Leids Kamerlid Paternotte (D66): 'Het kabinet moest soms wel aangejaagd worden'

De regering controleren is lastig tijdens een lockdown. Dat vertelde D66-kamerlid Jan Paternotte dinsdag bij het programma De Viruszomer op Sleutelstad FM. Maar na een paar heftige ‘corona-inhaalweken’ doet het parlement weer volop mee. Zo krijgen studenten met vertraging door corona nu toch compensatie. Ook worden vliegreizigers uit risicogebieden op Schiphol eindelijk getest.

Paternotte zit als Leids kamerlid in het parlement voor één van de regeringsfracties en dat was dinsdag in het gesprek bij De Viruszomer te merken. Voorafgaand aan het corona-kamerdebat van vandaag deed hij geen felle uitspraken over fouten of tekortkomingen van het kabinet. Dat bleek niet nodig, want veel dingen die hij belangrijk vindt, heeft hij de laatste weken al gedaan gekregen. Een interessant verhaal over democratie in crisistijd.

Corona-inhaalweken
De eerste weken van de coronacrisis waren ook voor Kamerleden lastig, vertelde Paternotte. Vergaderingen waren afgelast. Overleg per video ging veel stroever dan elkaar aan de jas trekken. En thuis werken terwijl zijn vierjarige dochtertje vroeg of hij een olifant wilde nadoen, was gezellig maar niet ideaal.

Tijdens de lockdown was het voor kamerleden werken met één hand op je rug, vertelde de D66’er. In juni was er dus een enorme inhaalrace te maken. Het was rennen van de ene vergadering naar de andere: van antisemitisme en discriminatie naar de redding van de KLM. In die ‘corona-inhaalweken’ is er al veel democratische achterstand goedgemaakt, vindt hij.

Reizigers
Als luchtvaartspecialist maakte hij zich begin maart al druk over reizigers uit risicogebieden: “Het kabinet moest soms wel aangejaagd worden. ‘Want waarom gingen we door met vliegen vanuit brandhaarden als Iran, Italië en Spanje?” Hij kon toen alleen vragen stellen en de minister een bericht sturen. Uiteindelijk werkte dat wel. “Maar nu we ook weer echt in debat kunnen, gaat het bijsturen van de regering wel makkelijker.

Zo heeft Paternotte de laatste tijd hard aangedrongen op het testen van reizigers uit risicogebieden én een strakker quarantaineregime voor die groep. “Dat was echt nodig, want we moeten niet de fout van februari herhalen toen er veel besmettingen uit skigebieden hierheen zijn gebracht.”

Dat testen van passagiers gaat nu gebeuren, op vrijwillige basis. Het kamerlid vindt dat geen probleem. Hij denkt dat mensen het prettig vinden dat ze meteen op Schiphol getest kunnen worden. “En wie dat absoluut niet wil, die moet je daarna een paar keer per week bellen.” Maar hij beseft dat de GGD dat niet altijd aan zal kunnen. Dus maximaal testen is wel het belangrijkste.

El Cid-week
Intussen heeft Paternotte zich ook met de introductieweken voor studenten bemoeid. Want in zijn portefeuille zit ook het hoger onderwijs. Hij zag hoe er maandenlang is gewerkt aan een veilige opzet van de introductietijd. die ‘coronaproof’ was. Dus toen hij vorige week hoorde dat het kabinet zelfs die beperkte opzet te verbieden, heeft hij samen met anderen hard aan de bel getrokken.

De El Cid-week is in volle gang, maar als Leidenaar zie je er bijna niets van. Andere jaren liepen er een week lang drommen studenten door de stad. “Nu komen ze, gespreid over tien dagen, allemaal maar één dag naar Leiden. En voordat de zon ondergaat zijn ze de stad alweer uit.”

Hij vindt dat knap geregeld, en ook belangrijk. Zo krijgen eerstejaars toch even de kans om de stad te leren kennen, en de studenten waarmee ze straks moeten samenwerken. Dat wordt al lastig genoeg, want “de kans is groot dat ook komend studiejaar het meeste onderwijs online zal zijn. Dus dan zit je daar in je eentje achter je computer.”

Studievertraging
Ideaal wordt het niet voor studenten, maar Paternotte vindt niet dat zij meer schade van de coronacrisis lijden dan anderen. Volgens hem hebben universiteiten en hogescholen het online onderwijs nu ook aardig op orde, al wordt het bij studies waar nauw contact noodzakelijk is natuurlijk lastig.

Pleidooien om studenten massaal te compenseren voor gemiste onderwijskwaliteit in de laatste maanden zijn aan hem dus niet besteed. “Dan moet je ook verpleeghuisbewoners een deel van hun geld teruggeven omdat ze lange tijd geen bezoek konden ontvangen.”

Maar schade door studievertraging wordt intussen, na aandringen van D66 en CDA, wel degelijk vergoed. Paternotte geeft een hele opsomming: van drie maanden extra OV-kaart voor alle studenten tot extra geld voor studenten met een aanvullende beurs. Plus een teruggave van 500 euro collegegeld voor studenten die door de lockdown vertraagd zijn afgestudeerd.

Als er een tweede lockdown komt, moet er volgens Paternotte opnieuw naar dit soort compensatie gekeken worden. “Want het kan niet zo zijn dat studenten die gewoon hun best doen, straks niet kunnen afstuderen door corona.”

Gevaar in het vliegtuig
In De Viruszomer ging het D66-lid ook in op het gevaar dat je als vliegtuigpassagier  loopt om door anderen besmet wordt. Hij maakt zich daar geen grote zorgen over, want er zijn alweer duizenden vluchten geweest – met mondkapjes en goed gefilterde lucht in de cabine. Tot grote uitbraken heeft dat nog niet geleid, maar dat kan ook gekomen zijn doordat er deze zomer weinig besmette mensen waren.

Helemaal gerust is hij nog niet. Daarom vroeg hij in juni om grondig onderzoek naar de kwaliteit van de luchtfilters in vliegtuigen: worden virusdeeltjes wel echt goed verwijderd? De resultaten van dat onderzoek worden begin september verwacht.

Karel Doorman
Intussen houdt Paternotte zich ook bezig met het tropische deel van ons koninkrijk. Die zijn in coronatijd kwetsbaar. De eilanden zijn erg afhankelijk van het toerisme, krijgen veel vliegreizigers binnen en hebben weinig of geen IC-capaciteit. Hij dringt er nu op aan dat het marineschip Karel Doorman, dat een aantal IC-bedden heeft, opnieuw naar het eiland Sint Maarten gaat, waar de besmettingen snel oplopen.

Curaçao en Aruba proberen corona buiten de deur te houden door van alle inkomende reizigers te eisen dat ze zich vooraf laten testen. Alleen met een negatief testresultaat kom je erin. “Dat kunnen die twee eilanden doen, omdat het zelfstandige landen binnen het koninkrijk zijn.”

Voor Bonaire, dat al even toeristisch en kwetsbaar is, ligt dat anders. Dat eiland is een Nederlandse gemeente en kan dus niet zelf zulke maatregelen nemen. Samen met fractieleider Rob Jetten heeft Paternotte daarom gisteren aan het kabinet gevraagd om ook bij reizigers naar Bonaire voortaan een coronatest vooraf verplicht te stellen. Hij denkt dat dat voorstel direct wordt overgenomen.

De research voor dit artikel en het programma De Viruszomer is mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds.

 

Leiden Politiek Wetenschap de viruszomer