Geen rooie cent - het vervolg: 'Ik vind het moeilijk om grenzen te trekken'

“Ik houd van dieren, ik vind het leuk om voor ze te zorgen,” zegt Marieke. Ze ritselt met een plastic zakje om haar cavia’s Max en Sam iets te laten ‘zeggen’ voor de podcast. Meteen beginnen de lichtbruine knaagdieren te piepen. “Ze denken nu dat ze eten krijgen. Voor mij is het gewoon fijn gezelschap.”

Marieke werkt in de thuiszorg en moet haar inkomsten en uitgaven goed in de gaten houden. Ze wil liever niet haar achternaam noemen. Ze heeft Duitse taal en literatuur gestudeerd, maar daarmee een baan vinden en houden, lukte haar niet. Ze geeft haar leven een zeven. “Ik weet niet of dat hoger of lager is dan in 2019. Ik denk ongeveer hetzelfde. Ik ben best tevreden met mijn leven, al zou ik graag wat meer uitdaging in mijn werk hebben.”

Podcasters Andy Clark en Gerry van Bakel in gesprek met Marieke over armoede, cavia’s en minuten tellen.

In het tweede seizoen van de podcastserie Geen rooie cent – het vervolg, bekijken podcastmakers Andy Clark en Gerry van Bakel de stand van zaken in het Leidse armoedebeleid. Twee jaar geleden kwam er een nieuwe insteek. Toenmalig wethouder Marleen Damen wilde af van de meer generieke regelingen zoals de declaratieregelingen en zette in op maatwerk.

Medewerkers van de Sociale Wijkteams en Jeugdteams kregen een zogenaamd maatwerkbudget. Om hun cliënten indien nodig ook met een financiële bijdrage te kunnen helpen. Om participatie te bevorderen.

Vergelijken
Marieke noemt zichzelf niet arm. Nu niet en tweeënhalf jaar geleden ook niet. Al was ze toen klant bij de Voedselbank. Daar schaamde ze zich wel een beetje voor. En die schaamte werd eerder meer dan minder. “In het begin had ik er minder moeite mee. Toen het beter met me ging en ik er bijna vanaf was, besefte ik blijkbaar pas in wat voor situatie ik was beland. Je gaat dan ook meer vergelijken met anderen.”

Ze voelde zelfs een beetje plaatsvervangende schaamte voor haar ouders. Alsof andere mensen denken dat zij Marieke hadden moeten helpen. “Mijn moeder heeft ook wel eens gezegd dat ze het zo erg vond dat ik bij de Voedselbank liep. Je kan ook altijd bij ons terecht, zei ze dan. Maar dat wilde ik niet. Ik had al eens financiële hulp van hen gehad. Ik dacht dat kan ik toch niet tot het einde der tijden blijven voortzetten.”

Rijtje
De Voedselbank heeft ze inmiddels niet meer nodig. Op de vraag hoe het met haar gaat, antwoord ze monter: “Eigenlijk heel goed. Zeker financieel.” Een schuldhulpmaatje heeft haar op het juiste spoor gezet. “Mijn maatje hielp me om alle financiën op een rijtje te krijgen. Inkomsten en uitgaven. En dan kijken waar de overbodige uitgaven zitten, zoals bepaalde abonnementen. Onder andere voor goede doelen. Ik moet daar echt mee oppassen.”

Van het minimabeleid van de gemeente heeft Marieke niet veel gemerkt. Ze denkt dat ze wel eens gebruik heeft gemaakt van de declaratieregeling. Van het maatwerkbudget dat het Sociale Wijkteam tot zijn beschikking heeft, heeft ze nooit iets gehoord. “Ik kwam wel bij een maatschappelijk werker van het SWT, maar we hadden het vooral over persoonlijke dingen.”

Overuren
Haar nulurencontract bij de thuiszorg is inmiddels omgezet in een dienstverband voor 18 uur. Dat geeft meer zekerheid over haar inkomsten. “Het probleem is nu dat ik soms meer uren werk. De werkdruk is hoog en ik heb wel eens extra ingesprongen. Maar als ik die overuren laat uitbetalen moet ik weer geld teruggeven aan het UWV. Dat is wel ingewikkeld.”

Marieke vindt het contact met de mensen bij wie ze thuis komt prettig, maar betreurt dat ze daar steeds minder tijd voor heeft. “Ik help mensen met wassen en aankleden en reik medicijnen aan. Maar het is best een strak rooster. Voor steunkousen aantrekken staat tien minuten, wassen en aankleden is dertig minuten. En dan heb je ook nog je reistijd. Ik moet voortdurend op mijn klokje kijken en van de een naar de ander haasten. Je hebt geen tijd voor een praatje. Ik vind het soms moeilijk om grenzen te trekken. Maar als je bij de een langer blijft, kom je in tijdnood bij je andere cliënten.”

Gedichten
Het liefst zou ze een andere baan vinden. Waarbij ze haar opleiding Duits kan gebruiken. “Ik denk wel eens aan onderwijs. Kleinschalig. Niet waarbij je voor een klas met dertig kinderen met staan. Dat kan ik niet. Maar een lerarenopleiding kost ook weer geld. Er zijn natuurlijk wel bedrijven die mensen nodig hebben die Duits beheerst, Duitsland is immers een belangrijke handelspartner. Ik moet me nog oriënteren.”

Ooit had Marieke het idee om schrijfster te worden. “Ik wilde altijd boerin worden en dan schreef ik verhaaltjes over een meisje op een boerderij die allerlei avonturen beleefde. Ik schreef ook wel gedichten, een daarvan is gepubliceerd in zo’n meidenblad. Dat schrijven zou ik wel weer willen ontwikkelen.”

Zon
Veranderen kost tijd en gaat niet vanzelfsprekend. Marieke heeft naast haar werk en administratie niet veel tijd voor hobby’s. Wel heeft ze naast de cavia’s drie kanaries in huis. Ze begon met een mannetje en een vrouwtje en die hebben nu een jonkie. “Geen idee of dat een mannetje of een vrouwtje is. Ik durf ze niet zo goed vast te pakken.”

Omdat ze niet steeds jonge vogeltjes wil, zit het mannetje apart. Hij zingt wel, maar niet zomaar op commando voor de podcast. Maar soms helpt het als de gordijnen opengaan en de zon binnen schijnt. Zo lukt het toch iets van zijn gezang vast te leggen.

Dit was de derde aflevering van Geen rooie cent – het vervolg, aflevering #1 werd gepubliceerd op maandag 10 januari en is hier terug te lezen en luisteren. Aflevering #2 werd gepubliceerd op dinsdag 25 januari en is hier terug te lezen en te luisteren.

De podcastserie ‘Geen rooie cent – het vervolg’ is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van het Leids Mediafonds.

Leiden Maatschappij armoede armoedebeleid Geen rooie cent podcast