'We snijden je open', celstraf voor bedreigen Jaap van Dissel

Een man van 48 uit Den Haag is door de Haagse politierechter veroordeeld tot een celstraf van vier maanden wegens het bedreigen van RIVM-directeur Jaap van Dissel. De rechtbank vindt bewezen dat hij Oegstgeestenaar Van Dissel heeft bedreigd, onder andere met de tekst ‘we snijden je open’ en ‘we kunnen hem begraven in Bodegraven’. De verdachte zei dat het allemaal toevalligheden waren en dat hij het niet zo had bedoeld.

Bart van W. stond op 12 mei op de stoep voor het Haagse paleis van justitie om een verdachte te ondersteunen die op die dag voor de rechter stond, ook vanwege bedreiging van Jaap van Dissel. Daar zei hij onder meer ‘Wie is Van Dissel dan, kindermoordenaar? We kunnen Van Dissel begraven in Bodegraven. Hé, Van Dissel, we staan voor je klaar.’ Volgens de verdachte was dat een grap. “Ik ben een cabaretier, dus ik maak woordgrappen.” De rechter vraagt zich af wat er grappig is aan die opmerking. “Nou, Bodegraven, begraven, dat is toch grappig?”

De verdachte houdt vol dat het allemaal niet serieus bedoeld was, en blijft herhalen dat hij een cabaretier is. “Ik hou van humor, lachen is gratis. Mijn vak is gewoon grapjes maken, mensen op de hak nemen, niet om mensen te beschadigen. Als dat zo is opgevat dan maak ik daar excuses voor.”

Briefje op een bank
De man liet zich die dag ook fotograferen met een stuk papier waarop foto’s stonden van Jaap van Dissel en Joris Demmink en de tekst ‘politie en justitie waarom beschermen jullie pedofielen en moordenaars.’ Dat is volgens justitie laster. Volgens de verdachte lag dat briefje op een bankje voor de rechtbank en heeft hij het alleen omhoog gehouden voor een fotograaf die daar om vroeg. Hij is boos dat de foto zonder zijn toestemming op Twitter is geplaatst.

Tenslotte plaatste de verdachte op Facebook een bericht met de tekst ‘we snijden je open, kkhoer’. Volgens de Hagenaar is zijn account gehackt en heeft iemand anders dat gedaan. Dat de tekst wel is geplaatst vanaf zijn eigen telefoon, daar heeft hij geen verklaring voor. “U weet toch hoe dat gaat met phishing en malware. Iemand kan dingen posten zonder dat je dat weet. Ik ben een publiek figuur, een ex-kroongetuige, laten we het daar eens over hebben. Ik ben ook bedreigd.”

Steen door ruit bij Joris Demmink
De rechter vraagt of de verdachte zich dan voor kan stellen dat Jaap van Dissel zich bedreigd heeft gevoeld. De verdachte: “Dat zijn AIVD-technieken, daar ga ik niet op in.” Van W. voelt zich geen verzetpleger en geen psychiatrisch patiënt, hij zegt alleen “ik kan niet tegen onrecht”.  De verdachte wil zich concentreren op de opbouw van zijn nieuwe bedrijf, en wil voorkomen dat hij een naam krijgt. Daarom wil hij graag een huis, zodat hij rust krijgt in zijn leven en zijn behandeling kan afmaken. Hij vindt het vooral vervelend dat hij twee dagen voor zijn verjaardag is aangehouden en dat hij daarbij een zak over zijn hoofd kreeg.

De verdachte is op 13 april van dit jaar ook al veroordeeld wegens bedreiging, verzet bij een aanhouding en het gooien van een steen door de ruit van het huis van Joris Demmink. “Ja, die heeft mij twee keer misbruikt.” Van W. heeft in het verleden in de jongensprostitutie gewerkt en heeft in 2016 geprobeerd in een rechtszaak aan te tonen dat er een pedofielennetwerk bestond waarbij onder andere voormalig topambtenaar Demmink betrokken zou zijn geweest. Die zaak is volgens Van W. ‘in de doofpot gestopt’. Er is nooit bewijs gevonden voor de beschuldigingen aan het adres van Demmink.

‘Bedreigingen moeten stoppen’
Namens Jaap van Dissel spreekt een collega van het RIVM: “Door corona uiten mensen hun frustraties richting het RIVM en alle medewerkers. We kunnen wel tegen een stootje, maar de scheldkanonnades en bedreigingen maken mensen bang. Dat moet stoppen.” De Oegstgeestse RIVM-directeur die tevens hoogleraar interne geneeskunde en infectieziekten aan de Universiteit Leiden is, wordt inmiddels beveiligd, zo zei de collega. “Er zijn veiligheidsmaatregelen. Het privéleven van Jaap is ernstig beperkt. Hij kan niet in vrijheid in het openbaar komen en hij maakt zich ernstig zorgen over zijn familie.”

Ook de officier van justitie wijst op de invloed op het leven van Van Dissel. “Hij zet zich al vijftien maanden lang in voor de Nederlandse samenleving. Zijn inspanningen moet hij bekopen met het inleveren van zijn persoonlijke vrijheid.” De officier vond dat de bedreigingen verder gaan dan alleen de persoon Jaap van Dissel. “Het gaat om de rechtstaat, en om bescherming te bieden aan een persoon die zich inzet voor de samenleving.”

Ondermijnen
De officier wijst er op dat Van W. een bijzondere positie inneemt in de groep van mensen die zich verzetten tegen de corona-maatregelen, anders dan de twee vrouwen die op 12 mei werden veroordeeld tot twee en vier weken cel. “Van W. ondermijnt bewust de rechtstaat en schuwt bedreigingen daarbij niet. Hij is na zijn aanhouding niet anders gaan denken. Gezien zijn eerdere voorwaardelijke straffen kan er nu geen voorwaardelijke straf meer zijn.” De officier eist een celstraf van vier maanden onvoorwaardelijk.

De advocaat van Van W. vindt dat er niet voldoende bewijs is voor de bedreigingen en de laster, en wil daarom vrijspraak. Volgens de raadsman wist de verdachte niet dat hij gefilmd en gestreamd werd via YouTube toen hij zijn uitspraken deed. Hij wist niet dat Jaap van Dissel zijn woorden zou gaan horen, en daarom zouden ze niet als bedreigend moeten gelden.

Geen humor
De rechtbank vindt de uitspraak over begraven in Bodegraven wel bedreigend in de context van de zaak tegen de vrouw die net was veroordeeld voor bedreiging van Van Dissel. “Ik zie er geen grap of humor in”, aldus de rechter, “er wordt ook niet om gelachen, al is dat niet doorslaggevend, maar ik zie er geen kunstexpressie in. Ik denk dat u wel de bedoeling had om van Dissel te bedreigen. U richt zich rechtstreeks tot hem met de tekst ‘Van Dissel wij staan klaar’.”

De rechter gelooft niks van het verhaal dat Van W.’s Facebook-account zou zijn gehackt, en de tekst ‘we snijden je open’ is wel bedreigend. Tenslotte is de foto van de verdachte met het papiertje waarop Van Dissel beschuldigd wordt van pedofilie volgens de rechter een ernstig feit. De verdachte wist wat er op stond en liet zich toch fotograferen ermee. De rechter ziet er alleen geen laster in, maar wel het lichtere smaad. Daarmee komt de rechter, aldus mediapartner Omroep West, tot drie bewezen strafbare feiten.

Verharding van het klimaat
“Je mag denken wat je wil, maar je mag niet alles zeggen. De grenzen liggen bij bedreiging en smaad. Daar eindigt jouw vrijheid”, aldus de rechter, die de publieke functie van Van Dissel als extra factor laat meewegen. Ook de situatie rond de Belgische viroloog Marc van Ranst laat zien dat het klimaat verhardt, zo vindt de rechter. “U wist die dag dat er net iemand was veroordeeld voor bedreiging van Van Dissel en dan gaat u het zelf nog eens dunnetjes overdoen.” Dat vindt de rechter voldoende voor een onvoorwaardelijke celstraf.

De rechter is er niet gerust op dat het in de toekomst niet nog eens zal gebeuren. “Dat de verdachte zegt een nieuw leven te willen opbouwen staat in schril contrast met de strafbare feiten die hij steeds opnieuw pleegt.”

Leiden Maatschappij Oegstgeest