Flinke stijging van overlast door mensen met verward gedrag

Mensen met verward of, zoals het tegenwoordig ook steeds vaker genoemd wordt, onbegrepen gedrag, zorgen ook in Leiden steeds vaker voor overlast. Vaak gaat het daarbij om woonoverlast, waarbij mensen de buurt soms tot wanhoop drijven.

“Maar de mogelijkheden in ons land om dit aan te pakken zijn erg ingekaderd, en daardoor beperkt”, zegt de Leidse burgemeester Lenferink die het aantal meldingen gedurende zijn burgemeesterschap enorm heeft zien oplopen. “Toen ik hier in 2003 begon, kreeg ik een enkele keer een melding. Nu zijn het er wel tachtig per jaar. Maar we zijn geen dictatuur. Soms moet je wel optreden, maar het is vaak de vraag wat je kunt doen. We mogen niet alles.”

Vaak komen de meldingen via de politie bij de gemeente terecht. Bij overlastgevend gedrag is dat toch vaak het eerste aanspreekpunt voor inwoners. Het gaat daarbij om mensen die op straat worden aangetroffen en ongewenst gedrag vertonen naar anderen, maar ook overlast vanuit de woning komt steeds vaker voor.

Gedragsaanwijzing
“En daar moet je dan wel iets mee, want er bestaat zoiets als het recht op ongestoord woongenot. Dat is belangrijk”, zegt Lenferink die dus maar beperkte mogelijkheden heeft om in te grijpen. “Je kunt bijvoorbeeld een gedragsaanwijzing geven, dan verbied je iemand iets te doen. Dat helpt vaak, maar niet altijd. In het uiterste geval kun je een woning sluiten. Dat  gebeurt af en toe ook wel, maar gaat erg ver. Soms tref je een maatregel die niet goed voelt voor de persoon, maar soms moet het.”

Intern
Waar de stijging van het aantal meldingen vandaan komt is niet helemaal duidelijk. “Dat is de grootste vraag, waar ligt het aan. Dat weten we eigenlijk niet zo goed”, zegt Lenferink die denkt dat het een combinatie is van meerdere factoren. “Vroeger hadden instellingen heel veel mensen intern. Dat is nu minder. Er is bezuinigd op de geestelijke gezondheidszorg en daardoor is er minder begeleiding. Ook wordt de samenleving steeds ingewikkelder en lijkt ook de tolerantie iets minder groot.”

Dwangmaatregelen
Volgens de burgemeester gaat het de laatste jaren wel langzaam steeds beter met het omgaan met mensen die verward gedrag vertonen. “We doen ons best. Samen met zorginstellingen en de politie nemen we als gemeente zo nodig dwangmaatregelen. Met een zorgmachtiging kun je iemand van straat halen en kan een psychische stoornis gedwongen behandeld worden. Maar de voorzieningen zijn niet altijd toereikend. Er komen wel plekken bij, maar er blijft schaarste. Dat is enerzijds een geldkwestie, maar ook is er een tekort aan deskundigen. Helemaal oplossen zullen we het wel nooit kunnen.”

Leiden Maatschappij