Geen rooie cent - het vervolg: ‘Drie jaar rijstwafels met pindakaas, het is goedkoop en het vult’

Voor Jutta Kuipers is het glas altijd halfvol. Ondanks ellende thuis, torenhoge schulden en fysieke problemen bekijkt zij het leven van de zonnige kant en dat raadt ze ook anderen aan. “Zoek hulp en steun, blijf positief. Een glimlach van je kind kost niets.”

In het tweede seizoen van de podcast Geen rooie cent gaan Andy Clark en Gerry van Bakel in gesprek met mensen die leven in armoede.

Voor de podcastserie “Geen rooie cent – het vervolg’ kijken podcasters Andy Clark en Gerry van Bakel naar de resultaten van het Leidse armoedebeleid zoals dat op 1 juli 2019 werd ingezet. De nadruk werd gelegd op maatwerk en algemene regelingen werden afgeschaft.

Voormalig wethouder Marleen Damen, die destijds verantwoordelijk was voor het armoedebeleid, wilde daarmee meer mensen echt vooruit helpen. De declaratieregeling waarbij iedereen die tot 120% van het sociaal minimum 210 euro per jaar kon terugvragen bij de gemeente, was daarbij volgens haar geen goed instrument. Ze zei daarover: “Ik snap heel goed dat het fijn is als je wat extra geld krijgt als je weinig hebt. Maar het helpt mensen niet uit de armoede te komen.”

Glimlach
Uit de armoede is Jutta Kuipers ook nog niet. Maar wel uit de schuldhulpverlening. Voor het eerst sinds zeventien jaar heeft Jutta geen schulden meer. De afgelopen drie jaar stond ze onder bewind, dat betekende in haar geval met twee kinderen rondkomen van 75 euro per week. Dat doe je door creatief te zijn en tevreden met weinig. “Drie jaar rijstwafels met pindakaas. I don’t care. Het werkt, het is goedkoop en het vult. De zon gaat voor niets op en een glimlach van je kind kost niets.”

Maar leuk is anders. Extraatjes voor een verjaardag of eens spontaan naar de bioscoop zit er niet in. “Ik heb altijd geprobeerd te sparen”, vertelt Jutta. “Elke cent die ik overhad ging in mijn spaarpot.” Beter omgaan met geld probeert zei ook haar twee dochters aan te leren. “Mijn oudste heeft een gat in haar hand. Maar mijn jongste van 11 jaar is net een bank. Die geeft niks uit.”

Vuilniszak
In 2019 vertelde Jutta dat ze haar jongste dochter 20 cent gaf voor elke vuilniszak die ze naar de container bracht. Ze deed dit om haar zelf geld te laten verdienden dat ze dan ook weer zelf aan iets mag besteden. “Dat werkt nog steeds. En als mijn jongste boodschappen gaat doen, let ze echt op de prijzen. Aan de ene kant vind ik dat wel eens sneu. Maar ergens is het ook heel erg goed.”

De oudste dochter doet een opleiding in de zorg en werkt daarnaast. “Goed dat ze haar eigen geld verdient. Ik ben heel erg trots op mijn meiden. Ik probeer zoveel mogelijk rust te creëren voor hen. Zij hoeven er geen last van te hebben dat ik niet makkelijk door een deur kan met hun vader. We doen allemaal ons best en dat heeft gewerkt.”

Tweede leven
Tijdens haar tijd in de schuldhulpverlening heeft Jutta verschillende werkplekken gehad bij re-integratietrajecten van de DZB. Haar vorige baan was bij de Ecotuin, vlak achter de Wassenaarseweg. Een collega ging naar het bedrijf Woningontruiming CVS in Zoeterwoude dat woningen leeghaalt en alles een tweede leven geeft. “Dit is echt iets voor jou Jut, zei ze.” Jutta stapte over en vertelt met een brede glimlach. “Ik doe hier van alles. Schoonmaken, foto’s maken, sorteren, inpakken. Alles wordt gebruikt. Dekens, dozen en dergelijk gebruiken wij weer als inpakmateriaal.”

Er ligt al een paar maanden een arbeidscontract voor haar klaar, maar volgens Jutta is het UWV traag met afspraken nakomen. “Ik moet gekeurd worden door een arts. Bij het UWV hebben ze het ook druk, dat snap ik wel. Maar ik zou toch willen vragen: haal me van die plank. Ik wil graag werken, ik kan werken, ik ben salariswaardig.”

Jutta werkt 21 uur per week. Dat is voor haar het maximum. Ze heeft fysieke problemen met een gescheurde pees en spier. “Ik heb eigenlijk altijd pijn. Ik heb echt mijn trots opzij moeten zetten om te accepteren dat 21 uur werken voor mij het hoogst haalbare is. Mijn hoofd wil graag meer, maar mijn lijf kan het niet.” Ook heeft ze PTSS maar daar wil ze niet over uitweiden. Ze noemt zichzelf energiek, levenslustig en ze heeft een doel voor ogen.

Taart
“I feel like I climbed the mountain. Het uitzicht is geweldig. De tocht omhoog was best zwaar. De tocht naar het dal zal ook weer moeite kosten, maar ik hoop op taart in het dal.” Jutta wil voorlopig hard aan het werk, wat geld sparen voor later. Haar verre toekomstdroom ligt buiten Nederland.

“Ik wil graag naar een Caribisch land, waar je het hele jaar kunt oogsten. Want ik wil een eigen tuintje om groente en fruit te kweken. Dat heb ik bij de Ecotuin geleerd. Lekker in de zon. Een eigen plek.”

De podcastserie ‘Geen rooie cent – het vervolg’ is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van het Leids Mediafonds.

 

Leiden Maatschappij Politiek armoedebeleid Geen rooie cent podcast