Leiden verstilt, op drie demonstranten na: 'Jullie hebben je punt nu wel gemaakt'

“De kinderen willen nog dolgraag wat stroopwafelijs. We hebben afgesproken dat zij de tafel opruimen en wij nog snel naar de supermarkt gaan.” Rond 20.30 uur neemt de snelheid waarmee mensen zich over straat verplaatsen toe. Voor een laatste boodschap, of voor nog wat frisse lucht. Bijna iedereen haast zich om op tijd thuis zijn, terwijl drie demonstranten zich juist opmaken voor hun moment of fame.

Op deze historische avond is de politie al snel zichtbaar aanwezig. Bij het ingaan van de avondklok, om exact 21.00 uur, spreken twee agenten de eerste personen voor Leiden Centraal aan. Een handjevol mensen wacht daar op de bus of trein, maar ze zijn er allemaal omdat ze nog aan het werk waren. “Onze delicatessenzaak was nog tot laat open. Het is een familiebedrijf, dus een werkgeversverklaring was niet moeilijk om te regelen”, zegt een tweetal dat nog naar Amsterdam moet.

Een jonge vrouw heeft geen verklaring en haast zich buiten het zicht van de politie over straat. Tijd om even met de journalist te praten is er niet. “Ik moet echt naar huis, ik ben bang dat ik al te laat ben”, zegt ze in het voorbijgaan. “Ik moet nog een stuk fietsen, fijne avond!” En weg is ze, de duisternis in, van de lege stad. Het enige dat er te horen is, zijn lachende mensen en bastonen van de muziek uit huizen waar het leven binnen gewoon doorgaat.

Legitimatiebewijzen
Op de Beestenmarkt hebben drie mensen zich verzameld voor een stil protest. Ze hadden gehoopt dat meer mensen zich zouden aansluiten, maar hun oproep via WhatsApp heeft niet het gewenste effect gehad. Ze maken zich zorgen over toenemende eenzaamheid en depressie door de coronamaatregelen. “Mentale gezondheid heeft ook prioriteit”, staat er op een van de kartonnen bordjes die ze omhoog houden. “Met mij gaat het gelukkig nog goed”, zegt organisator Sven, “maar ik sta hier voor anderen.”

Het stille protest blijft niet lang onopgemerkt. “Was dit al bekend?”, vraagt een langsfietsende agent via de portofoon. Nee, blijkt, en dus is het aan dit duo om op te treden. Heel lastig blijkt dat niet te zijn. “We zijn niet tegen jullie”, zegt de voorman van het protest al direct. “Wij zijn ook niet tegen jullie, maar we willen wel weten wat jullie hier doen”, zegt de diender streng. Legitimatiebewijzen worden gevorderd, terwijl het drietal een toelichting geeft aan het groepje journalisten dat de actie gadeslaat.

Ik ben nog nooit op deze manier burgerlijk ongehoorzaam geweest, de boete van 95 euro kan ik wel betalen

Ze vinden dat de overheid de mentale gevolgen van de coronacrisis onderschat. “Bijna iedereen heeft op dit moment wel met een depressie te maken of kent iemand in zijn omgeving  die dat heeft”, zegt Sven. Een voorbijganger steekt hem een hart onder de riem: ‘viva la resistencia!’. Het tekent de ontspannen sfeer. “Ik ben nog nooit op deze manier burgerlijk ongehoorzaam geweest, de boete van 95 euro kan ik wel betalen.”

Met viervoeter op pad
Dat blijkt echter niet nodig. “Jullie hebben je punt wel gemaakt. Als jullie nu weggaan, dan houden we het bij een waarschuwing”, delen de agenten mee. Alleen als ze nu niet direct naar huis gaan, zal een boete volgen. De demonstranten zijn duidelijk onder de indruk van wat er gebeurt en pakken hun biezen. Eentje moet er nog naar Amstelveen, de andere twee wonen in Leiden. “Sterkte in deze tijd”, besluit een van de agenten de actie. “Jullie ook.”

Tekst gaat verder onder de foto’s

Het is het enige opvallende in de verder verstilde stad. Af en toe rijdt er een bezorgscooter langs of een lege stadsbus, maar de enkeling die buiten is kan alleen maar beamen dat dit een historisch stadsbeeld is. “Ik moet bekennen dat ik wel even met mijn vrouw heb overlegd wie de hond als eerste mocht uitlaten”, zegt een voorbijganger op de Steenschuur. Rond 22.30 uur is hij als tweede met zijn viervoeter op pad. De hond reageert schrikachtig op elke beweging. “Dat is normaal niet zo, maar volgens mij moet zij ook erg aan de situatie wennen.” Zijn hond verhuren doet hij niet, zegt hij er maar bij. Terwijl hij er best ‘wat geld mee zou kunnen verdienen nu’.

Ik kan me best voorstellen dat mensen de kat nu eerst nog even uit de boom kijken. Het is toch een spannende avond

Twee dames die voor het ingaan van de avondklok nog een snelle wandeling maakten, zitten nu binnen. Ze houden ervan om ’s avonds nog even een wandelingetje te maken. Ze studeren vaak tot laat in de universiteitsbibliotheek, maar ook dat kan de komende tijd niet meer. “Het is gewoon prettig als je om 22.00 uur nog even naar buiten kunt als je dat wilt”, zegt een van de studenten. “Nu dat opeens niet meer mag, wil je het misschien nog wel liever. Leuk is anders, maar ik snap de preventieve maatregel wel.”

Of het de komende weken ook zo rustig blijft op straat als deze zaterdagavond, weet niemand nog. “Ik kan me best voorstellen dat mensen de kat nu eerst nog even uit de boom kijken. Het is toch een spannende avond”, concludeert een agent op patrouille. “We zullen het zien.” Hij is nog een van de weinige dienders die in de binnenstad aanwezig is. Ze zijn ergens anders nodig, blijkt uit het portofoonverkeer dat door de stille straat klinkt: ‘De 6040 voert een bekeuringsgesprek en is dus even uit de ether.’ Stilte.

Leiden Reportage Avondklok Coronacrisis