Deel dit bericht!  

Een gesprek met Connie Palmen over Jij zegt het

“Het boek is ook te lezen zonder de geschiedenis te kennen.” Conny Palmen staat buiten een sigaret te roken en geeft antwoord op de vraag of je haar nieuwste boek Jij zegt het eigenlijk wel goed kunt ervaren als je niet het échte verhaal kent dat er aan ten grondslag ligt. “Maar dat (echte verhaal, red) geeft er wel meer details aan. Dat is wel zo, ja”

Boekhandel nieuwe stijl
Boekhandel Kooyker in Leiden organiseert regelmatig ontmoetingen met schrijvers. Zaterdag 31 oktober was dat Conny Palmen die werd bevraagd door Onno Blom. Ruim zeventig mensen luisterend, op stoeltjes, in een boekhandel; het is de nieuwe generatie boekhandels, waarin de verhalen en hun schrijvers centraal staan en de boekverkoop haast een bijkomstigheid lijkt. Toch gaat die zaterdag voor in de winkel gewoon door, waardoor een ongedwongen sfeer van luisterende en kopende, zittende en even meeluisterende mensen ontstaat.

De stemloze een stem geven
Het is niet niks: een roman schrijven die moet ogen als geschreven door een biograaf vanuit het perspectief van iemand wiens stem haast niet is gehoord “die is verraden”. Palmen schreef een boek gebaseerd op feiten, maar ingevuld met fictie, de stem. Het is het verhaal van een liefde, huwelijk en dood, een zelfgekozen dood. Ook een dood waaraan de achtergebleven echtgenoot, de ongehoorde stem, volgens ‘de publieke opinie’ debet is. Palmen geeft hem een stem. Ze geeft hem een weerwoord waar hij altijd zweeg, want “het medium wat je besmeurt, hanteer je niet om je schoon te wassen. (…) Vijanden moeten een zekere klasse hebben. Is die er niet, dan rest: doodzwijgen”.

Inleving
Het is een opgave te schrijven door de ogen van iemand die de dood zo meemaakte, die liefhad, die leefde met een depressie-patiënt, die nooit over zichzelf schreef. Palmen achtte zich daartoe wél in staat omdat zij die gemoedstoestand meende te kennen. In Frankrijk, ‘opgesloten’ met bergen basismateriaal en worstelend met een goede insteek voor het boek, openbaarde zich de het perspectief en de verhaallijn: Hughes, de verketterde echtgenoot. De dichtbundel Birthday Letters, 88 gedichten, vormt de ruggegraat.

De gevonden stem past
Door de dichtbundel vindt Palmen ook de stem, die van een dichter. In zeker opzicht was ze verrast dat het schrijven zo makkelijk ging. Waar ze meestal jaren bezig kon zijn met haar romans, voltooide ze deze in acht maanden. “Veel bijvoeglijke naamwoorden achter elkaar zetten en het schiet lekker op”, grapt ze over de gekozen schrijfstijl, die van een dichter. Misschien dat dat waar is, maar ze maakt ook duidelijk zich enorm te hebben verbonden met de persoon Hughes. De identificering met hem leidde niet alleen tot “een zekere verliefdheid”, maar ook tot gemis toen het boek klaar was “Ik vind het verschrikkelijk. Elke dag mis ik het nog. Mis ik Ted. Mis ik het schrijven van het boek.”

Tóch anders lezen
“Mensen onderschatten hoe lang liefde nog voortwoekert”. Misschien is ook dat wel een boodschap die Palmen de lezer meegeeft: onderschat de liefde en de gevolgen daarvan – ook na een overlijden dus – niet. Wat dat betreft, ga je het boek toch echt anders lezen na deze middag bij Kooyker en maakt Palmens uitleg wel degelijk uit.