Leidse raad wil extra geld voor nieuwe opvang uitgeprocedeerde asielzoekers

Een meerderheid van de Leidse gemeenteraad wil extra geld voor de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers in de stad. Leiden sloot in mei 2020 een opvanglocatie omdat die in strijd was met landelijk wetgeving. Vanaf dat moment moesten Leidse asielzoekers zonder papieren naar de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) in Rotterdam. Nu blijkt dat die oplossing niet werkt zoekt de Leidse raad een duurzame stabiele oplossing in Leiden voor de ongedocumenteerden. Een raadsmeerderheid ziet een Leidse satellietlocatie van de LVV als mogelijke oplossing.

De groep uitgeprocedeerde asielzoekers bestaat in Leiden uit 23 mensen. Althans, dat is het aantal dat gebruik maakte van de bed, bad en broodopvang aan het Maansteenpad tot die in mei 2020 sloot. De groep valt tussen wal en schip: ze kunnen niet terug naar het land van herkomst maar komen ook niet in aanmerking voor een verblijfsvergunning. Ze mogen niet werken, kunnen geen woning en geen uitkering krijgen. Door de sluiting van de opvang hebben ze nu vaak geen vaste slaapplek en moeten daarvoor een beroep doen op familie of vrienden in Leiden.

D66, PvdA, SP, ChristenUnie en GroenLinks werken nu aan een oplossing voor deze groep. Maar hoe die er precies uit zou moeten zien is nog niet helemaal duidelijk. Wel duidelijk is dat een raadsmeerderheid extra geld wil vrijmaken om de groep te helpen. ‘We zoeken in ieder geval een oplossing binnen de wet’, zegt Susannah Herman van D66. Haar partij speelt een sleutelrol in de zoektocht naar oplossing nadat GroenLinks vorige week in een commissievergadering constateerde dat het landelijk beleid faalt.

Toen de LVV van de rijksoverheid in 2020 open ging, stonden de seinen voor een raadsmeerderheid uiteindelijk op groen en hielp GroenLinks de sluiting van de Leidse opvang aan een meerderheid. “Maar we hebben wel steeds gezegd dat als de LVV niet de oplossing blijkt te zijn, we weer zelf weer voor die mensen moeten gaan zorgen”, zei raadslid Gebke van Gaal van GroenLinks toen al tegen Sleutelstad.

Van de groep Leidse ongedocumenteerden gingen er vijf of zes naar de LVV in Rotterdam en de helft kwam al snel terug naar Leiden omdat ze hier hun netwerk hebben. “Eigenlijk is de groep groter”, zegt Harry Westerink van de Fabel van de Illegaal. Westerink ondersteunt de groep uitgeprocedeerde asielzoekers in Leiden. “Mensen leven met wat ze krijgen van anderen, vrienden en familie. Zonder de zorgplicht die de gemeente heeft, redden deze mensen het gewoon niet. Dus wij waren behoorlijk kwaad toen de opvang in Leiden sloot. Iedereen had vanaf het begin kunnen weten dat de LVV ongeschikt was vanwege het tijdelijke karakter.”

Te veel vertrouwen in LVV
Coalitiepartijen GroenLinks, D66 en PvdA erkennen nu ook dat de opvang in Rotterdam niet goed werkt. “Er zijn inderdaad partijen geweest die gewaarschuwd hebben dat dit niet goed zou gaan, en we hebben achteraf gezien wat teveel vertrouwen gehad in het project met de LVV”, zegt Susannah Herman van D66.

Met steun van onder andere de SP en de ChristenUnie wil de coalitie wethouder Marleen Damen (PvdA) de ruimte geven om te zoeken naar een werkbare oplossing. “Ze kan dan aan de slag met een oplossing die in ieder geval duurt tot de overheid de pilot Landelijke Vreemdelingen Voorziening heeft geëvalueerd. En dat kan nog wel twee jaar duren”, weet Herman.

Volgens D66 kan de wethouder beter overzien wat de mogelijkheden zijn, dan de raadsleden. Een mogelijkheid die de partijen zien, is dat organisaties die ongedocumenteerden helpen, daar meer financiële middelen voor krijgen. “We willen niet heel concreet met nieuwe plannen voor huisvesting komen. Dat vinden we te specifiek en daar is de raad ook niet voor.”

Wethouder Marleen Damen verwacht nu maatregelen van het Rijk, omdat de gemeente Leiden nu zit met falend overheidsbeleid. Ze denkt aan een nieuw generaal pardon of de herinvoering van de discretionaire bevoegdheid, waarbij een bewindspersoon bij schrijnende gevallen kan afwijken van het beleid en alsnog een verblijfsvergunning kan toekennen.

Satellietlocatie van LVV
Als de landelijke overheid na de evaluatie in 2022 ook constateert dat de LVV in Rotterdam niet goed werkt, dan zien D66, GroenLinks en PvdA mogelijkheden om in Leiden een satellietlocatie van de LVV te maken. “Dan zouden we in Leiden dus ook een soort LVV krijgen waar die mensen dan kunnen blijven. Dan houden we ons én aan de pilot van de LVV én aan de wetten”, besluit Susannah Herman.

Tegen de afspraken
De VVD in Leiden is als enige partij mordicus tegen het opnieuw opvangen van ongedocumenteerden in Leiden, omdat het volgens de liberalen tegen de landelijk afspraken is. Volgende week staat de opvang van de uitgeprocedeerde asielzoekers op de agenda bij de begrotingsbehandeling in de Leidse gemeenteraad.

Leiden Maatschappij Politiek Bed-bad-broodvoorziening