Deel dit bericht!  

Leidse vondst over coronavirus haalt wetenschappelijk toptijdschrift Science

Twee onderzoeksgroepen van het LUMC hebben met slim gebruik van de elektronenmicroscoop ontrafeld hoe coronavirussen zich in ons lichaam vermenigvuldigen en daarna verder verspreiden. Een belangrijke ontdekking, die vanavond is gepubliceerd in het internationale toptijdschrift Science.

De vondst verandert weinig aan actuele discussies over mondkapjes, anderhalve meter en snelle opsporing van besmettingen. Maar op langere termijn kan hij van enorm belang worden, want hij biedt aanknopingspunten voor nieuwe virusremmers. En als die ontwikkeld worden, kunnen toekomstige uitbraken van coronavirussen beter bedwongen worden.

Veilig hokje
Al sinds de eerste SARS-uitbraak in 2003 proberen virologen van het LUMC samen met collega’s van de afdeling cel- en chemische biologie de trucs van coronavirusssen te doorgronden. Dat gebeurt onder leiding van prof. dr. Eric Snijder en dr. Montserrat Bárcena. Met speciale elektronenmicroscopen proberen ze tot op molecuulniveau uit te vinden hoe deze virussen zich in ons lichaam vermenigvuldigen – en welke schade ze daarmee aanrichten.

In eerder onderzoek toonden ze aan dat coronavirussen geïnfecteerde cellen zo verbouwen, dat ze in die cellen een soort blaasjes vormen waarbinnen ze hun erfelijke materiaal kopiëren. Die blaasjes lijken ook bescherming te bieden tegen afweerreacties van ons immuunsysteem.

Voordat het virus zich verder kan vermenigvuldigen en in ons lichaam kan verspreiden, moeten de kopieën van het erfelijk materiaal een keer uit dat veilige hokje tevoorschijn komen. Hoe dat precies gebeurt, was tot nu toe onbekend. Maar nu hebben de Leidse onderzoekers een klein moleculair kanaaltje gevonden dat die uitweg biedt.

In ons programma De Viruszomer van afgelopen dinsdag legde viroloog Eric Snijder dit al uit. Alleen mocht hij toen nog niet zeggen dat deze vondst internationale erkenning had gekregen door de publicatie in Science. Want die is pas sinds vanavond officieel bekendgemaakt. De volledige uitzending is hier terug te luisteren. En een eerder verslag hiervan vind je hier.

Blokkeren
De vondst is wetenschappelijk belangrijk, maar hij is ook groot nieuws omdat hij aanknopingspunten kan bieden voor de ontwikkeling van nieuwe virusremmers. Want als het lukt om dat kanaaltje te blokkeren, heb je het virus in de tang. Dat zou dan best wel eens kunnen werken voor alle coronavirussen. Wel waarschuwt Snijder dat de zoektocht naar het juiste middel om het gevonden kanaaltje te blokkeren nog jaren kan duren.

Er lopen nog meer onderzoeken naar medicijnen die coronavirussen na een infectie kunnen aanpakken. Als de huidige pandemie nog tot in 2021 actief blijft, en nieuwe vaccins nog niet wereldwijd bescherming bieden, is het best mogelijk dat een van de nieuwe virusremmers in stelling gebracht kan worden.

Nu hebben ziekenhuizen alleen het peperdure middel remdesivir, dat eigenlijk ontwikkeld was tegen Ebola. Het wordt per infuus toegediend bij Covidpatiënten met een zware longontsteking en brengt daar wel wat verlichting. Maar een wondermiddel is het zeker niet. Een virusremmer die speciaal ontwikkeld is tegen coronavirussen zou dus een hele uitkomst zijn – zeker als verdediging tegen toekomstige uitbraken van nieuwe coronavirussen.

De research voor dit artikel en het programma De Viruszomer is mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds