Leiden brengt religieus erfgoed in kaart

De gemeente Leiden heeft een nota opgesteld waarin voor alle religieuze monumentale gebouwen in Leiden is opgeschreven wat er in de toekomst mee kan gebeuren als ze hun religieuze functie verliezen. Iedereen kan tot half november op de visie reageren.

Steeds meer gebedshuizen krijgen te maken met een teruglopend aantal bezoekers. Om hierbij stil te staan en na te denken over de toekomst van het religieus erfgoed maken veel gemeenten een zogeheten ‘kerkenvisie’. Ook Leiden heeft zo’n document opgesteld. In overleg met de betrokken eigenaren en een aantal stadspartners is de conceptnota Leids religieus erfgoed ontwikkeld met daarin een inventarisatie van dat religieus erfgoed in de stad.

Chris de Waard sprak met wethouder Van Delft over de mogelijkheden voor toekomstig gebruik van religieuze gebouwen in Leiden.

“Leiden telt maar liefst 43 oorspronkelijke gebedshuizen. Daarvan heeft een deel in de loop van de tijd een andere bestemming gekregen. Ongeveer twintig gebouwen zijn nog in gebruik als gebedshuis én hebben monumentale waarde met een rijke geschiedenis”, zegt wethouder Yvonne van Delft. “De monumentale gebedshuizen zijn prachtige gebouwen waar elke Leidenaar een band mee heeft.”

In de nota staat de geschiedenis van het Leids religieus erfgoed beschreven. Ook staan de waarden van de gebouwen beschreven. Het kan daarbij gaan om de cultuurhistorische, maar ook om de stedenbouwkundige waarden. Ieder gebouw heeft in het document een eigen ‘paspoort’ met daarin een beschrijving van het gebouw, de context en de geschiedenis. Verder bevat de nota kaders voor eventuele toekomstige ontwikkelingen.

Antoniuskerk
Niet alle religieuze gebouwen hoeven wat de gemeente betreft tot in lengte der jaren behouden te blijven. Voor sommige kerkgebouwen geldt dat ze in stedenbouwkundig opzicht minder waardevol zijn. Als voorbeeld noemt Van Delft kerkelijk centrum De Regenboog  in de Merenwijk. Maar ook de Antoniuskerk op de hoek van de Churchilllaan en de Vijf Meilaan behoeft geen bescherming. Dat kerkgebouw uit de wederopbouwperiode staat zelfs op de nominatie om gesloopt te worden. De locatie wordt betrokken bij toekomstige woningbouwplannen als ook de huidige Vijf Meihal met de grond gelijk is gemaakt.

Petruskerk
Andere kerkgebouwen zullen altijd blijven bestaan, maar kunnen wel worden aangepast als transformatie in beeld komt. De Petruskerk aan de Lammenschansweg wordt bijvoorbeeld steeds minder gebruikt. Dat gebouw hoeft wat het Leidse college betreft geen openbare functie te houden en kan bijvoorbeeld worden verbouwd tot kantoren of woningen. “Maar ik kan  me voorstellen dat als je daar een woning betrekt, dat je dan ook ramen wilt hebben”, geeft Van Delft als voorbeeld van eventuele aanpassingen die bij een dergelijk gebouw noodzakelijk zullen zijn bij een nieuw gebruik.

Leiden Maatschappij Politiek Religieus Erfgoed