Schans Lammen ligt echt bij de Lammebrug

De Schans Lammen ligt echt daar waar de zoektocht van Sjaak van de Geijn op uitkwam: bij de Lammebrug en de Europaweg. Dat blijkt uit archeologisch onderzoek dat de provincie Zuid-Holland gisteren tijdens de jaarlijkse hutspotlunch presenteerde.

De restanten van de schans waar de hutspot werd gevonden, blijven onder de huidige Europaweg en Lammebrug bewaard voor het nageslacht. Bij de herinrichting van de Europaweg wordt erop toegezien dat er geen schade aan dit bijzondere en voor de stad Leiden iconische erfgoed optreedt.

De gemeente Leiden wil met een kunstwerk de locatie van de Schans als belangrijke archeologische en historische vindplaats markeren. Vanwege de beperkte ruimte wordt er onderzocht om het kunstwerk integraal onderdeel van de muur van de Lammebrug te maken.

De herinrichting van de Europaweg is een project van de provincie Zuid-Holland dat onderdeel uitmaakt van de RijnlandRoute. Frederik Zevenbergen, gedeputeerde Verkeer en Vervoer, provincie Zuid-Holland overhandigde burgemeester Lenferink de uitkomsten van het archeologisch onderzoek. “Als Leidenaar ben ik er extra trots op dat een project van de provincie Zuid-Holland belangrijke informatie over de geschiedenis van de gemeente Leiden heeft ontdekt. Waardevolle informatie voor zowel de provincie als de gemeente.”

Legende
Schans Lammen is dé plek waar volgens de legende Cornelis Joppenszoon de hutspot vond en het ontzet van Leiden tijdens de Tachtigjarige Oorlog begon. Joppenszoon zou in de vroege morgen de stad zijn uitgeglipt om een kijkje te gaan nemen bij Schans Lammen, ruim een kilometer ten zuiden van de stadswallen. Daar zou hij een hutspot (oorspronkelijk een Spaans gerecht van wortelen, uien en pastinaken) gevonden hebben, die door de vluchtende Spanjaarden was achtergelaten. Hij zou deze teruggebracht hebben naar de stad. Later die dag arriveerden de Watergeuzen met wittebrood en haring. Ter herinnering aan het ontzet van Leiden in 1574 is het sindsdien traditie in Leiden om elk jaar op 3 oktober hutspot en wittebrood met haring op tafel te zetten.

Proefsleuf
Sjaak van de Geijn, eigenaar van horecazaak Tuin van de Smid in park Cronesteyn, is al jaren op zoek naar de exacte locatie. Hij startte in 2017 een fondsenwerving en crowdfunding voor de financiering van de zoektocht naar Schans Lammen. Aangezien de zoektocht plaatsvindt in het projectgebied van de RijnlandRoute steunde de RijnlandRoute, samen met verschillende fondsen, deze zoektocht.

Historische bronnenonderzoek en booronderzoek leidde vorig jaar tot een proefsleuf op de meest kansrijke plek. In de proefsleuf werd een noord-zuid georiënteerd spoor, waarschijnlijk een watergang, aangetroffen. Daarvan is vastgesteld dat de onderste vulling in de 16e eeuw is ontstaan. Dit is op basis van diverse vondsten, waaronder veel aardewerk, vastgesteld. Er is bouwpuin in gestort, waarna de watergang later, in de 17e of 18e eeuw, verder opgevuld is geraakt. De sloot heeft een sterk humeuze vulling met archeologisch puin, maar bijvoorbeeld ook schelp en visresten. Het kan een brede sloot zijn geweest, maar de oriëntatie ervan past niet in de verkavelingsrichting. Op basis van alle aanwijzingen tezamen kan gesteld worden dat het zeer waarschijnlijk een grachtrestant van Schans Lammen betreft.

Inzage
De rapporten van het archeologisch onderzoek liggen ter inzage in het informatiecentrum van de RijnlandRoute. Informatie over het adres en de openingstijden van het informatiecentrum staat op de webstiepagina informatiecentrum.

Cultuur Leiden Maatschappij