'Maatschappelijk niet verantwoord drinkwater op een hockeyveld te spuiten'

Drie- tot vierduizend liter water wordt er voor een hockeywedstrijd op een veld gesproeid. Niet heel duurzaam. Zeker omdat er naast grond- en slootwater soms ook gebruik wordt gemaakt van drinkwater. Daarom adviseert de Nederlandse hockeybond (KNHB) clubs die een nieuw veld willen aanleggen om voor een duurzaam alternatief te gaan. Waarbij de ondergrond van het Leidse Roomburg als een van de voorbeelden dient.

“We staan nu bovenop een waterreservoir waar een miljoen liter in kan”, zegt Roelof Hol trots, terwijl hij over een van de drie velden van Roomburg loopt. De voorzitter van de accommodatiecommissie laat vervolgens met zijn steun en toeverlaat Martin Ouwerkerk zien hoe alles in zijn werk gaat. “Dit veld steunt op kratjes die in het reservoir staan”, begint Hol de uitleg. “Het reservoir vult zich met hemelwater. Het komt ook nergens anders vandaan, alleen maar van bovenaf. Vanuit daar gaat het in een systeem waarin het wordt gezuiverd en over alle drie de velden wordt gesproeid. Een gedeelte van wat er op de velden terechtkomt, gaat via drainage weer in het systeem. Dat maakt het circulair.”

Kans op blessures
Watervelden zoals bij Roomburg zijn ingeburgerd in het Nederlandse hockey. Veel clubs hebben minimaal één zo’n veld liggen. Bijkomstig is dat het bij gebruik bijna altijd moet worden besproeid, anders is de kans op blessures groot. Daarom zet de KNHB vooral in op het aanleggen van duurzame varianten. “Er zijn in Nederland meer velden waarbij water wordt hergebruikt, zoals bij Roomburg”, zegt Chantal Mies, veldexpert bij de KNHB. “Ook zijn er velden waar niet gesproeid wordt, maar waar water onder het veld ligt en via computerberekeningen in het veld wordt gespoten. Dat noemen we less water-systemen. Het water is nodig om te spelen, maar het watergebruik is minder dan op normale watervelden.”

Dat Roomburg de beschikking heeft over een modern waterveld, komt doordat de vereniging zich acht jaar geleden heeft voorgenomen om duurzamer te worden. Toen een paar jaar geleden twee zandvelden moesten worden vervangen omdat ze waren afgekeurd, was binnen de club de keuze al snel gemaakt. Maar de gemeente is eigenaar van het sportcomplex en het ging aardig wat kosten. “Wij hebben toen dat circulaire beregeningsverhaal bij de gemeente naar binnen gereden”, zegt Hol. “Dat heeft de gemeente gefinancierd, wat wel betekent dat wij meer huur moeten betalen.”

Mies erkent onmiddellijk dat een situatie zoals bij Roomburg niet voor elke club is weggelegd. “Vooral clubs uit grote gemeentes kunnen makkelijker een nieuw, duurzaam veld aanleggen”, zegt ze. “We stimuleren clubs wel om voor een duurzaam veld te gaan. We kunnen alleen niet in de portemonnee van een vereniging, gemeente of een stichting kijken of ze dat kunnen betalen. Want het zijn vaak wel duurdere varianten dan een traditioneel waterveld.”

Waterschappen verbieden te sproeien
De geldkwestie speelde niet bij Roomburg. Onder meer omdat Hol weinig moeite had om de spelers van de club te overtuigen. “Natuurlijk moeten de leden het geld uiteindelijk ophoesten”, weet Hol. “Maar ze snappen ook wel dat het niet meer maatschappelijk verantwoord is om drie kuub gezuiverd kraanwater het veld op te gooien, terwijl in andere landen niet eens schoon drinkwater is. Dat begint toch wel bij mensen tegen te staan. Iedereen is toch wel een beetje klimaatbewust bezig.”

Dat de KNHB steeds meer clubs adviseert om voor duurzaam te gaan heeft ook te maken met droogteproblemen die opspelen. Vorig seizoen merkte de KNHB al welke problemen dat kan opleveren. “In Oost-Brabant en Gelderland zeiden waterschappen al dat er niet gesproeid mocht worden”, vertelt Mies. “Het water mocht dan alleen door de boeren gebruikt worden. Daar moet je dan mee dealen.”

Wereldkampioenschap
Ondertussen is er ook een andere revolutie bezig op het gebied van hockeyvelden. Niet alle hockeylanden hebben zoveel waterbronnen als Nederland. Dat heeft ervoor gezorgd dat vanaf het wereldkampioenschap 2026, bij internationale evenementen, niet meer op watervelden gespeeld mag worden. “Het is vreemd om in warme landen zoals India en Zuid-Afrika velden te besproeien met water, terwijl in de buurt droogte heerst”, zegt Mies over de beslissing van de internationale hockeyfederatie (FIH). “Daarom gaat er volgens de FIH gespeeld worden op velden die aanvoelen als watervelden, maar niet besproeid mogen worden.”

Ook in Nederland komt de nieuwe generatie hockeyvelden te liggen. Al zegt de KNHB er meteen bij dat het niet wil zeggen dat clubs moeten overstappen op een waterloos veld. “De veldontwikkeling op dat gebied is nog in volle gang”, zegt Mies. “Het zou jammer zijn als we nu al te veel velden gaan aanleggen. We raden clubs aan om geen overhaaste beslissingen te nemen en alleen oudere zand- en semiwatervelden te vervangen. We denken dit jaar aan een stuk of vijf van die nieuwe velden. Daar kan op getest worden. Het is wellicht een nieuwe stap richting duurzaamheid.”

Duurzaamheid Leiden Maatschappij Sport Watervelden voor Roomburg Hockey