Leids Burgerberaad: veel kansen voor snellere energietransitie

Leiden, 10 december 2023 om 11:43 uur door Frank Steenkamp

Ruim honderd Leidenaren, uit alle lagen van de bevolking, hebben zich sinds eind september samen gebogen over de vraag hoe de energietransitie in Leiden versneld kan worden. Het leverde 24 zeer diverse voorstellen op die zo praktisch en concreet mogelijk zijn uitgewerkt.

Leg grote daken vol met zonnepanelen. Koppel huurprijzen aan het energielabel. Doe proeven met energieopslag en stroom delen op straat- of wijkniveau. En deel led-lampen, tochtstrips en radiatorfolie uit via de voedselbank. Dat is een greep uit de voorstellen die het Leidse Burgerberaad over de energietransitie heeft opgeleverd. Zaterdag werden ze aangeboden aan wethouder Yvonne van Delft en Antje Jordan, plaatsvervangend voorzitter van de gemeenteraad.

De adviezen gaan over zowel technische, financiële als sociale en organisatorische aspecten van de overgang naar minder energieverbruik en benuttig van schone energie.

Eenstemmig
Na vijf zaterdagen met kennissessies, overleg en discussie kwam het Burgerberaad zaterdag in de foyer van het stadhuis tot een afronding. Verpakt in een grote rode map werden de 24 voorstellen overhandigd aan de bestuurders van de stad. Wat opviel, zowel op het podium als in gesprekken met deelnemers, was de grote eenstemmigheid die in tien weken tijd was ontstaan.

Van polariserende voors en tegens was weinig te bespeuren. De deelnemers hebben de tijd gekregen om zich goed in de problemen te verdiepen. De noodzaak om in Leiden harder aan de slag te gaan met de energietransitie stond al gauw niet meer ter discussie. En niemand had nog de neiging tot simplistisch stellingnames. Of zoals één van de deelnemers uitlegde: “Ik ben veel beter gaan begrijpen dat je over dit soort ingewikkelde problemen moet overleggen. En dat dat gewoon flink wat tijd kost.”

Doordachte voorstellen van honderd betrokken burgers: die oogst van het Burgerberaad is dus al binnen. Als het goed is blijft het daar niet bij en zal de gemeenteraad, na een advies van burgemeester en wethouders, een flink aantal van deze voorstellen overnemen. Daar moet dan geld voor in de begroting worden gevonden.

Rolmodel
Maar de meeste voorstellen van het Burgerberaad vergen geen grote investeringen. Vaak gaat het om aanpassing van bestaand beleid, slimmere regelgeving, of kleinschalige proeven met nieuwe oplossingen. Soms is er een ambtenaar nodig om een nieuwe taak te vervullen, of wordt er om onderzoek gevraagd. Ook dat kan in stappen, als die maar gericht zijn op een duidelijk doel.

De voorstellen van het Burgerberaad zijn te vinden op de website GaGoed.nl. Ze zijn zaterdag in haast op die website gezet en bevatten nog typfoutjes en onafgemaakte zinnen. Komende week komt een gefatsoeneerde versie beschikbaar.

Naast technische en praktische voorstellen komt het beraad ook met stevige adviezen over de rol van de gemeente zelf. Eén daarvan is dat de gemeente veel meer dan nu zelf een rolmodel in de energietransitie moet zijn. Dus: het goede voorbeeld geven, door zelf minstens zo ‘goed’ bezig te zijn als van de burger verlangd wordt (denk aan de thermostaat!). En omgekeerd: waar de gemeente goede dingen doet voor de energietransitie, dat ook meer uitdragen. Kortom: practice what you preach en preach what you practice.