Een levendig stukje 17e eeuw aan het Rapenburg bewaard

Leiden, 7 mei 2023 om 14:28 uur door Raimond Reijmers

Stel, je bent tien jaar, je leeft in de 17e eeuw, je hebt beide ouders verloren maar deze hebben je wel miljoenen nagelaten. Johannes Thysius wist het wel. Hij begon boeken te verzamelen: de mooiste, de bijzonderste en de duurste, zoals de twaalfdelige Grote Atlas van Blaeu met unieke kaarten van de hele wereld. Kijkend in de Grote Atlas kon de jonge Johannes in gedachten lange reizen maken, vertelt Paul Hoftijzer bij Cultuur071. Maar Johannes verzamelde de 2.500 boeken niet alleen voor zichzelf. Al jong besloot hij dat de boeken een bibliotheek moesten vormen voor de studie van iedereen. Toen hij op 31-jarige leeftijd onverwacht overleed werd daarom aan het Rapenburg de Bibliotheca Thysiana gebouwd, en die is er nog steeds vol met boeken die kijkje geven in het leven en denken in de 17e eeuw.

Over de collectie van de bibliotheek is een groot en rijk geïllustreerd boek gemaakt dat op 10 mei wordt aangeboden aan burgemeester Henri Lenferink in het Rijksmuseum van Oudheden. Het boek geeft een inkijkje in de diversiteit van de verzameling en de interesses van Johannes Thysius: naast allerhande studieboeken ontdek je boeken over planten en kruiden, over vissen, een kookboek en bladmuziek. Een druk van Rijntje de vos. Maar ook het standaardwerk over zwaardvechten en allerhande boeken en pamfletten over de 80-jarige oorlog (de opstand) en de politiek, zo vertelt curator Paul Hoftijzer. Het geeft een kijkje in het leven en de kennis van een 17e-eeuwer.

Het is echt een bladerboek. Onder leiding van de twee curatoren van de bibliotheek Wim van Anrooij en Paul Hoftijzer schreven tientallen wetenschappers korte toegankelijke verhalen bij de negentig afgebeelde boeken. Dankzij subsidie komt het boek voor slechts 30 euro in de boekwinkel onder de toepasselijke titel: Tot publijcque dienst der studie, Boeken uit de Bibliotheca Thysiana.