Geen rooie cent podcast: "Dankbaar voor alle hulp die ik krijg"

Jutta Kuipers en Elise van den Hoed hebben allebei twee kinderen. Wat ze verder gemeen hebben zijn een berg aan schulden en een wekelijks bezoek aan de Voedselbank om de eindjes aan elkaar te knopen. Maar ze hebben allebei ook levenslust en positieve energie. In de serie ‘Geen rooie cent’, gaan radiomakers Andy Clark en Gerry van Bakel op onderzoek uit. Deze week praten ze met vrouwen die grotendeels alleen hun kinderen grootbrengen met 70 euro per week.

Jutta Kuipers is hartstikke blij met haar flat in de Merenwijk met een weids uitzicht over de Tuin van Noord. Haar benedenburen hebben een mooie vijver en de kikkers geven graag een concert. Ze kreeg deze flat nadat ze uit het Leidse Blijf-van-me-Lijfhuis kwam en eigen woonruimte zocht. Ze woont er graag met haar negenjarige dochter, haar dochter van veertien woont deels bij haar.

Deze alleenstaande moeder van 36 jaar heeft heel wat afgezworven in haar leven. Ze werd geboren in Groningen, maar verhuisde als vijfjarig meisje met haar ouders naar Leiden. Op haar vijftiende vertrok ze voor een uitwisselingsjaar naar Amerika. Later woonde ze in de Dominicaanse Republiek en in Portugal. Ze noemt zichzelf niet arm. “In de Dominicaanse Republiek is armoede, daar heb ik echt in een hutje gewoond en had ik één dollar per dag. Hier heb ik alles. Kijk om je heen, ik mis niks.”

Tweede aflevering podcastserie ‘Geen rooie cent’, over armoede in Leiden.

Ze heeft woonruimte voor haar kinderen en haarzelf en een goed netwerk van familie en vrienden. Maar geld voor iets extra’s, zoals een avondje naar de bioscoop, een cadeautje voor een verjaardag of een drankje op een terras, is er niet. “Ik ben heel erg dankbaar voor alle steun de ik krijg en ik ben ontzettend blij met mijn zwemabonnement, dat is echt een cadeautje. Daar kan ik mooie herinneringen mee maken met mijn dochter.”

Kind in de stress
Jutta vindt het vooral moeilijk dat ze haar kinderen niet alles kan geven. En vooral dat haar dochter van negen al stress ervaart omdat er weinig geld is. “Mijn dochter zegt zelf in de winkel, kijk mam, die koekjes zijn goedkoper, zullen we die dan maar nemen. Ik vind dat dat niet zou moeten.”

Ook Elise heeft soortgelijke verhalen. Als haar dochter vraagt om een LOL pop, die momenteel zeer populair zijn, moet Elise haar teleurstellen omdat ze daar geen geld voor heeft. ‘Mama heeft weinig centjes hè, zegt haar dochter van zeven dan op begrijpende toon.

Om haar dochters te leren met geld om te gaan, laat Jutta ze kleine klusjes doen in ruil voor zakgeld. “Mijn jongste dochter brengt altijd de vuilniszakken weg. Voor elke zak krijgt ze 20 cent. Dat loopt toch nog aardig op in een maand.”

Daarnaast is Jutta creatief wat betreft de inrichting van haar huis, ze haalt spullen van straat die ze met een beetje verf een tweede leven geeft en loopt diverse winkels af voor de beste aanbiedingen. “Je moet niet te kieskeurig zijn en alle A-merken willen. Voor groente en fruit ga ik altijd naar de markt aan het einde van de dag. Dan wil iedereen naar huis en is het goedkoper.” En daarnaast komt Jutta elke week bij de Voedselbank. “Het is een soort van winkel, je krijgt vlees of vis, naargelang je eet, wat groente en fruit en vooral veel brood.” Zonder de Voedselbank zou Jutta het niet redden. “Soms heb ik wat over en dan geef ik dat weer aan een vriendin die het kan gebruiken. We moeten elkaar helpen.”

Niet verder korten
Het nieuwe armoedebeleid kan niet op onvoorwaardelijke steun rekenen van Jutta. Ze begrijpt niet waarom de declaratieregeling moest worden afgeschaft. ”Ik vind dat echt heel erg. Ik ken mensen die helemaal van slag waren, omdat ze niet meer weten hoe ze rond moeten komen. Die gewoon een heleboel geld tekort komen. Dat vind ik erg sneu.” Ze snapt wel dat de gemeente moet bezuinigen maar ziet ook de risico’s daarvan. Volgens haar zal het snijden in allerlei voorzieningen averechts werken. “Alles heeft een actie-reactie. Ik hoop dat de gemeente Leiden niet verder gaat korten, maar juist een beetje meer ruimte geeft.”

Schulden, verbroken relaties, ziekte, problemen om aan het werk te komen. Veel mensen die leven onder de armoedegrens hebben met meerdere problemen te maken. “Ik heb PTSS en daarom kwam ik bij de sociale dienst terecht, en omdat ik teveel schulden had werd ik onder bewind gesteld. Over anderhalve jaar hoop ik mijn schuld afbetaald te hebben. Ondertussen doe ik een opleiding en hoop ik ook weer aan het werk te komen. Ik ben tenslotte pas 36 jaar. De mens is gemaakt om te werken en ik wil ook graag werken. Ik wil groeien en mijn eigen geld verdienen.”

Schuldsanering en bewindvoering
Schulden spelen een grote rol in de armoedeproblematiek. Iedereen die we spreken in deze podcastserie ‘Geen rooie cent’ over armoede in Leiden, begint over schulden

Een bijstandsuitkering of een klein inkomen alleen kan wellicht genoeg zijn om de basisuitgaven te dekken en om in leven te blijven. Maar schulden zorgen ervoor dat het werkelijk te besteden bedrag daar vaak ver onder zit. Mensen met een laag inkomen en schulden kunnen in aanmerking komen voor schuldsanering. Dan worden er afspraken gemaakt met schuldeisers en kan iemand in drie jaar tijd van zijn of haar schulden afkomen.

Ook kan iemand onder bewind worden gesteld. Dan wordt het hele financiële beheer (tijdelijk) uit handen genomen en krijg je wekelijks een bedrag om van te leven. In beide gevallen is wat je overhoud geen vetpot. En het is zaak te voorkomen dat er nieuwe schulden bijkomen.

Leiden kent ook de zogenaamde Snelle hulp bij schulden. Vaak lopen mensen heel lang rond met schulden voordat ze aankloppen voor hulp. In al die jaren zijn hun schulden alleen maar groter geworden. Snelle hulp bij schulden krijgt een seintje van bijvoorbeeld woningcorporaties en nutsbedrijven als rekeningen niet betaald worden en gaan er vervolgens op af. In een latere aflevering praten we uitgebreid met schuldhulpverlener Edwin Stenneke en zijn collega Marloes van der Poel die bij het Sociale Wijkteam in de Merenwijk werkt en die samen op pad gaan.

Deze podcastserie is mede mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds. De podcast-afleveringen en artikelen worden gepubliceerd op de website van mediapartner Sleutelstad Media B.V.

De eerste aflevering van deze podcastserie verscheen op woensdag 25 september, klik op deze link om deze aflevering terug te luisteren.

 

Leiden Maatschappij Politiek armoedebeleid2019 GeenRooieCent