Onderhandelaars op koers voor resultaat met Kerst

Na de val van het college op 16 oktober schoven PvdA, VVD, GroenLinks en CDA aan de onderhandelingstafel voor een nieuw stadsbestuur. Zes weken later is het gezelschap volgens betrokkenen ruim over de helft. Een nieuw collegeakkoord wordt vóór de Kerst verwacht. Wie zitten er eigenlijk aan tafel? En hoe komt het dat er nog geen akkoord ligt?

Een rondje langs de hoofdrolspelers leert dat er progressie is gemaakt. Paul Laudy, namens de VVD aan tafel, denkt dat de Kerst wordt gehaald. Dat geldt ook voor CDA voorman Jan-Jaap de Haan, al erkent hij dat het proces “iets aan de trage kant verloopt.” Hij wijdt dat aan verschillen van inzicht over bijvoorbeeld bereikbaarheid, werkgelegenheid en integratie. “Ik hoor vaak geluiden dat er geen verschillen meer zouden zijn tussen partijen. De politiek zou één pot nat zijn. Niets blijkt minder waar, althans uit deze onderhandelingen. Het heeft me verrast dat we vaak totaal verschillend denken over vraagstukken die in de stad spelen. Niet alleen ten aanzien van de oplossing, maar zeker ook als het gaat om de analyse ervan.”

Een akkoord is dus binnen handbereik. “Maar het venijn zit ‘m toch in de staart, er zijn nog onderwerpen waarop overeenstemming moet worden bereikt,” aldus Henny Keereweer. De PvdA fractieleider, in het dagelijks leven advocaat, was als enige ook betrokken bij de vorige onderhandelingen, toen nog als tweede man van de fractie. Hij typeert de onderhandelingen voor hem persoonlijk als zwaarder, al heeft dat niet zozeer te maken met de andere partijen.“Ik weet soms van voren niet dat ik van achteren leef. Tijdens deze formatiebesprekingen heb ik ook net een fusie van mijn eigen praktijk met een ander advocatenkantoor beklonken.” Het is illustratief voor het werk van een raadslid. Het politieke handwerk wordt vaak verricht naast een reguliere baan. Het betekent bijvoorbeeld dat er niet fulltime kan worden gewerkt aan een nieuw collegeprogramma.

Gemiddeld drie keer per week ontmoeten de onderhandelaars elkaar op wat Keereweer “een niet nader te noemen locatie” noemt. Naast de fractievoorzitters schuiven in de regel de financieel woordvoerders van de fracties aan. Formateurs Olav Welling en Gerard van Hees en de raadsgriffier en een gemeenteambtenaar completeren het geheel. Laatstgenoemde is de verbinding tussen de onderhandelaars en de ambtelijke organisatie. Hij laat waar nodig zaken uitzoeken. Indien nodig worden op onderwerpen verder de fractiespecialisten aangehaakt. Daarnaast dienen de partners in de stad zich ook zelf aan. De onderhandelaars ontvingen de afgelopen weken notities van ondernemers, cultuurinstellingen en wijkverenigingen.

Rianne Becht is namens GroenLinks de enige vrouw aan de kant van de onderhandelaars. Een in de lokale politiek niet ongewone situatie, aldus Becht. “Dit maak ik wel vaker mee. Bovendien doen de anderen goed hun best om hun feminiene kant te laten zien.” Een erfenis van de door het vorig college zo gepropageerde feminiene bestuursstijl wellicht. Hoe dan ook, de gesprekken verlopen in goede sfeer. Dat lijkt een cliché, maar is dat volgens VVD-er Paul Laudy niet: “Ik vind dat niet vanzelfsprekend. Er zijn de afgelopen maanden toch momenten geweest dat we als partijen in de raad lijnrecht tegenover elkaar stonden.”

Over dat politieke klimaat is de laatste maanden het nodige te doen. Wethouders Witteman en Steegh stelden dat al eens aan de orde in hun weblog. Keereweer (PvdA) heeft er een duidelijke mening over: “Los van deze onderhandelingen moeten we als gehele raad sowieso de discussie maar eens voeren hoe met elkaar om te gaan. De polarisatie van de afgelopen periode leidde vaak tot het op de persoon spelen. We moeten met elkaar weer terug naar de inhoud. Dat bevordert ook de besluitvorming.” Keereweer noemt het Bracolterrein als voorbeeld hoe het niet meer moet. “De kaders voor die bebouwing waren al lang en breed gesteld. Daar weer op terug komen is naar mijn mening een slechte zaak.”

Leiden Coalitieakoord 2007