst bezochte periode van ongeveer oktober tot en met maart loopt. Wat dat betreft kwam het net goed uit.”

‘Er is meer nodig’
Het Rijksmuseum Boerhaave ‘staat er goed voor’, laat Amito Haarhuis, directeur van het Rijksmuseum Boerhaave desgevraagd weten. “Op dit moment hebben wij nog geen acuut probleem, maar dit moet niet al te lang duren. We hebben het voordeel dat we een goed jaar hebben gedraaid afgelopen jaar, waardoor we een buffer hebben.” Wel stelt Haarhuis dat er voor veel Nederlandse musea meer steun nodig is. “Er moet meer gebeuren dan de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) die er al is. Uitstel van huur is bijvoorbeeld niet genoeg, voor sommige kleinere musea is het van belang dat de overheid een half jaar huur kwijt scheldt.”

Koning Willem-Alexander zou volgende week de tentoonstelling ‘Besmet!’ openen, over grote epidemieën en ziektes door de jaren heen. Ironisch genoeg moest de opening uitgesteld worden door een pandemie, het coronavirus gooide roet in het eten. Het museum past de tentoonstelling aan op de recente gebeurtenissen. “Wij leggen de geschiedenis van ziektes en ziektebestrijding vast. Maar we staan er bij stil dat wij die geschiedenis nu ook schrijven. Daarom passen we de tentoonstelling aan op wat wij nu als mensheid doormaken tijdens deze pandemie. De bezoeker kan dan met enige afstand terugblikken op de afgelopen tijd.”

Hortus onderdeel universiteit
Ook de botanische tuinen van de Hortus Botanicus blijven gesloten voor publiek door de coronacrisis, een woordvoerder laat weten dat dit financieel geen grote problemen oplevert. “Gezien wij onderdeel zijn van de Universiteit Leiden is het bij ons een ander verhaal. We zullen zeker een financiële klap krijgen, het voorjaar is immers de periode waarin wij de meeste bezoekers ontvangen.  We proberen via sociale media het publiek toch te laten genieten van de planten en bomen die nu in bloei staan”, aldus de woordvoerder.

Geen recordjaar Naturalis
“Wij hoeven ons het komende jaar nog geen zorgen te maken”, stelt Corine van Impelen, directielid van het Naturalis Biodiversity Center. “Het ging enorm goed de laatste tijd, sinds de verbouwing hebben we een recordaantal bezoekers mogen ontvangen. Het is vooral jammer dat het bij een record halfjaar zal blijven en wij er geen recordjaar van kunnen maken. Wij zijn niet volledig afhankelijk van onze inkomsten uit entreekaartjes. We zijn naast een museum namelijk ook een onderzoekscentrum. Onze onderzoeken die we voor verschillende opdrachtgevers in binnen en buitenland doen, gaan onverminderd door. Iedereen werkt wel vanuit huis.”

Iedere donderdag zijn er gewoonlijk bij Naturalis gratis ‘spotlights’ bij te wonen in de zaal LiveScience. Deze presentaties gaan ondanks de sluiting door, live op YouTube. Zo vertelde Marnel Scherrenberg vandaag over zijn werk in het grote herbarium van Naturalis en bracht hij een ode aan onkruid.

 

Cultuur Economie Leiden Coronacrisis