Leger vrijwilligers ploegt door Leids oorlogsarchief: 'Je volgt zelf van uur tot uur die oorlog'

Het blijkt een populaire bezigheid te zijn in coronatijd: het digitaliseren van dag- en nachtrapporten van de Leidse politie tussen 1940 en 1945. Bijna 120 mensen gaven gehoor aan een oproep van Erfgoed Leiden en omgeving (ELO) om de handgeschreven rapporten door te nemen. Dat gaat veel sneller dan verwacht. In ruim twee weken is heel 1940 al klaar, terwijl de verwachting was dat daar twee maanden voor nodig zouden zijn.

Een van de vrijwilligers is Michiel De Jonge (52) uit Leiden. Inmiddels heeft hij al een stuk of vijftig rapporten door zijn handen laten gaan. “Je ziet zeker een verschuiving”, zegt hij. “In januari 1940 zie je dat er bijvoorbeeld veel mensen door het ijs zakken. Maar we zijn nu 1941 en dan kom je steeds meer meldingen tegen van verzet tegen de Duitsers.”

Michiel De Jonge is een van de 120 vrijwilligers die ELO helpen met het digitaliseren van Leidse politierapporten uit de Tweede Wereldoorlog.

De Jonge, die geen enkele ervaring met archiveren had, heeft inmiddels een uur of zestig aan het digitaliseren van de rapporten besteed. “Wij wonen aan het Pieterskerkhof en het oude politiebureau is pakweg 150 meter verderop. En alles gebeurde op plekken die je kent, het is heel tastbaar. Ik vind dat wel interessant.” Erfgoed Leiden hoopt met het digitaliseren van de dag- en nachtrapporten een completer beeld te krijgen van Leiden in oorlogstijd. Netiv: “De grote gebeurtenissen zoals de Jodenvervolging kennen we wel, maar de toegevoegde waarde is dat we straks verhalen digitaal kunnen verbinden aan gegevens die uit andere plaatsen komen.”

Geslachtsziekten
“Het grappige is dat mensen dit leuk vinden”, zegt Ariela Netiv van ELO: “Want je gaat zelf van uur tot uur die oorlog volgen. En in een tijd waarin je door corona toch niet zoveel kan doen, is het een leuke hobby.” Netiv trekt in het archief een politiedossier uit 1941 uit de kast. “Hier is bijvoorbeeld een verhaal van minderjarige meisjes die door de politie worden gevonden in een stal op de Korte Mare, waar ze het erg gezellig hadden met een stel Duitsers. Die meiden worden opgepakt en terug naar Noordwijk gebracht waar ze ook nog gecontroleerd moeten worden op geslachtsziekten. Dus er gebeurde van alles.”

 

Cultuur Leiden Maatschappij Dossier071