De kans dat op een succesvol coronavaccin straks ‘made in Leiden’ staat, is de laatste weken weer wat toegenomen. Na Janssen Vaccines dat rond de jaarwisseling een eigen vaccin op de markt hoopt te brengen, gaat nu ook Halix een rol spelen. Dit bedrijf gaat bijdragen aan de productie van het ‘Oxfordvaccin’, waarvan gehoopt wordt dat het al in september beschikbaar komt.
Intussen zijn wereldwijd bijna honderd verschillende initiatieven op gang om snel een werkend vaccin tegen het SARS-Cov-2 virus te vinden. Een zo grote onderzoeksinspanning is nog nooit vertoond. Maar er staat dan ook veel op het spel: de terugkeer van ruim 7 miljard wereldburgers naar een redelijk normaal en veilig bestaan zonder terugkerende virusuitbraken en lockdowns.
Dat er zo veel verschillende initiatieven zijn, lijkt misschien geldverspilling. Maar virologen wijzen erop dat het goed is om op meer paarden tegelijk te wedden. Want de ervaring leert dat een groot deel van de kandidaatvaccins in één van de teststadia afvalt. Ze zijn óf niet werkzaam genoeg, óf hebben te veel bijwerkingen.
Ook als er straks meer vaccins geschikt blijken, zal er niet zomaar één als absolute winnaar aangewezen worden. Ten eerste zal van één vaccin niet gauw genoeg gemaakt kunnen worden voor de hele wereldbevolking. Maar daarnaast denken medici dat verschillende groepen patiënten wel eens verschillende vaccins nodig kunnen hebben. En bovendien is het niet zeker of elk land wel even makkelijk over elk vaccin zal kunnen beschikken.
De vaccinrace houdt dus nog wel een tijd lang tientallen deelnemers. En Leiden is nu dus betrokken bij twee veelbelovende initiatieven. Allebei zijn ze zo optimistisch dat ze al beginnen met grootschalige productie van een vaccin waarvan nog helemaal niet zeker is dat het straks goedgekeurd gaat worden.
Janssen
Dat Janssen Vaccines een grote rol speelt, kwam al uitgebreid in het nieuws. Onderzoeksleider Hanneke Schuitemaker en haar team kregen bezoek van premier Mark Rutte en van Jaap Smit, de commissaris van de Koning. Ze staken hun bewondering niet onder stoelen of banken. En al beginnen de studies met menselijke proefpersonen pas na de zomer, er is al begonnen met de productie van het vaccin.
In Leiden zouden dit jaar zeker 400 miljoen doses vaccin gemaakt moeten worden. En als het vaccin begin 2021 goedgekeurd is, kan de productie opgevoerd worden tot 1 miljard doses in een jaar. En moederbedrijf Johnson & Johnson wil op meer locaties gaan produceren. Speciaal voor dat doel werd afgelopen maand een biotechbedrijf in de VS overgenomen, dat kan bijdragen aan en snelle opschaling.
Oxford
Sinds kort is Leiden dus ook betrokken bij de productie van een tweede vaccin, dat ontwikkeld is door de universiteit van Oxford. Dit vaccin geldt volgens kenners nu als de meest veelbelovende koploper in de wereldwijde vaccinrace. Het wordt deze maand al uitgetest op 500 Britse vrijwilligers en kan als alles meezit al in september officieel goedgekeurd worden. Net als bij het Jassenvaccin willen ook hier de makers al eerder met de massaproductie beginnen.
Halix in Leiden wordt één van de locaties waar al snel minstens honderd miljoen doses van het Oxfordvaccin aangemaakt worden. Maar het wordt lang niet de enige producent. De multinational AstraZeneca heeft de rechten voor productie van dit vaccin al gekocht en wil zelf ook een grote rol in de productie gaan spelen.
Tegelijk is ook het Indiaase Serum Institute in de Oxford-coalitie gestapt. Ze gaan dit jaar, voorlopig helemaal op eigen risico, 60 miljoen doses van het vaccin maken. En als dit vaccin inderdaad een winnaar blijkt, gaat de productie volgend jaar omhoog naar 400 miljoen doses.
Het kan dus ook dat de gemiddelde Leidenaar straks een vaccin met ‘made in UK’ of ‘made in India’ krijgt. Maar door de vele deelnemers aan de vaccinrace groeit zeker de kans dat er ergens in 2021 genoeg vaccin beschikbaar komt om de pandemie wereldwijd in te dammen. Als kortzichtige politici het eerlijk delen van de buit maar niet verhinderen.
De research voor deze rubriek over de Leidse regio en het coronavirus wordt mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds
Studio Leiden
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
Studio Leiderdorp
Sisalbaan 13
2352 AZ Leiderdorp
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907