Deel dit bericht!  

Leiden heeft nieuw armoedebeleid: maatwerk of te willekeurig?

Er is maanden over gesproken en vergaderingen over het nieuwe Leidse armoedebeleid namen steeds uren in beslag. De reden: fundamentele meningsverschillen over de manier waarop armoede het beste kan worden bestreden. Afgelopen donderdag is het nieuwe armoedebeleid aangenomen door de Leidse gemeenteraad, maar de zorgen blijven. “Er zit willekeur in”, stelt Thomas van Halm (SP) in Politiek071.

Voor mensen met een inkomen lager dan 120% van het sociale minimum was er in Leiden sinds 2005 de zogenoemde declaratieregeling. Daarmee kregen deze mensen maximaal 210 euro per jaar voor extra uitgaven, zoals het aanschaffen van een koelkast of een krantenabonnement. Van die regeling stapt Leiden nu af. Daarvoor in de plaats komt een maatwerkbeleid, waarmee een kleinere groep Leidenaren beter geholpen moet gaan worden. Wie er aanspraak kan maken op hulp, wordt in het nieuwe beleid onder meer bepaald door de Sociale Wijkteams (SWT) en Jeugd- en Gezinsteams (JGT).

Lodi van Brussel (D66) en Thomas van Halm (SP) over het nieuwe armoedebeleid in Leiden

“Wij verwachten dat de Sociale Wijkteams in hun beoordeling beginnen met de mensen die ze kennen. Daar zit willekeur in”, zegt Van Halm die fel tegen het nieuwe beleid is. Hij vreest dat minder mensen geholpen worden door de nieuwe regeling: “Dat waren 4.100 huishoudens, maar dat kunnen de wijkteams met hun capaciteit niet aan. Ik denk dat heel veel mensen gedag kunnen zeggen tegen de 210 euro die ze per jaar kregen”, aldus de jonge politicus.

Volgens coalitiepartij D66 is willekeur juist nodig om mensen uit de armoede te halen. “Niet iedereen is op dezelfde manier in de armoede terecht gekomen en de weg eruit is ook niet hetzelfde”, zegt raadslid Lodi van Brussel. Hij is het niet eens met de kritiek dat er minder mensen geholpen worden. “De doelgroep blijft hetzelfde, namelijk mensen die minder dan 120% van het sociaal minimum verdienen. Alleen gaan mensen wel anders geholpen worden. Wat men vraagt zal niet altijd een akkoord krijgen”, aldus Van Brussel.

Recht op hulp
De SP vreest echter dat mensen hun ‘recht’ op hulp verliezen, omdat de SWT’s geen vaststaande regels meer hanteren. “Het is belangrijk dat iemand het recht heeft om in bezwaar te kunnen gaan”, zegt Van Halm. Dat kan straks alleen bij de Sociale Wijkteams zelf, waarmee de partij bang is dat er een situatie ontstaat waarin de slager zijn eigen vlees keurt. “Als het Sociaal Wijkteam beslist dat het ergens financieel wel een onsje minder kan en die persoon vindt van niet, dan zou het heel erg belangrijk moeten zijn dat die op een juiste manier bezwaar kan maken.” Een motie van SP, Partij Sleutelstad en de Partij van de Dieren om dit mogelijk te maken, werd alleen gesteund door de voltallige oppositie en haalde het dus niet.

Lange weg
Volgens Van Brussel is het indienen van een klacht namelijk wel goed mogelijk. Na de klacht bij het SWT zijn er ook de nog de Nationale Ombudsman en de rechter. Het D66-raadslid is het er wel mee eens dat dat geen ideale situatie is. “Ik vind dat een te lange weg.” Daarom stelde hij vanuit de coalitie voor om een lokale, onafhankelijke Ombudsman voor het hele sociale domein in te stellen. “Dat is een langgekoesterde wens, want je ziet dat bij ongegronde bezwaren uiteindelijk iedereen ongelukkig is”, constateert Van Brussel. Wethouder Marleen Damen gaat de mogelijkheid van zo’n ombudsman onderzoeken.

Daarvoor is het wel belangrijk dat er is vastgelegd op grond waarvan SWT’s hun keuzes maken. Dat vindt ook Van Brussel. “De Sociale Wijkteams vinden dit namelijk ook spannend en daar zit een punt zorg.” Als uit het uitvoeringsbesluit blijkt dat niet duidelijk is hoe de wijkteams aan de slag gaan met hulpvragen, dan heeft de raad nog de mogelijkheid om te sturen. Datzelfde geldt voor de financiën: als er meer geld nodig is voor het nieuwe beleid, dan mag wethouder Damen daarvoor terugkomen naar de gemeenteraad.

Vertrouwen
Het nieuwe armoedebeleid wordt over een jaar geëvalueerd. Van Halm is er pessimistisch over: “Ik begrijp de ambities, die heeft de SP ook. Ik zie het alleen niet gebeuren met dit plan. Wij vonden het goed dat mensen in de oude situatie vertrouwen kregen. Nu wordt er echt meer op controle ingezet en dat vinden wij wel heel jammer.”