Leidse raad blijft hangen in welles-nietes-discussie over begroting

Hoe risicovol is de nieuwe begroting van de gemeente Leiden? Over die vraag heeft de Leidse gemeenteraad weer urenlang gediscussieerd, maar veel verder dan een welles-nietes-discussie komen de verschillende partijen in het belangrijkste debat van het jaar nog niet. Coalitie en oppositie staan nog steeds lijnrecht tegenover elkaar en van ‘Samen maken we de stad’, het motto van het huidige college, is in de raadszaal nog weinig sprake.

Reanne van Kleef sprak met GroenLinks-fractievoorzitter Ashley North, SP-fractievoorzitter Antoine Theeuwen en met CDA-fractievoorzitter Joost BLeijie.

Het verhaal is inmiddels bekend: het nieuwe Leidse college van burgemeester en wethouders heeft torenhoge ambities voor de stad. Om die waar te kunnen maken moet er veel geld worden geleend, worden reservepotten aangewend en de lokale lasten voor de burger verhoogd. De coalitiepartijen (D66, GroenLinks en PvdA) onderschrijven het belang van de plannen van hun college en daarmee de investeringen die weliswaar groot zijn, maar ‘gewoon betaald kunnen worden’.

De oppositie (VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, Partij Sleutelstad en ChristenUnie) geeft toe dat er een hoop mooie plannen zijn gemaakt, maar zegt ook dat echt niet alles nodig is. Voor de kosten van die ‘overbodige plannen’ zouden Leidse burgers en ondernemen niet mogen opdraaien. Daar komt bij dat de begroting volgens de oppositie nu té risicovol is en dat er geen enkele knop meer is om aan te draaien als Leiden in financieel slechtere tijden belandt.

Welles-nietes-discussie duurt voort
Tot zover de discussie die ook in juli al werd gevoerd, toen met de kaderbrief de financiële keuzes van het college werden gepresenteerd. Maanden later zijn coalitie en oppositie geen centimeter naar elkaar toe bewogen. Coalitie en college blijven, ondanks waarschuwingen vanuit de provincie en bedenkingen van onder andere buurgemeenten, volhouden dat de investeringen en lasten verhogingen nodig zijn en de risico’s van hoge leningen en het aanwenden van de reserves aanvaardbaar. Oppositie blijft roepen dat Leiden op een financiële ramp af gaat, maar komt niet met een tegenbegroting en met weinig concrete voorstellen waar substantieel geld mee kan worden bespaard.

De welles-nietes-discussie kwam tot een hoogtepunt in de raadscommissievergadering Werk & Middelen afgelopen donderdag. Deze laatste commissievergadering voor de begrotingsbehandeling in de gemeenteraad begon om 16.00 uur in de middag en eindigde om 02.15 uur in de ochtend.

Nadat er al een aantal uren aan discussie waren verstreken en wat algemene voortellen om nog eens kritisch naar de uitgaven te kijken van tafel waren geveegd, wilde de oppositie onder aanvoering van VVD, CDA en CU vooral weten of er überhaupt ruimte was om iets van de ambities te schappen. Het antwoord daarop van de coalitie: “Kom nou eerst maar eens met voorstellen.”

Mogen coalitiepartijen zelf nog iets vinden?
En zo ging de discussie weer verder zonder concreet resultaat. Totdat fractievoorzitter Antoine Theeuwen van oppositiepartij SP de vraag stelde of de drie coalitiepartijen los van elkaar voorstellen nog mogen beoordelen,  of dat alles al was dichtgetimmerd in het coalitieakkoord. “Want dan heeft het inderdaad geen zin om voorstellen in te dienen, aangezien u altijd een meerderheid heeft”, vulde hij nog aan.

Het antwoord van de drie coalitiepartners op de vraag van de SP-leider was in meer of minder overtuigende mate: “Ja, we nemen voorstellen mee terug naar de fractie en kijken daar serieus naar.” Toch was dit antwoord niet genoeg om de discussie open te breken en dropen de oppositiepartijen enigszins teleurgesteld af met de mededeling dat ze tegen beter weten in wel met wat voorstellen zullen komen.

CDA-fractievoorzitter Joost Bleijie zei daar later over: “Qua rituele dans antwoorden ze daar ‘ja’ op, maar we weten natuurlijk allemaal dat het antwoord ‘nee’ is. Dit is de eerste begroting van het nieuwe college, daar is gewoon geen ruimte. Dat is in de afgelopen weken ook wel zichtbaar geworden. Op het moment dat er één partij twijfelt, wordt deze terug gefloten door de andere collegepartijen. Ik loop lang genoeg in dit huis rond om te weten dat het zo werkt. Ik vind dat jammer, maar ik snap het wel. Maar roep dan niet iedere keer dat je samen de stad maakt. Dat valt als het puntje bij paaltje komt dus echt wel mee.”

GroenLinks-fractievoorzitter Ashley North is het niet eens met de opvattingen van Bleijie. “Dit is een heel eenzijdig beeld dat de oppositie schetst. GroenLinks kijkt heel serieus naar elk voorstel. Ik hoop dat de leden van de oppositie ons daar ook echt op vertrouwen. Maar ze kunnen ons niet verwijten dat we achter de beloftes die we in ons verkiezingsprogramma hebben gedaan blijven staan. En er zijn nou eenmaal ook verschillende opvattingen tussen verschillende partijen. Wij staan achter onze plannen, maar we houden de deur wel open voor verbeteringen.”

Sanity check voor miljoenen besparing
Antoine Theeuwen van de SP liet weten dat zijn partij al een lijst van voorstellen heeft waarmee zeker 10 miljoen bespaard kan worden. Daaronder bevinden zich voorstellen om de Gouden balbrug niet op te hogen, brug Poelgeest te schrappen en geen extra geld aan de Lakenhal te geven. Daarnaast komt hij met een voorstel om de gemeentelijke projecten die nu al jaren lopen eens goed onder de loep te nemen. Met zo’n ‘sanity check’ is in het verleden namelijk wel eens een enorm bedrag bespaard.

Theeuwen:”Je ziet dat in zo’n gemeentelijk apparaat mensen met van alles en nog wat bezig zijn. We hebben destijds een doorlichting van alle projecten gedaan en dat heeft een besparing van 200 miljoen opgeleverd. Dat waren projecten waar niemand in de politiek eigenlijk om gevraagd had. Ambtenaren zijn vaak zelf ook initiatiefnemer, er komen dingen vanuit het Rijk of vanuit andere lobbyisten. Dat kan leiden tot allerlei projecten die we op dit moment niet willen en waarvan niemand het erg vind als ze worden geschrapt.” Het voorstel van Theeuwen was een van de weinige ideeën waar zowel oppositie als coalitie wel wat in zagen.

Dinsdag en donderdag de begroting in de gemeenteraad behandeld en al dan niet met enkele wijzigingen vastgesteld.

 

Leiden Politiek 071begroting2019